Γιωρκάτζη: Επιβεβλημένος ο αυστηρός έλεγχος των τραπεζών

Αναπόφευκτη θα πρέπει να θεωρείται η συρρίκνωση του τραπεζικού τομέα, σε επίπεδο αριθμού τραπεζών, στην Κύπρο διαμέσου συγχωνεύσεων και εξαγορών επισημαίνει σε συνέντευξη της στο περιοδικό Gold η διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Χρυστάλλα Γιωρκάτζη. 

Επισημαίνει πως τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια παραμένει στο επίκεντρο της Κεντρικής, ενώ κατανοεί τα παράπονα των τραπεζών για το γεγονός ότι σπαταλούν πόρους και χρήμα για να συμμορφωθούν με τους αυστηρούς κανόνες ελέγχου, του οποίους, η ίδια θεωρεί, επιβεβλημένους.

Προτεραιότητες
Δεδομένου του μεγάλου όγκου των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) και της μεγάλης πρόκλησης που οι εμπορικές τράπεζες έχουν ενώπιον, αναπόφευκτα η Κεντρική Τράπεζα, επισημαίνει η κ. Γιωρκάτζη, επικεντρώνεται στις προσπάθειες που καταβάλλουν οι τράπεζες για μείωση των ΜΕΔ και στην παράλληλη διατήρηση επαρκούς κεφαλαιακής θέσης και διασφάλισης της οικονομικής σταθερότητας. Κατ’ αυτό τον τρόπο, εκτιμά η διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, οι τράπεζες θα είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν την οικονομία με αντίκτυπο τόσο για τον ίδιο τον τραπεζικό τομέα, όσο και για την ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας γενικότερα.

Ερωτηθείσα κατά πόσον έχουν τεθεί στόχοι σε ό,τι αφορά το επίπεδο στο οποίο θα πρέπει να μειωθεί ο όγκος των ΜΕΔ, η κ. Γιωρκάτζη ανέφερε πως νοουμένου ότι οι τράπεζες βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα ιδιαίτερα υψηλό όγκο, είναι αρκετά δύσκολο και νωρίς να προβλεφθεί πότε τα ΜΕΔ στην Κύπρο θα προσεγγίσουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Υπογράμμισε, ωστόσο, πως η Κεντρική Τράπεζα έχει προχωρήσει στην έκδοση οδηγιών που αποτελούν κατευθυντήριες γραμμές προς τις τράπεζες για το πώς θα πρέπει να διαχειριστούν τα ΜΕΔ, προσθέτοντας πως η καλύτερη οδός είναι η εξάντληση όλων των μέσων για βιώσιμη αναδιάρθρωση τους. 

Ο τραπεζικός τομέας θα συρρικνωθεί
Η διοικητής της Κεντρική Τράπεζας διαβλέπει συρρίκνωση του τραπεζικού τομέα στην Κύπρο τα επόμενα χρόνια καθώς οι υψηλές απαιτήσεις που έχουν τεθεί από τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές προς τις τράπεζες σε ό,τι αφορά την κεφαλαιακή τους επάρκεια, ρευστότητα, εσωτερική διακυβέρνηση σε συνδυασμό με τα χαμηλά επιτόκια και τις δυσμενής μακροοικονομικές συνθήκες που επικρατούν, επιδρούν αρνητικά στην κερδοφορία τους. Οι εν λόγω πιέσεις, επισημαίνει η κ. Γιωρκάτζη θα οδηγήσουν αναπόφευκτα σε μείωση του αριθμού των εμπορικών τραπεζών, πράγμα το οποίο θα προέλθει μέσα από εξαγορές και συγχωνεύσεις.

Την ίδια ώρα, διαβεβαιώνει πως η συρρίκνωση του τραπεζικού τομέα δεν πρόκειται να επιδράσει αρνητικά στις προσπάθειες της Κύπρου να καταστεί διεθνές επιχειρηματικό κέντρο, παραπέμποντας στους ψιθύρους μετά τα γεγονότα του 2013, που ήθελαν πολυεθνικές εταιρείες να εγκαταλείπουν την Κύπρο, οι οποίοι, όπως είπε, διαψεύστηκαν στην πορεία. Πρόσθεσε, πως οι πολυεθνικές εταιρείες μπορούν να δραστηριοποιηθούν στην Κύπρο, αξιοποιώντας στο έπακρο τα υφιστάμενα φορολογικά κίνητρα που παρέχει το κυπριακό κράτος.

Stress Test και κυπριακές τράπεζες
Καθώς δεν επιθυμεί να προκαταλάβει τα όποια αποτελέσματα του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM), για την αξιολόγηση (stress test) των κυπριακών τραπεζών, η κ. Γιωρκάτζη αρκέστηκε να δηλώσει πως οι κυπριακές τράπεζες  έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί το 2014 και το 2015 και πρόσθεσε πως η αξιολόγηση για το 2016 του SSM για την Κύπρο θα αφορά την Τράπεζα Κύπρου, τον Συνεργατισμό, την Ελληνική Τράπεζα και την RCB.

Αναγκαίος ο αυστηρός έλεγχος
Απαντώντας στα παράπονα των τραπεζών ότι διαθέτουν αρκετό χρόνο, πόρους και χρήμα για να συμμορφωθούν με τους νέους εποπτικούς κανόνες, η διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας επισήμανε πως η παγκόσμια οικονομική κρίση έδειξε ότι οι διεθνείς κανόνες που διέπουν τη λειτουργία των τραπεζών έπρεπε να αναθεωρηθούν. «Κατά την άποψή μου , λόγω της φύσης των δραστηριοτήτων τους, επιβάλλεται να υπάρχουν αυστηροί κανόνες για τη ρύθμιση των τραπεζών και να αποφευχθεί η συσσώρευση υπερβολικού κινδύνου στις καλές εποχές , η οποία μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική σε κακές στιγμές . Συμφωνώ ότι οι τράπεζες έπρεπε να καταβάλουν αρκετή προσπάθεια , πόρους και χρήματα για να συμμορφωθούν με τους νέους κανόνες . Ωστόσο, η αλλαγή των πολιτικών και διαδικασιών τους για συμμόρφωση τους με τους νέους κανόνες θα γίνει μόνο μια φορά». 

Παροχή δανείων 
Με τη δημιουργία εθνικού μητρώου το 2014, οι εμπορικές τράπεζες μπορούν να έχουν ενημέρωση για τα δάνεια που συνάπτουν τόσο φυσικά όσο και νομικά πρόσωπα στα τραπεζικά ιδρύματα της Κύπρου, κάτι το οποίο, ανέφερε η κ. Γιωρκάτζη, αποτελεί σημαντικό εργαλείο στα χέρια των τραπεζών όταν αξιολογούν αιτήσεις παραχώρησης δανείων. 

Την ίδια ώρα, η οδηγία  της ΚΤΚ τον Δεκέμβριο του 2013 προσδιόρισε την ικανότητα αποπληρωμής ως το κύριο και πρώτιστο κριτήριο για την παραχώρηση δανειακών διευκολύνσεων, ενώ παραχωρείτο η δυνατότητα στην εμπορική τράπεζα να ελέγξει αν όντως τα δηλωμένα εισοδήματα του αιτούντος ήταν διαθέσιμα για την εξυπηρέτηση του δανείου. «Με την τροποποίηση της οδηγίας, απλοποιήθηκε η διαδικασία έγκρισης δανείου και, κάνοντας την, ταυτόχρονα, πιο συγκεκριμένη σε ό,τι αφορά την εκτίμηση της ικανότητας αποπληρωμής. Ειδικότερα, για τα δάνεια προς τα νοικοκυριά, η δόση του δανείου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 80% του καθαρού εισοδήματος και στην περίπτωση των δανείων σε ξένο νόμισμα, το όριο αυτό μειώνεται σε 65%». 

Επαγγελματικές Υπηρεσίες
Σημαντικό χαρακτήρισε τον τομέα παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών ο οποίος, όπως είπε, συνεισφέρει περίπου το 9% του ΑΕΠ. «Η επιτυχία του κλάδου οφείλεται σε μια σειρά από πολιτικές επιλογές και αποφάσεις, οι οποίες επέτρεψαν για ένα σταθερό καθεστώς παροχής φορολογικών κινήτρων και, γενικότερα, ένα σχετικά φιλικό προς τις επιχειρήσεις οικονομικού και διοικητικού περιβάλλοντος. Το περιβάλλον προσφέρει ορισμένα πλεονεκτήματα, μεταξύ των οποίων ένα ισχυρό και διαφανές νομικό σύστημα που βασίζεται στο αγγλοσαξονικό δίκαιο». 

Πρόσθεσε πως η Κύπρος ήταν η μόνη χώρα της ευρωζώνης που κατέγραψε τη μεγαλύτερη πρόοδο στον τομέα της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας «Doing Business 2016», η Κύπρος ανέβηκε από την 60η στην 47η θέση. Η εν λόγω αναβάθμιση, είπε η κ Γιωρκάτζη, οφείλεται στις αλλαγές σημειώθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής. Ωστόσο, πρόσθεσε, θα πρέπει να γίνουν περισσότερα για την δημιουργία φιλικότερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος στην Κύπρο, συμπεριλαμβανομένης της απλοποίησης των διαδικασιών εγγραφής και λειτουργίας επιχειρήσεων, καθώς και μείωση της γραφειοκρατίας.