Νικολαΐδης: Να μην καταλήξει ο Συνεργατισμός όπως τη Λαϊκή

Τις ανησυχίες του σχετικά με την πορεία του Συνεργατισμού εκφράζει σε συνέντευξή του ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών και βουλευτής της ΕΔΕΚ Νίκος Νικολαΐδης. Ο κ. Νικολαΐδης υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να ασκείται έλεγχος στο Συνεργατισμό, φέρνοντας ως παράδειγμα την περίπτωση της Λαϊκής Τράπεζας όπου ο έλεγχος ήταν ανύπαρκτος. Προσθέτει επίσης ότι το ζήτημα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων είναι ακόμη ανοιχτό, καθώς οι τράπεζες δεν προχωρούν σε αναδιαρθρώσεις, ενώ τονίζει ότι θα χρειαστεί αναδιοργάνωση της οικονομίας ώστε να επέλθει η επιζητούμενη ανάπτυξη.

Τέλος, αναφέρει ότι θα παραστούν στην Επιτροπή Θεσμών τόσο ο Γενικός Εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης, όσο και η Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλα Γιωρκάτζιη στις 25 Φλεβάρη και 3 Μάρτη ώστε να ενημερώσουν τους βουλευτές που βρίσκονται οι υποθέσεις που ανέδειξε η Επιτροπή αναφορικά με την κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Σε λίγες βδομάδες η Κύπρος εξέρχεται από το μνημόνιο. Ποιες εκτιμάτε ότι θα είναι οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η οικονομία της χώρας μας;
O όρος «μετά το μνημόνιο» είναι σχετικός. Η σκιά του μνημονίου θα μας κυνηγά για πολλά χρόνια έστω και αν τυπικά λήγει το πρόγραμμα σε ένα μήνα. Υπάρχουν ενδείξεις που δείχνουν ότι έγιναν μεταρρυθμίσεις προς τη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο ούτε το μέγεθος, ούτε η ποιότητα και η ταχύτητα που εφαρμόστηκαν μας διασφαλίζουν ότι θα βγούμε έξω από την κρίση- που είναι και ο στόχος. Έπρεπε να γίνουν πολλά περισσότερα. Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό το γεγονός ότι οι μεταρρυθμίσεις γίνονται με χαμηλή ταχύτητα, το οποίο συμβάλλει στην παρατεταμένη παραμονή μας στην κρίση και δημιουργεί μόνιμες βλάβες,  καταστρέφοντας με αυτό τον τρόπο τις  επιχειρήσεις και διώχνει τους νέους στο εξωτερικό.

Πρέπει να γίνει πιο σωστός, ολοκληρωμένος και στρατηγικός σχεδιασμός. Η οικονομία θα πρέπει να αναδιοργανωθεί σε νέα βάση. Δεν είδαμε ακόμη το στίγμα της αναδιοργάνωσης, η οποία θα περιλαμβάνει σύζευξη τόσο των παραδοσιακών τομέων όπως οι υπηρεσίες και η ναυτιλία, όσο και των νέων όπως οι νέες τεχνολογίες και η απασχόληση των νέων σε νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες.  Επιπρόσθετα, δεν είδαμε την ισχυρή συμμετοχή του κράτους στην ανάπτυξη. Οι αναπτυξιακές δαπάνες είναι περιορισμένες, ενώ είναι εξαιρετικά σημαντική η κρατική συμβολή, δεδομένου του γεγονότος ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι σε χαμηλά επίπεδα.

Το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων παραμένει ανοιχτό, την ώρα που η κυβέρνηση θεωρεί πώς μέσα από αυτή τη διαδικασία θα δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη. Ποιο μοντέλο λειτουργίας των ημικρατικών οργανισμών προκρίνει η ΕΔΕΚ;
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες συνταγές για όλους τους ημικρατικούς οργανισμούς. Ο κάθε οργανισμός πρέπει να αξιολογηθεί μέσα από τη δική του δραστηριότητα. Οι ημικρατικοί οργανισμοί ιδρύθηκαν πριν 60 χρόνια κάτω από εντελώς διαφορετικές συνθήκες γιατί έπρεπε να προσφέρει το κράτος κάτι που αδυνατούσε να προσφέρει ο ιδιωτικός τομέας. Αυτή τη στιγμή, δεν μπορούν οι ημικρατικοί να ταλανίζονται από την κομματοκρατία και την αναποτελεσματικότητα. Θα πρέπει να αποφασίσει η Πολιτεία σε ποιους βασικούς τομείς θα έχει συμβολή.  Δεν μπορεί πλέον να συμμετέχει στην παραγωγή ψωμιών ή στη διαχείριση ξενοδοχείων, πατατών ή γαλακτοκομικών προϊόντων, αλλά μόνο σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας  (π.χ. τηλεπικοινωνίες και ηλεκτρισμός). Θέλουμε το κράτος να έχει συμβολή όπου οι υπηρεσίες είναι στρατηγικής σημασίας, εκεί όπου δυνητικά είναι κερδοφόροι και ασφαλώς υπό τον όρο ότι πρέπει να αλλάξουν. Πρέπει να εκσυγχρονιστούν και να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί. Εάν δεν εκσυγχρονιστούν, θα καταρρεύσουν και θα ξεπουληθούν. Στα πλαίσια ενίσχυσης τους, είμαστε υπέρ της μετοχοποίησης και της συμβολής στρατηγικών επενδυτών προς αυτή την κατεύθυνση.

Άρα, πού έγκειται η διαφωνία σας με την κυβέρνηση;
Διαφωνούμε με την πλήρη ιδιωτικοποίηση τους. Ο έλεγχος πρέπει να παραμείνει στο κράτος τόσο στην περίπτωση της ΑΗΚ όσο και της Cyta. Δεν διαφωνήσαμε με την Αρχή Λιμένων γιατί δεν αφορούσε εκποίηση περιουσίας, αλλά θα δοθεί η διαχείριση των λιμανιών σε μια ιδιωτική εταιρεία στη βάση συμβολαίου.

Τα κόκκινα δάνεια παραμένουν ανοιχτή πληγή για την οικονομία. Ποιοι κατά τη γνώμη σας ευθύνονται για τη μη αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος και τι προτείνει η ΕΔΕΚ;
Η ευθύνη βαραίνει τόσο την Κεντρική Τράπεζα όσο και τις ίδιες τις τράπεζες. Τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ) είναι η αχίλλειος πτέρνα του χρηματοπιστωτικού τομέα. Αν δεν αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, πιθανώς μελλοντικά να αντιμετωπίσουμε προβλήματα ανακεφαλαιοποίησης που θα θέσουν σε κίνδυνο την πορεία προς την ανάκαμψη. Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί η καταστροφή είναι μέσα από βιώσιμες αναδιαρθρώσεις- κάτι που δεν είδαμε ακόμη. Δώσαμε στις τράπεζες το όπλο των εκποιήσεων αλλά αυτό λειτούργησε ανασταλτικά στη βούληση των τραπεζών να λειτουργήσουν σωστά στο θέμα των αναδιαρθρώσεων, θεωρώντας πιο εύκολη τη διαδικασία των εκποιήσεων.

Ωστόσο, τα επίσημα στοιχεία της ΚΤ για τις εμπορικές τράπεζες αντικρούουν αυτό που λέτε ότι δηλαδή το μέτρο των εκποιήσεων λειτούργησε ανασταλτικά για τις αναδιαρθρώσεις.
Επαναλαμβάνω ότι δεν έγιναν αναδιαρθρώσεις στους ρυθμούς που έπρεπε. Τα ΜΕΔ στο Συνεργατισμό τον Δεκέμβριο του 2014 ήταν στο 55,8% και εννιά μήνες αργότερα (τον Αύγουστο 2015) αυξήθηκαν κατά 4%. Δεν υπάρχει, δηλαδή, μείωση και αυτό μας ανησυχεί. Οι διαδικασίες μπορούσαν να κινηθούν περισσότερο και αυτή η παράταση λειτουργεί αρνητικά, δημιουργώντας κεφαλαιακές ανάγκες.

Πιστεύετε θα αποδοθούν ευθύνες σε ότι αφορά τις καταγγελίες για μη χρηστή διοίκηση στο Συνεργατισμό;
Δεν είναι μόνο θέμα ευθυνών. Εγγράφηκε σχετικό θέμα στην Επιτροπή Θεσμών για τις καταγγελίες της ΕΤΥΚ, τις οποίες επιβεβαίωσε ο Γενικός Ελεγκτής. Δεν θέλουμε να επαναλάβουμε τα λάθη της Λαϊκής Τράπεζας.  Αυτό που παραλληλίζω είναι ότι το κράτος έδωσε στη Λαϊκή Τράπεζα 1,8 δισ. ευρώ υπό την προϋπόθεση να ενταχθεί σε πρόγραμμα διάσωσης. Αυτό το πρόγραμμα  δεν το έλεγξε, ούτε το κράτος, ούτε και η βουλή και έγιναν τα γεγονότα όπως τα γνωρίζουμε. Δεν θέλουμε να πάθει το ίδιο κι ο Συνεργατισμός, ο οποίος έλαβε από το κράτος 1,7 δισ. ευρώ στη βάση προγράμματος αναδιάρθρωσης και οφείλουμε να το παρακολουθήσουμε. Και στον τρόπο που λειτουργεί, τις προσλήψεις, τις προαγωγές και στο τρόπο που προχωρά στην αναδιάρθρωση για να διασωθεί. Η νομοθεσία άλλαξε και πλέον το κράτος δεν θα μπορέσει να τον στηρίξει σε περίπτωση ανάγκης. Εάν χρειαστεί κεφάλαια, θα πρέπει να ενισχυθεί είτε με την έκδοση νέων μετοχών είτε με bail in. Θέλουμε να προλάβουμε τυχόν κακή πορεία του.

Είστε ικανοποιημένος από την πορεία και το βαθμό υλοποίησης του προγράμματος αναδιάρθρωσης του Συνεργατισμού;
Βλέπουμε ότι ο Συνεργατισμός δεν κινείται εκεί που θα θέλαμε. Πιθανόν δεν ήταν ρεαλιστικός ο στόχος που θέσαμε ώστε να επιστρέψει ο Συνεργατισμός στους συνεργατιστές του και στην παλιά κατάσταση. Δεν θέλουμε να δούμε τη μοναδική κυπριακή τράπεζα (από πλευράς ιδιοκτησίας) να ακολουθήσει την πορεία των άλλων τραπεζών που «αποκυπροποίηθηκαν» γιατί ο Συνεργατισμός έχει ιδιαίτερη φυσιογνωμία και ρόλο να επιτελέσει.

Η Επιτροπή Θεσμών εξέδωσε κατά καιρούς πορίσματα για διάφορα σκάνδαλα. Αισθάνεστε ότι τα πορίσματα κατέληξαν στις ελληνικές καλένδες; Πώς αξιοποιήθηκε το 400σέλιδο πόρισμα για την κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος;
Η Επιτροπή Θεσμών μετά από πολύμηνες συνεδριάσεις ασχολήθηκε με την χρηματοπιστωτική κρίση από πλευράς αποτυχίας των θεσμών να την προβλέψουν και να την αποτρέψουν. Αυτό το πόρισμα δόθηκε στον Πρόεδρο Αναστασιάδη και στο Γενικό Εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη. Είδαμε πιο αναλυτικά την υπόθεση της Uniastrum και το ζήτημα των εκροών των καταθέσεων. Διαπιστώσαμε ότι δεν κινήθηκε καμιά διαδικασία τρία χρόνια μετά. Αποφασίσαμε να καλέσουμε τον κ. Κληρίδη και την Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλα Γιωρκάτζη να έρθουν στη Βουλή στις 25 Φλεβάρη και 3 Μάρτη και να μας ενημερώσουν που βρίσκονται οι υποθέσεις που αναδείξαμε.

Πιστεύετε πραγματικά ότι ο περί πολιτικών κομμάτων νόμος που ενέκρινε πρόσφατα η Βουλή θα σουλουπώσει την αταξία που φαίνεται να επικρατούσε μέχρι σήμερα σε ό,τι αφορά την χρηματοδότηση των κομμάτων; Κλασικό παράδειγμα η περίπτωση Focus.
Είναι πολύ σημαντικός ο νόμος  καθώς μπήκαν πρόνοιες που δεν υπήρχαν όπως η απαγόρευση των ανώνυμων ιδιωτικών εισφορών. Αν υπήρχε η νομοθεσία προηγουμένως, φαινόμενα όπως η περίπτωση της Focus δεν θα υπήρχαν. Τα κόμματα θα έχουν την υποχρέωση να κρατούν λογαριασμούς και να κοινοποιούν τις εισφορές που δέχονται. Με αυτόν τον τρόπο μπαίνει μια τάξη στον έλεγχο των οικονομικών των κομμάτων.