Ορφανίδου Vs Αγαπίου λίγο πριν τις βουλευτικές

Λίγο πριν τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών, η υποψήφια βουλευτής του ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου και ο υποψήφιος βουλευτής της ΕΔΕΚ Γιώργος Αγαπίου απαντούν σε καίρια ερωτήματα για την οικονομία.

1.    Πιστεύετε στην εμπλοκή των ασφαλιστικών εταιρειών στο Γενικό Σχέδιο Υγείας. Ναι ή όχι και γιατί;
ΣΑΒΙΑ: Διάφορες μελέτες που έχουν διεξαχθεί, θέτουν σε αμφισβήτηση τη βιωσιμότητα ενός πολυασφαλιστικού συστήματος στην Κύπρο, λόγω της μικρής οικονομίας και του μικρού πληθυσμού. Αυτό που οι μελέτες καταδεικνύουν είναι ότι, σε πρώτο στάδιο τουλάχιστον, η δημιουργία ενός ενιαίου κρατικού ταμείου ενδεχομένως να ταιριάζει περισσότερο στα δεδομένα της Κύπρου. Βεβαίως και στην περίπτωση του μονοασφαλιστικού συστήματος, οι ασφαλιστικές εταιρείες θα έχουν ρόλο να διαδραματίσουν, καθώς θα μπορούν να καλύψουν περιπτώσεις που δεν θα περιλαμβάνονται στο ΓΕΣΥ, όπως γίνεται και σε άλλες χώρες, π.χ. κατηγορίες ειδικής φροντίδας. Σε κάθε περίπτωση, ως πρώτο στάδιο, είναι πολύ σημαντικό να προωθηθεί άμεσα το νομοσχέδιο για την αυτονόμηση των κρατικών νοσηλευτηρίων, το οποίο αποτελεί τη βάση για ένα πετυχημένο ΓΕΣΥ. 

ΓΙΩΡΓΟΣ: Ούτε η Τρόικα, ούτε η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, αλλά ούτε και η Διεθνής Τράπεζα υποστήριξαν την εισαγωγή του πολυασφαλιστικού συστήματος υγείας στην Κύπρο. Καμία επιστημονική μελέτη δεν στηρίζει την εισαγωγή του και είναι περίεργο το ότι η κυβέρνηση επέμεινε στην εισαγωγή του πολυασφαλιστικού συστήματος, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει η εφαρμογή του ΓΕΣΥ. Υπάρχει ξεκάθαρο πλαίσιο εφαρμογής του ΓΕΣΥ από τον νόμο-πλαίσιο του 2001, το οποίο προνοεί τη μετατροπή του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας σε κρατικό μονοασφαλιστικό τομέα. Το πραγματικό ζητούμενο δεν είναι να αλλάξουμε μοντέλο εφαρμογής του ΓΕΣΥ, χωρίς μάλιστα επιστημονική αιτιολόγηση για να εξυπηρετηθούν ενδεχομένως επιχειρηματικά συμφέροντα αλλά να ξεκινήσει η εφαρμογή του ΓΕΣΥ ώστε να αντιμετωπιστούν τα πολλαπλά και πολυεπίπεδα προβλήματα που αντιμετωπίζει η δημόσια υγεία. Η ΕΔΕΚ κατέθεσε συγκεκριμένη πρόταση προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την άμεση εφαρμογή του ΓΕΣΥ σε πέντε φάσεις ξεκινώντας από την πρωτοβάθμια περίθαλψη και αξιοποιώντας την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα.    

2.    Πρέπει το κράτος να διατηρεί ρόλο επιχειρηματία; Ποια είναι η θέση σας απέναντι στην ιδιωτικοποίηση ημικρατικών οργανισμών;
ΣΑΒΙΑ: Με βάση τις ευρωπαϊκές επιταγές, ο ρόλος του κράτους δεν είναι αυτός του επιχειρηματία, αλλά ρυθμιστικός, μέσα από την άσκηση σωστού εποπτικού ελέγχου. Τάσσομαι υπέρ των αποκρατικοποιήσεων σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας μας, καθώς μπορεί να υπάρξουν σημαντικά οφέλη (προσέλκυση ξένων επενδύσεων, αύξηση ανταγωνιστικότητας, μείωση κομματικών παρεμβάσεων κτλ.). Οι αποκρατικοποιήσεις όμως πρέπει να γίνουν με τον σωστό τρόπο. Η κάθε περίπτωση, σε κάθε τομέα και σε κάθε χώρα είναι διαφορετική. Υπάρχουν και καλά και κακά παραδείγματα. Για να πετύχουν θα πρέπει να υπάρχει διαφάνεια στους διαγωνισμούς, άτομα με εξειδίκευση και εμπειρία για να χειριστούν την όλη διαδικασία και ενισχυμένες ανεξάρτητες εποπτικές αρχές, οι οποίες θα ασκούν με αυστηρότητα τον εποπτικό τους ρόλο, ούτως ώστε να αποτρέψουν φαινόμενα ιδιωτικού μονοπωλίου και αισχροκέρδειας.

ΓΙΩΡΓΟΣ: Δεν υπάρχει ούτε μαγική συνταγή, ούτε μέση λύση. Το κράτος πρέπει να διατηρεί ισχυρό εποπτικό έλεγχο για αποφυγή προσυνεννοήσεων και δημιουργίας ισχυρών καρτέλ, όπως συμβαίνει σε διάφορους τομείς τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο. Για παράδειγμα, οι πολίτες πληρώνουν πανάκριβα καύσιμα και από τα πιο ακριβά επιτόκια στην Ευρώπη, αλλά ούτε οι τράπεζες, ούτε οι εταιρείες πετρελαιοειδών είναι κρατικές. Όσον αφορά στην ιδιωτικοποίηση ημικρατικών οργανισμών κοινής ωφελείας, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη τον κοινωνικό τους χαρακτήρα αλλά και το μικρό μέγεθος της οικονομίας μας το οποίο δεν θα αποφέρει τα πλεονεκτήματα ενός υγιούς ανταγωνισμού, όπως κάποιοι διατείνονται. Το συμφέρον των πολιτών μπορεί να διασφαλιστεί με τη σωστή παρέμβαση του κράτους. Χωρίς τούτο να σημαίνει ότι το κράτος είναι επιχειρηματίας, αλλά ότι το κράτος ασκεί αποτελεσματικά τον ρόλο και την αποστολή του στο πλαίσιο μιας ευνομούμενης πολιτείας. Το κράτος χρειάζεται να διατηρήσει τον πλειοψηφικό έλεγχο συγκεκριμένων ημικρατικών οργανισμών κοινής ωφελείας, αλλά την ίδια ώρα, δεν μπορεί αυτοί οι οργανισμοί να λειτουργούν με το υφιστάμενο καθεστώς διοίκησης. Χρειάζεται αλλαγή διαχείρισης και διοίκησης των οργανισμών αυτών και κυρίως, αποδέσμευσής τους από το κομματικό σύστημα και το κατεστημένο.   

3.    Ποιες πρακτικές λύσεις προτείνετε για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων;
ΣΑΒΙΑ: Πιστεύω ότι με τη δημιουργία συνθηκών σταθερότητας και επιτάχυνσης της ανάπτυξης, θα ενισχυθεί και η δυνατότητα του κάθε πολίτη να μπορεί να εξυπηρετεί πιο εύκολα τα δάνειά του. Παράλληλα, οι τράπεζες έχουν πολύ σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν, καθώς θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα εργαλεία που τους έχουν δοθεί, με περισσότερη αυστηρότητα στα άτομα που έχουν τα περιουσιακά στοιχεία για να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους, αλλά στρατηγικά επιλέγουν να μην το πράξουν. Την ίδια στιγμή, είναι προς το συμφέρον και των τραπεζών και των πολιτών, οι τράπεζες να επιδείξουν περισσότερη ευαισθησία στα άτομα με χαμηλά εισοδήματα, καθώς υπάρχει το ενδεχόμενο μακροπρόθεσμα κάποια δάνεια να καταστούν εξυπηρετούμενα. Τέλος, θα πρέπει να ενθαρρυνθούν οι τράπεζες να δημιουργήσουν δομές εξειδίκευσης στη διαχείριση προβληματικών δανείων.

ΓΙΩΡΓΟΣ: Το πρώτο άμεσο μέτρο αφορά στο μερικό κούρεμα δανείων στη βάση πρότασης νόμου που επεξεργάζεται ο συναγωνιστής Κωστής Ευσταθίου και η οποία θα προνοεί την απομείωση του δανείου στην τιμή, τουλάχιστον, που θα προτίθεται οι τράπεζες να το μεταπωλήσουν στα επενδυτικά ταμεία. Δεύτερο, η ΕΔΕΚ θα επαναφέρει την πρότασή της για τον καθορισμό μιας και μόνο αντικειμενική αξίας του ακινήτου, είτε για σκοπούς αναδιάρθρωσης, είτε για σκοπούς εκποιήσεων, αλλά και για σκοπούς φορολογίας. Η αξία του ενυπόθηκου ακινήτου θα πρέπει να παραμείνει στο πλαίσιο της αρχικής συμφωνίας που υπέγραψε ο δανειολήπτης με την τράπεζα. Στο πλαίσιο αυτό, θα επαναφέρουμε την πρότασή μας για ισόποση κατανομή του οφειλόμενου ποσού στους εγγυητές σε περίπτωση εκποίησης ή εάν ο πρωτοφειλέτης αδυνατεί να εξυπηρετήσει το υπόλοιπο που θα παραμείνει ως χρέος. Τέλος, αναμένουμε από τις τράπεζες να επιδείξουν μεγαλύτερη ευαισθησία και ευελιξία απέναντι στους δανειολήπτες.