Κινεζικές επενδύσεις στην Κύπρο: Η επέλαση του δράκου

Συχνά λέγεται ότι «τα αντίθετα έλκονται». Η φράση μπορεί να αποτυπώσει και τις πολλά υποσχόμενες επιχειρηματικές σχέσεις μεταξύ Κύπρου και Κίνας όπως εξελίσσονται τα τελευταία χρόνια. Βρισκόμενη χιλιόμετρα μακριά από την Κύπρο, η κατά χιλιάδες φορές μεγαλύτερη Κίνα, έλκεται έντονα από τις επενδυτικές ευκαιρίες στη χώρα μας. Την βλέπει, όχι μόνο ως γέφυρα προς την ευρύτερη αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά ως ιδανική είσοδο για τις κινεζικές επιχειρήσεις προς την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τη Ρωσία.

Για την Κύπρο αυτό το ενδιαφέρον μεταφράζεται σε επενδύσεις, αγορές ακινήτων, προσέλκυση καταθέσεων, εργασίες για δικηγορικά και λογιστικά γραφεία αλλά και ενίσχυση παρελκόμενων τομέων υπηρεσιών.

ΟΙ ΚΙΝΕΖΟΙ ΑΓΟΡΑΖΟΥΝ ΚΥΠΡΟ
Οι ευκαιρίες για επενδύσεις στην κυπριακή αγορά ακινήτων, αλλά και μια σειρά κινήτρων για πολίτες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, που εξήγγελλε η Κυβέρνηση μετά τον Μάρτιο του 2013 ξύπνησαν το ενδιαφέρον των Κινέζων επενδυτών.

Τα βασικά κίνητρα που δόθηκαν ήταν δύο. Το ένα αφορούσε την απόκτηση άδειας παραμονής (Residence Permit) στην Κύπρο με την αγορά ιδιόκτητης κατοικίας αξίας τουλάχιστον 300.000 ευρώ και με καταθέσεις τουλάχιστον 30.000 ευρώ σε τοπική τράπεζα για τρία χρόνια. Το άλλο κίνητρο αφορούσε την πολιτογράφηση πολιτών και την έκδοση διαβατηρίου σε αυτούς υπό ορισμένες προϋποθέσεις, μεταξύ άλλων μια επένδυση ύψους 2,5 εκατ. ευρώ και αγορά ιδιόκτητης κατοικίας αξίας 500.000 ευρώ και πάνω.

Οι Κινέζοι αγοραστές αποτέλεσαν προτεραιότητα για τους επαγγελματίες του κλάδου ανάπτυξης γης με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι να ασχοληθούν με την κάθοδο αγοραστών από την Κίνα. Στόχος τους ήταν ένας, να κατακτήσουν την κινεζική αγορά. Μάλιστα, κάποιες εταιρείες ανάπτυξης γης επέκτειναν τις εργασίες τους ως τη χώρα του μεταξιού λειτουργώντας γραφεία στην Κίνα ή μεταφράζοντας την ιστοσελίδα τους στα κινέζικα. Μερικές από αυτές ήταν o Όμιλος Λεπτός, η Aristo Developers, η Quality Group, η Chr. Athanasiou και η D. Zavos Group.

ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Ακόμα όμως και αυτοί που δεν πήγαν ως την Κίνα, φρόντισαν να φέρουν τους επίδοξους αγοραστές στο νησί. Χτίζοντας τις απαραίτητες διασυνδέσεις άρχισαν και τα δρομολόγια Κύπρος - Κίνα σε τακτική βάση για τους επαγγελματίες του κλάδου. Το "πακέτο" που προτείνουν στους πιθανούς αγοραστές είναι αρκετά δελεαστικό. Να έρθουν στην ηλιόλουστη Κύπρο και να μείνουν σε μια από τις διαθέσιμες επαύλεις ή διαμερίσματα των επιχειρηματιών ανάπτυξης γης. Να παραθερίσουν για λίγες μέρες ή ακόμα και για τρεις μήνες (το μάξιμουμ που τους επιτρέπει η βίζα τους) και να αποφασίσουν αν τελικά θέλουν να αγοράσουν ακίνητο στο νησί. Στις πλείστες περιπτώσεις αν τελικά ολοκληρωθεί η πράξη με τον developer, τότε ο τελευταίος επωμίζεται όλα τα έξοδα του ταξιδιού, αν όχι τότε τα έξοδα τα επωμίζεται ο ξένος. Ο ανταγωνισμός είναι τόσο έντονος που πολλές φορές μπορεί ένας επιχειρηματίας να φιλοξενήσει επίδοξους αγοραστές και τελικά αυτοί να προσεγγιστούν και να αγοράσουν ακίνητο από άλλον developer!

Οι περισσότεροι αγοραστές από την Κίνα είναι εργοστασιάρχες και ασχολούνται με το εμπόριο, αναζητώντας μια "πύλη" εισόδου στην Ευρώπη. Εξού και οι περισσότεροι δεν διαμένουν μόνιμα στην Κύπρο αλλά πηγαινοέρχονται τακτικά, λίγοι έχουν μετακομίσει οικογενειακώς στην Κύπρο, ενώ ορισμένοι έρχονται μόνο κάθε δύο χρόνια, όπως ορίζει η νομοθεσία ώστε να  μην χάσουν την άδεια παραμονής τους.

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ
Σύμφωνα με το Τμήμα Μετανάστευσης οι αιτήσεις Κινέζων για εξασφάλιση άδειας παραμονής στην Κύπρο αυξήθηκαν κατά χιλιάδες τα τελευταία χρόνια Υπολογίζεται ότι από το 2013 και έπειτα, ολοκληρώνονται γύρω στις 1.000 συμφωνίες με Κινέζους αγοραστές ακινήτων ετησίως. Συνολικά εκτιμάται ότι τα τελευταία χρόνια έχουν υπογραφεί γύρω στις 4.000 συμφωνίες.

«Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μέσος όρος χρηματικού ποσού που ξοδεύεται από Κινέζους αγοραστές ακινήτων ανέρχεται στις 340.000 ευρώ συν το ΦΠΑ, τότε το συνολικό ποσό που επενδύθηκε κατά τη διάρκεια των χρόνων αυτών στην αγορά ακινήτων από Κινέζους υπολογίζεται στα 1,4 δισ. ευρώ», εξηγεί στον «Ρεπόρτερ», ο Γιάννης Μισιρλής, αντιπρόεδρος του παγκύπριου συνδέσμου επιχειρηματιών ανάπτυξης γης και οικοδομών. Σύμφωνα με τον ίδιο, το ανωτέρω ποσό δεν περιλαμβάνει άλλες επενδύσεις στις οποίες πιθανόν προέβησαν Κινέζοι στη χώρα μας, ενώ εάν ληφθούν υπόψη «τότε το συνολικό ποσό που επένδυσαν οι Κινέζοι στην Κύπρο τα τελευταία τρία χρόνια ίσως ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ», προσθέτει.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πλείστοι Κινέζοι επενδυτές "συμβιβάζονται" με την άδεια παραμονής, την οποία εξασφαλίζουν με 300.000 ευρώ. Υπολογίζεται ότι μόνο ένας στους 100 ενδιαφέρεται για την απόκτηση διαβατηρίου, ώστε να χρειάζεται να προβεί σε επενδύσεις εκατομμυρίων.

Πάντως, το ενδιαφέρον για την κινεζική αγορά διατηρείται σε ψηλά επίπεδα κάτι το οποίο καταδεικνύεται και από την πρόσφατη επίσημη επίσκεψη του Προέδρου Αναστασιάδη στην ανατολική χώρα.

ΣΤΡΑΜΜΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΦΟ
Η Πάφος αναδεικνύεται η νούμερο ένα επιλογή για τους Κινέζους, όπου εκτιμάται ότι σημειώθηκε το 80% από το σύνολο των κινεζικών επενδύσεων στην αγορά ακινήτων, ενώ ακολουθεί η Λεμεσός. Στην πλειοψηφία τους οι αγοραστές είναι κινέζοι επιχειρηματίες οι οποίοι επιθυμούν την απόκτηση ευρωπαϊκής βίζας και ευκολότερη πρόσβαση στην Ευρώπη.

Ταυτόχρονα, τα ακριβή στοιχεία για τον αριθμό Κινέζων που ζήτησαν και εξασφάλισαν κυπριακό διαβατήριο δεν δημοσιοποιούνται. Σύμφωνα όμως με το υπουργείο Εσωτερικών, από το 2013 μέχρι σήμερα η αξία των πολιτογραφήσεων (παραχώρηση κυπριακής υπηκοότητας και διαβατηρίου) στην Κύπρο έφερε στα ταμεία του κράτους ποσό ύψους τα 2,5 δισ. ευρώ, κυρίως από πολιτογραφήσεις Ρώσων και Κινέζων πολιτών.

ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ  
Οι εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών ιστορικά πάνε πίσω στην περίοδο του Μεσαίωνα με τα στοιχεία να αναφέρονται σε… εξαγωγή της δαντέλας Λευκάρων από την Κύπρο στη Σαγκάη! Στις μέρες μας, οι κυπριακές εισαγωγές από τη χώρα του Δράκου επηρεάστηκαν κάπως την τριετία 2011 – 2013 εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, ωστόσο το 2014 έκλεισε με θετικό πρόσημο. Ειδικότερα, το 2014 οι συνολικές εισαγωγές της χώρας μας από την Κίνα ανήλθαν στα 226 εκατ. ευρώ και περιελάμβαναν ηλεκτρικό εξοπλισμό, κατασκευαστικά είδη, μηχανήματα, καθώς επίσης έπιπλα και είδη σπιτιού.

Οι κυπριακές εξαγωγές στην Κίνα έφθασαν τα 38,8 εκατ. ευρώ και περιελάμβαναν κατά 80% φαρμακευτικά προϊόντα, καθώς επίσης κρασιά και είδη διατροφής όπως το ελαιόλαδο. Στην εξαγωγή φαρμάκων στην Κίνα πρωτοστάτης είναι η Medochemie, η οποία το 2010 υπέγραψε συμφωνία  με την κινεζική Meheco, η οποία θεωρείται από τις πιο διεθνοποιημένες κινεζικές φαρμακευτικές με παρουσία σε περισσότερες από 100 χώρες.

ΕΛΠΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟ  
Μπορεί επί του παρόντος ο αριθμός των Κινέζων τουριστών που επιλέγουν την Κύπρο να αποτελεί μόλις ένα μικρό ποσοστό στο σύνολο των αφίξεων που δέχεται η χώρα μας, ωστόσο οι προοπτικές και σε αυτό τον τομέα είναι μεγάλες. Ειδικότερα, το 2015 επέλεξαν την Κύπρο για τουρισμό 2.508 Κινέζοι, ενώ το 2016 αναμένεται να είναι μια ακόμη καλύτερη χρονιά. Αρκεί να θυμόμαστε ότι περίπου 117 εκατ. Κινέζοι ταξιδεύουν στο εξωτερικό ετησίως.
Ο ΚΟΤ ήδη επιδιώκει τη λειτουργία γραφείων – αντιπροσωπειών σε Πεκίνο και Σαγκάη , με την αρωγή του υπουργείου Εξωτερικών τόσο για τα διαδικαστικά θέματα όσο και για την επάνδρωση των γραφείων. Παράλληλα, το Υπουργείο Εξωτερικών προχωρά σε δημιουργία μηχανισμών που θα απλοποιήσουν τις διαδικασίες θεώρησης ταξιδιωτικών εγγράφων, καθώς επίσης και τη μείωση του χρόνου έκδοσής τους.

Στο μεταξύ, η New Anesis Travel and Tours υπέγραψε συμφωνία με την κινεζική εταιρεία κολοσσό, Zhongjia Chenfei General Aviation για τη δρομολόγηση απευθείας πτήσεων από την Κίνα εντός του 2016. Ταυτόχρονα, η νέα αεροπορική εταιρεία Cobalt, που θα ξεκινήσει πτήσεις τον Ιούνιο, σκοπεύει να προσθέσει προορισμούς όπως η Κίνα στο πτητικό της πρόγραμμα το 2017.  

ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
Το 2000 η κινεζική εταιρεία κατασκευής και πάροχος τηλεπικοινωνιών, ZTE, υπέγραψε συμβόλαιο συνεργασίας με την ΑΤΗΚ, προσφέροντάς της ένα έξυπνο σύστημα τηλεπικοινωνιών, ενώ το 2009 η MTN Κύπρου υπέγραψε συμφωνία αξίας 20 εκατ. ευρώ με την κινεζική Huawei Technologies για την αναβάθμιση των συστημάτων της.

ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Το 2009, η κινεζική Chint Electrics κέρδισε την προσφορά για ανάληψη του ηλεκτρικού ανασχεδιασμού της ΑΗΚ, το κόστος του οποίου ανήλθε στα 18,4 εκατ. ευρώ.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
Το 2008, η κινεζικής ιδιοκτησίας εταιρεία, CBMI υπέγραψε συμβόλαιο αξίας γύρω στα 190 εκατ. ευρώ για την δημιουργία νέου εργοστασίου της  Τσιμεντοποιίας Βασιλικού

ΤΡΑΠΕΖΕΣ
Το ότι η πρώην Λαική Τράπεζα διατηρούσε γραφείο αντιπροσωπείας στο Πεκίνο από το 2011, ανήκει στην ιστορία. Να αναφερθεί ότι η Τράπεζα Κύπρου υπέγραψε τον Ιανουάριο του 2011 συμφωνία συνεργασίας με την China Development Bank Corporation για συμμετοχή της σε χρηματοδότηση επενδύσεων κυρίως στους τομείς της ναυτιλίας, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς επίσης στις υποδομές. Επιπρόσθετα, η Τράπεζα Κύπρου παρατηρώντας την αύξηση των Κινέζων πελατών της, με ή χωρίς παρουσία στην Κύπρο, εγκαινίασε στις αρχές του 2016 την παροχή διαδικτυακών τραπεζικών υπηρεσιών στην κινεζική γλώσσα, ενώ ξεκίνησε τη διαδικασία πρόσληψης ατόμων που μιλούν κινεζικά για την τηλεφωνική υπηρεσία της.

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Παρά το γεγονός ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της Κίνας τραβά φρένο, οι επαγγελματίες του κλάδου υπηρεσιών στην Κύπρο δεν αναμένουν ιδιαίτερες επιπτώσεις στις κυπροκινεζικές οικονομικές σχέσεις. Δικηγόροι και λογιστές που έχουν επαφή με τους πελάτες τους θεωρούν ότι η Κύπρος παραμένει στη λίστα με τις περισσότερο ανταγωνιστικές χώρες εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τα μηνύματα είναι θετικά και από την αγορά ακινήτων καθώς προοπτικές φαίνεται να υπάρχουν και για κινεζικές επενδύσεις στον ξενοδοχειακό κλάδο. Πιο πρόσφατο παράδειγμα η κινεζική επένδυση που έφτασε στην Κύπρο μέσω της Quality Group για την ανέγερση του Radisson Blu Hotel στη Λάρνακα.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Μαρία Πηλείδου και Αλεξάνδρα Κωνσταντίνου