Σε βάθος χρόνου θα επιλυθεί το πρόβλημα των κόκκινων δανείων

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελούν πονοκέφαλο για τις τράπεζες και τροχοπέδη για την ανάπτυξη της οικονομίας, δεν αποτελούν όμως κίνδυνο για το τραπεζικό σύστημα. Διότι, αν οι τράπεζες χρειαστούν επιπρόσθετα ίδια κεφάλαια, μπορούν εύκολα να τα αντλήσουν από τους υφιστάμενους ή από νέους μετόχους. Η αξία των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην αγορά είναι τεράστια και είναι αρκετοί οι επενδυτές που θα ήταν είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν την τράπεζα για να κερδίσουν από αυτά, είτε με πώληση των δανείων σε τρίτους, είτε με την εκποίηση των εμπράγματων εξασφαλίσεων τους. 

Σήμερα οι τράπεζες διαθέτουν περισσότερα κεφάλαια (κεφάλαια των μετόχων) από όσα χρειάζονται. Η Τράπεζα Κύπρου διαθέτει κεφαλαιακή επάρκεια 14% και ο Συνεργατισμός 12%. Μέρος των επιπρόσθετων κεφαλαίων των κυπριακών τραπεζών ήταν απαίτηση του Μηχανισμού Εποπτείας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (single supervisory mechanism), ο οποίος κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στην Κύπρο, απαίτησε αύξηση των ιδίων κεφαλαίων στις τράπεζες. 

Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός  Εποπτείας θεωρεί ότι θα είναι δύσκολο για τις τράπεζες να εισπράξουν χρήματα από τα μη εξυπηρετούμενα και ακόμα πιο δύσκολο να προχωρήσουν με πώληση δανείων ή εκποιήσεις εμπράγματων εξασφαλίσεων.  Φαίνεται πλέον ξεκάθαρα, ότι οι τράπεζες θα διαχειριστούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε βάθος χρόνου. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια του τραπεζικού συστήματος είναι λίγο περισσότερα από τα μισά δάνεια και ανέρχονται γύρω στα €30 δις (62% για την Τράπεζα Κύπρου). 

Οι τράπεζες έχουν αναγνωρίσει τα μισά περίπου ως ζημιά στα αποτελέσματα τους μέχρι σήμερα, έχουν δηλαδή να αναγνωρίσουν άλλα τόσα στα επόμενα χρόνια. Οι τράπεζες όμως  αναγνωρίζουν παράλληλα και κέρδη από τα μη εξυπηρετούμενα, στο μέρος του δανείου που δεν θεωρείται ακόμη επισφαλή, ανεξάρτητα από το αν ο δανειολήπτης πληρώνει ή όχι. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι μια τράπεζα έχει κάνει προβλέψεις  (αναγνώρισε ζημιές) ύψους €40,000 σε ένα μη εξυπηρετούμενο δάνειο με υπόλοιπο €100,000. 

Το δάνειο αυτό είναι επισφαλή κατά 40%, δηλαδή η τράπεζα υπολογίζει ότι με τα σημερινά δεδομένα, το  40% δεν θα εισπραχθεί. Τον επόμενο χρόνο, το ποσοστό αυτό ενδεχομένως να αυξηθεί, εκτός και αν οφειλέτης ξεκινήσει να πληρώνει. Το δάνειο αυτό παράγει και ζημιά και κέρδος για την τράπεζα. Η τράπεζα αναγνωρίζει τους τόκους (χωρίς να τους έχει εισπράξει) στο 60% του δανείου και ζημιά (ένα ποσοστό) για το 40% που υπολογίζει ότι δεν θα εισπράξει.  Αυτό σημαίνει ότι τα κέρδη της τράπεζας επηρεάζονται κάθε χρόνο από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια κατά τρόπο που δεν είναι εύκολο να ερμηνευθεί. 

Με απλά λόγια, τα αποτελέσματα των τραπεζών δεν έχουν νόημα για τους μέτοχους και τους επενδυτές. Από τη μια η τράπεζα αναγνωρίζει ζημιές για δάνεια που μπορεί στο τέλος να εισπράξει και από την άλλη αναγνωρίζει κέρδη σε δάνεια που μπορεί να μην εισπράξει ποτέ. Δύσκολο για ένα επενδυτή να βγάλει συμπεράσματα!