Σε κίνδυνο κατάρρευσης το κράτος της Βενεζουέλας

Στα τέλη του περασμένου Ιουνίου ο επικεφαλής του Κογκρέσου της Βενεζουέλας, Ντιοσντάντο Καμπέγιο, βρέθηκε για τέσσερις ημέρες στη Βραζιλία. Δεν επρόκειτο για επίσημη επίσκεψη, τουλάχιστον όχι με την ακριβή έννοια του όρου. Σαφώς και δεν ήταν ούτε ιδιωτικής φύσεως υπόθεση η συναναστροφή ενός κορυφαίου πολιτικού και πολιτειακού παράγοντα της Βενεζουέλας με μία από τις πλουσιότερες οικογένειες της Λατινικής Αμερικής, την οικογένεια Μπατίστα.

Ο Καμπέγιο πέρασε τέσσερις ημέρες στο ράντσο των Μπατίστα. Συναντήθηκε με τον αρχηγό της οικογένειας Τζόσλεϊ, το μεγαλύτερο από τα πέντε αδέρφια που ελέγχουν την JBS S.A., τη μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής, επεξεργασίας και εμπορίας βόειου κρέατος και πουλερικών στη νοτιοαμερικάνικη ήπειρο. Την εταιρεία που κυριολεκτικά κρατάει ακόμα στην εξουσία τον πρόεδρο της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο.

Αυτό που ουσιαστικά είχε αναλάβει ο επικεφαλής του Κογκρέσου της Βενεζουέλας ήταν να εξασφαλίσει τα αναγκαία συμβόλαια ώστε να παραμείνει ανοιχτή μια γραμμή τροφοδοσίας της εγχώριας αγοράς της Βενεζουέλας με επαρκείς ποσότητες κρέατος. Με την οικονομία της χώρας να παραπαίει και την εξουσία του πια ψαλιδισμένη σε σημείο προβληματικό -μετά τις εκλογές του Δεκεμβρίου που έφεραν πρώτο κόμμα στη Βουλή το Τραπέζι της Δημοκρατικής Ενότητας (MUD), τον μεγάλο συνασπισμό της αντιπολίτευσης- ο Μαδούρο αγωνίζεται να κρατηθεί στην προεδρική καρέκλα και καθημερινά βλέπει τη δημοτικότητά του να καταρρέει. Αν κλείσουν και τα μαγαζιά λόγω έλλειψης προϊόντων, θα βρεθεί αντιμέτωπος με τη λαϊκή οργή.

Η βραζιλιάνικη JBS είναι μια κάποια λύση. Η μοναδική ίσως αυτή την περίοδο, καθώς είναι και η μόνη εταιρεία που δέχτηκε να εξαγάγει κολοσσιαίες ποσότητες αγαθών αντί μελλοντικής -τρίμηνης, μέχρι... νεωτέρας- πληρωμής. Όπως φαίνεται, η αποστολή Καμπέγιο έφερε αποτέλεσμα. Και τους τελευταίους μήνες η JBS έχει μετατραπεί στον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Βενεζουέλας, αλλά παράλληλα και σε ρυθμιστικό παράγοντα ακόμα και των μελλοντικών πολιτικών εξελίξεων στη χώρα. Επισήμως, έχει συμβόλαια ύψους 2,1 δισ. δολαρίων με την κυβέρνηση Μαδούρο και ήδη από το καλοκαίρι μέχρι σήμερα είναι ο αποκλειστικός προμηθευτής κρέατος, έχοντας προσώρας πουλήσει περίπου τις μισές ποσότητες μοσχαρίσιου κρέατος και περί το 1/4 των κοτόπουλων που καταναλώθηκαν συνολικά στη χώρα το τελευταίο εξάμηνο από τους 28.000.000 Βενεζουελάνους.

Επισήμως οι εξαγωγές στη Βραζιλία αποτελούν πια το 10% των συνολικών ετήσιων εξαγωγών της JBS, ενώ και οι πληρωμές της γίνονται με προνομιακό καθεστώς. Ήδη έχει εξοφληθεί για το 1,2 δισ. δολάρια του συμβολαίου της και τα υπόλοιπα θα τα πληρωθεί μέσα σε 90 ημέρες μέσω των λογαριασμών του κρατικού μονοπωλιακού οργανισμού Corpovex και με την εγγύηση της τράπεζας Credit Suisse! Kαι όλα αυτά από μια χώρα και μια οικονομία όπως αυτή της Βενεζουέλας, όπου το κράτος χρωστάει σε ιδιωτικές εταιρείες και προμηθευτές πάνω από 28 δισ. δολάρια σε βάθος σχεδόν τριετίας.

Από την άλλη, άπαντες συμφωνούν πως αν δεν υπήρχε αυτή η εξαίρεση, αυτός ο «σπέσιαλ» διακανονισμός, ο πρόεδρος Μαδούρο δεν θα είχε ούτε μία πιθανότητα να εξαντλήσει τη θητεία του που λήγει το 2019.
Σήμερα μετά βίας ένας στους πέντε ψηφοφόρους δηλώνει ευχαριστημένος από εκείνον και τις πολιτικές του επιλογές των τελευταίων ετών. Ο ίδιος δημοσίως δηλώνει ότι «στόχος μου είναι να κερδίσω τον οικονομικό πόλεμο με τους καπιταλιστές». Και την ίδια ώρα εισάγει από αυτούς (τους «κακούς Δυτικούς»), από τις ίδιες τις ΗΠΑ, ποσότητες ελαφρού πετρελαίου αναγκαίες για την πρόσμειξη και επεξεργασία με το βαρύ αργό των πετρελαιοπηγών της χώρας του. Αλλά και φάρμακα για τον λαό του.

Η ειρωνεία της τύχης είναι ότι η Βενεζουέλα, η χώρα με μακράν τα μεγαλύτερα αποθέματα αργού στον κόσμο (μεγαλύτερα και από αυτά της Σαουδικής Αραβίας), χρειάζεται τους Αμερικανούς για να κρατήσει ζωντανή την παραγωγή της. Και τους καπιταλιστές Βραζιλιάνους για να κρατήσει ανοιχτά τα μαγαζιά και να ταΐσει τον περήφανο λαό της, που πίστεψε στον επίγονο του Τσάβες, στον απλό ήρωα, τον πρώην οδηγό λεωφορείου που θα ολοκλήρωνε την «αριστερή στροφή», μόνο και μόνο για να διαψευστεί και να επιστρέψει σε μέρες όπου στους δρόμους αγανακτισμένοι και πεινασμένοι άνθρωποι λεηλατούσαν μαγαζιά για να βρουν λίγη τροφή.

Η κρίση στη Βενεζουέλα παίρνει πια καθημερινά ολοένα πιο ανησυχητικές διαστάσεις, αλλά αυτό δεν προκάλεσε έκπληξη σε κανέναν. Τα σημάδια της κρίσης ήταν ορατά εδώ και μήνες. Ήδη από τα τέλη του 2014 και τις αρχές του 2015 πολλά μαγαζιά ξέμεναν καθημερινά από προϊόντα. Μέρα με την ημέρα ο κόσμος που σχημάτιζε ουρές έξω από τα καταστήματα άρχισε να χάνει την υπομονή του και προκειμένου να εξασφαλίσουν τα βασικά αγαθά δεν δίσταζαν κάποιοι να έρθουν ακόμα και στα χέρια. Αντί να λυθεί το πρόβλημα με αποκατάσταση των εισαγωγών, ελλείψει χρημάτων, η κυβέρνηση αποφάσισε να απαγορεύσει στους πολίτες να συγκεντρώνονται έξω από τα πολυκαταστήματα και τα σούπερ μάρκετ.

Για του λόγου το αληθές, οι Πολιτείες Φάλκον, Μπολίβαρ και Γιαρακούι απαγόρευσαν τελείως στους πολίτες να στήνονται από τη νύχτα έξω από τα καταστήματα προκειμένου να προλάβουν να αγοράσουν είδη πρώτης ανάγκης. Οι ελλείψεις σε βασικά είδη, από γάλα μέχρι χαρτί τουαλέτας, επιδεινώθηκαν μετά την προσωρινή διακοπή στη διανομή τους κατά την περίοδο των Χριστουγέννων.

Η έλλειψη αγαθών και ο φόβος του Μαδούρο για πιθανό πραξικόπημα
Η κρίση έφτασε να πυροδοτεί φήμες ακόμη και για πραξικόπημα εναντίον του προέδρου της χώρας Νικολάς Μαδούρο. Σύμφωνα με τον ίδιο, η κρίση στη χώρα του οφείλεται στον οικονομικό πόλεμο που έχουν εξαπολύσει εναντίον του η ντόπια ελίτ, τα ξένα μέσα ενημέρωσης και η αντιπολίτευση με την ενθάρρυνση της Ουάσινγκτον.
Στην πραγματικότητα το οικονομικό του πρόγραμμα στηριζόταν στη μάλλον αισιόδοξη και πάντως αυθαίρετη υπόθεση πως η τιμή του πετρελαίου θα κυμαινόταν περίπου στα επίπεδα των 120 δολαρίων ανά βαρέλι. Κάποια στιγμή είχε φτάσει να χάνει σχεδόν 100 δολάρια από αυτό το επίπεδο, ενώ οι περισσότερες αναλύσεις τοποθετούν τώρα πια την τιμή του μαύρου χρυσού στα 45 δολάρια.

Η εξεύρεση λύσης, χρηματοδότησης και στήριξης έχει στείλει τον Νικολάς Μαδούρο από τη Βραζιλία στη Μόσχα και από εκεί... στο Κατάρ. Από τους Βραζιλιάνους εξασφάλισε τρόφιμα. Από τον Πούτιν τίποτα. Και από τους Αραβες, όπως ο ίδιος ανακοίνωσε μέσω τηλεοράσεως, πέτυχε σε εύλογο χρόνο η χώρα να πάρει «πολλά δισεκατομμύρια δολάρια» από τις τράπεζές τους.

Η εμμονή του προέδρου Μαδούρο έχει πλέον να κάνει με την παραμονή του στην εξουσία. Ο ίδιος συνεχώς κάνει λόγο για προσπάθεια «ντόπιων και ξένων συμφερόντων» να τον εκπαραθυρώσουν από την προεδρία της χώρας, ενώ δεν διστάζει ακόμα και να αναλάβει δράση κυνηγώντας χίμαιρες στην προσπάθειά του να κρατηθεί στον θώκο του. Προς επίρρωση αυτών μόλις προ μηνός με διαταγή του έκλεισαν επί δέκα και πλέον ημέρες τα σύνορα με την Κολομβία, αφού θεωρούσε ότι από εκεί ντόπιοι επιχειρηματίες έβγαζαν αγαθά και προϊόντα από τη χώρα με σκοπό να προκαλέσουν τεχνητές ελλείψεις αγαθών, να εξαγριώσουν τον κόσμο και στη συνέχεια να επαναφέρουν τα ίδια προϊόντα στα καταστήματά τους σε εξωφρενικές τιμές.

Κατηγόρησε μάλιστα ως υπεύθυνους των τεχνητών ελλείψεων τους ιθύνοντες της Εθνικής Ενωσης Παραγωγών και Εμπόρων Asofrigo. Αυτοί με τη σειρά τους αντέτειναν ότι προμηθεύουν μόλις το 16% των συνολικών ποσοτήτων κρέατος που καταναλώνονται ετησίως στη Βενεζουέλα και ότι η ίδια η κυβέρνηση Μαδούρο τούς προκαλεί τεράστια προβλήματα όταν εισάγουν κρέας από τρίτες χώρες, με απίστευτη γραφειοκρατία που μπορεί να κρατήσει ένα φορτίο κατεψυγμένου κρέατος κολλημένο στο τελωνείο έως και δύο μήνες! Επίσης, κατηγορούν τόσο τον Μαδούρο όσο και τον πρώην πρόεδρο Τσάβες ότι με την πολιτική κρατικοποιήσεων που ακολούθησαν για χρόνια οδήγησαν σε αδιέξοδο και χρεοκοπία σχεδόν όλες τις ιδιωτικές επιχειρήσεις του κλάδου, με αποτέλεσμα να μειωθεί δραματικά η εγχώρια παραγωγή βόειου κρέατος από το 60% της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης προ 15 ετών, μόλις στο 20% το 2015... Την ίδια περίοδο η χώρα έγινε ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας βόειου κρέατος στην αμερικανική ήπειρο.

Γι' αυτή την κατάσταση πηγές προσκείμενες στον πρόεδρο Μαδούρο ρίχνουν το φταίξιμο... στη σφοδρή ξηρασία που προκάλεσε ο «Ελ Νίνιο» τα τελευταία δύο χρόνια και η οποία είχε ως αποτέλεσμα τα 18 μεγαλύτερα υδροηλεκτρικά φράγματα της χώρας να φτάσουν σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα νερού, με άμεση συνέπεια τις συνεχείς διακοπές στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας που ταλανίζουν τη βιομηχανία αλλά και την καθημερινή ζωή των κατοίκων της χώρας. 

Και μπορεί ακόμα και ο «Ελ Νίνιο» να τα έχει βάλει με τον πρόεδρο Μαδούρο, αλλά οι ενώσεις καταστηματαρχών έχουν άλλη άποψη: λένε ότι η κρατική εταιρεία ενέργειας Corpoelec προχωρά εδώ και μήνες σε περικοπές στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας δύο φορές την ημέρα για συνολικά 4 ώρες, καθώς τα καύσιμα για τη συνεχή παροχή ρεύματος δεν φτάνουν.

Το Πάσχα
Τώρα ο Μαδούρο αποφάσισε η αργία του Πάσχα στο Δημόσιο αλλά και τον ιδιωτικό τομέα να επεκταθεί ολόκληρη τη Μεγάλη εβδομάδα προκειμένου να γίνουν εξοικονομήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα!
Λίγο νωρίτερα, και αφού το Ανώτατο Δικαστήριο του έδωσε έκτακτες εξουσίες για 60 ημέρες ο Μαδούρο κήρυξε κατάσταση έκτακτου οικονομικού συναγερμού. Παράλληλα διέταξε τις Αρχές να αναλάβουν τον έλεγχο της εγχώριας αλυσίδας σούπερ μάρκετ «Dia», κατηγορώντας ευθέως τον ιδιοκτήτη της ότι σκοπίμως απέκρυπτε τρόφιμα για να πλήξει την οικονομία.

Λίγες ώρες μετά οι Αρχές συνέλαβαν τον δήμαρχο του Καράκας Αντόνιο Λεντέσμα. Ο πρόεδρος Μαδούρο ισχυρίστηκε ότι αποπειράθηκε να τον ανατρέψει. Το «λάθος» του δημάρχου ήταν ότι είχε εμφανιστεί στην τηλεόραση και είχε επιρρίψει ευθύνες στον πρόεδρο για το γεγονός ότι οι πολίτες της Βενεζουέλας περιμένουν για ώρες στα σούπερ μάρκετ προκειμένου να αγοράσουν γάλα, ζάχαρη και αλεύρι. Ο δήμαρχος ισχυρίστηκε ότι η αιτία αυτής της διατροφικής κρίσης είναι η αδυναμία της κυβέρνησης να πληρώσει για τις εισαγωγές και ότι η εγχώρια παραγωγή εγκαταλείφθηκε, με αποτέλεσμα σήμερα το 70% των καταναλωτικών αγαθών της Βενεζουέλας να είναι εισαγόμενο.

Μια κοινωνία στην κόψη του ξυραφιού
Όλα αυτά έχουν αφήσει βαθιές πληγές στη χώρα. Η Βενεζουέλα βρίσκεται ουσιαστικά στον τρίτο συνεχόμενο χρόνο επίσημης οικονομικής κρίσης και πλέον αντιμετωπίζει κίνδυνο χρεοκοπίας χειρότερης ακόμη και από αυτήν της Αργεντινής το 2001. Με τον πληθωρισμό σε τριψήφια νούμερα και το πετρέλαιο -στο οποίο βασίζεται η οικονομία της χώρας- να βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά, οι αναλυτές είναι σχεδόν σίγουροι ότι η Βενεζουέλα θα βρεθεί μπροστά στη χρεοκοπία μέσα στο 2016. Αυτό φοβάται πια και ο ίδιος ο Μαδούρο, ο οποίος προ μηνός μιλώντας στο Κογκρέσο έκανε λόγο για «επείγουσα οικονομική κατάσταση» και αποκάλυψε ότι το ΔΝΤ εκτιμά ότι η οικονομία της Βενεζουέλας συρρικνώθηκε περαιτέρω κατά 7% μέσα στο 2015. Εκτός όλων των άλλων, η χώρα κινδυνεύει κυριολεκτικά και με απομόνωση.

Για του λόγου το αληθές, από την αρχή της χρονιάς οι αμερικανικές αεροπορικές εταιρείες έχουν μειώσει δραστικά τον αριθμό των πτήσεων προς την πρωτεύουσα Καράκας, ενώ κάποιες ευρωπαϊκές έχουν διακόψει τις πτήσεις τους εντελώς. Το τελειωτικό χτύπημα για τη χώρα, που είχε την τιμητική της και στον προεκλογικό αγώνα της Ελλάδας προ δεκατεσσάρων μηνών, θα έρθει όταν η χρεοκοπία θα αποκτήσει και επίσημη μορφή. Όταν δηλαδή η κυβέρνηση Μαδούρο αναγκαστεί να δηλώσει αδυναμία πληρωμής του εξωτερικού της χρέους. Η Βενεζουέλα έχει μόνο για φέτος προγραμματισμένες πληρωμές χρέους ύψους 11 δισ. δολαρίων. Οι περισσότεροι αναλυτές πάντως προβλέπουν χρεοκοπία το αργότερο μέχρι τον προσεχή Οκτώβριο, όταν η χώρα θα κληθεί να πληρώσει δόση 5 δισ. δολαρίων.

ΠΗΓΗ: newmoney.gr