Ανασκόπηση του τομέα των ακινήτων για το 2016

Το 2016 ήταν μια σημαντική και παραγωγική χρονιά για τον τομέα των ακινήτων στην Κύπρο. Ο αριθμός των πωλήσεων, όπως αυτός εκφράζεται με την κατάθεση πωλητηρίων εγγράφων στο κτηματολόγιο, αυξήθηκε κατά 30-35% σε σύγκριση με το 2015. Οι τιμές των ακινήτων με βάση τους δυο κύριους δείκτες  (Κεντρικής Τράπεζες και RICS), δείχνουν καθαρά σταθεροποίηση των τιμών με επιμέρους κλάδους να παρουσιάζουν μικρή αύξηση και κάποιους άλλους να παρουσιάζουν μικρή μείωση. 

Στον τομέα της φορολόγησης των ακινήτων έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς την ορθή κατεύθυνση.
•    Ο φόρος ακίνητης ιδιοκτησίας (ΦΑΙ)  μειώθηκε στο ¼ του ύψους του 2015 και καταργείται  παντελώς αρχής γενομένης από το 2017. 
•    Το τέλος ακίνητης ιδιοκτησίας συνεχίζει να επιβάλλεται από τους δήμους και τις κοινότητες στις εκτιμημένες αξίες του 1980.
•    Ο συντελεστής των μεταβιβαστικών τελών, ο οποίος είχε μειωθεί στα μέσα του 2015, με λήξη στις 31/12/2016, μονιμοποιήθηκε ως κίνητρο. Δηλαδή, πάντοτε θα πληρώνουμε μεταβιβαστικά τέλη στο 50% αυτών που πληρώναμε το 2014 και προγενέστερα. Αυτή είναι ακόμα μια σημαντική ελάφρυνση  για τους αγοραστές.
•    Δυστυχώς, ένα κίνητρο, αυτό των μηδενικών  κεφαλαιουχικών κερδών, λήγει στις 31/12/2016 και φαίνεται ότι δεν επεκτείνεται. Δηλαδή, εάν κάποιος είχε αγοράσει ένα ακίνητο από τα μέσα του 2015, όταν εισήχθηκε το κίνητρο αυτό μέχρι τις 31/12/2016, όποτε και να αποφασίσει να το πωλήσει στο μέλλον, δεν θα πληρώσει φόρο κεφαλαιουχικών κερδών.  Άρα όσοι αγοράσουν ακίνητα από την 1/1/2017 και μετά, θα πληρώσουν το 20% του φόρου κεφαλαιουχικών κερδών, σε πιθανά κέρδη που θα πραγματοποιήσουν στο μέλλον, όταν δηλαδή θα πωλήσουν το ακίνητο. 

Οι δημόσιες δημοπρασίες, που διεξάγονται από τις τράπεζες, ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2016 και διεξάγονται επί καθημερινής βάσεως  σε συγκεκριμένες αίθουσες σε κάθε επαρχία.  Όπως αναμέναμε η διαδικασία αυτή δεν έχει σημαντικά αποτελέσματα. Πολύ λίγα ακίνητα πουλήθηκαν στα πλαίσια των πλειστηριασμών.  Οι δημοπρασίες είχαν ως κύριο αντίκτυπο, να αφυπνίσουν  πολλούς ιδιοκτήτες  των οποίων τα ακίνητα τους κινδύνευαν με πλειστηριασμό, έτσι ώστε να πλησιάσουν τις τράπεζες για να βρουν μια συμβιβαστική λύση. 

Το ενδιαφέρον από ξένους αγοραστές για εξασφάλιση Κυπριακών διαβατηρίων ή μόνιμη άδεια παραμονής, συνεχίστηκε μάλλον με αυξητικές τάσεις. Δεν γνωρίζουμε για πόσο ακόμα , θα μας επιτρέψει η Ευρωπαϊκή Ένωση να προσελκύουμε επενδυτές με αυτές τις πρακτικές. Δική μας εκτίμηση είναι ίσως για ακόμα δύο χρόνια. Σίγουρα όμως  τα κεφάλαια που προσελκύσαμε από ξένους κατά την διάρκεια των δύο τελευταίων ετών, ήταν σημαντικότατα για την Κυπριακή οικονομία, τον τομέα των ακινήτων και έδωσαν το φιλί της ζωής σε πολλές εταιρίες ανάπτυξης ακινήτων.  Την μερίδα του λέοντος  για τα διαβατήρια φαίνεται να απολαμβάνει  η Λεμεσός ενώ η Πάφος και η Λάρνακα είχαν τα δικά τους οφέλη από ξένους αγοραστές.

Ο περί χρηματοδοτικής μίσθωσης νόμος του 2016 είναι γεγονός και αφορά και τα ακίνητα. Δεν έχουμε δει τους φορείς  του τομέα, πχ. τράπεζες κτλ. να δραστηριοποιούνται και να εκμεταλλεύονται κάποιες θετικές πρόνοιες του σχεδίου  αυτού ακόμη, επειδή η Κεντρική Τράπεζα δεν έχει εκδώσει τις οδηγίες και διευκρινιστικές πρόνοιες που χρειάζεται για να λειτουργήσει ο νόμος.   

Ολοκληρώνοντας  την ανασκόπηση του 2016, πιστεύουμε ότι τα θετικά στοιχεία θα συνεχίσουν μέσα στο 2017, με τον αριθμό των πωλήσεων να αυξάνεται με στόχο τις  10,000 με 12,000 πωλήσεις ετήσια. Αναμένουμε ότι οι τιμές των ακινήτων δειλά-δειλά θα ξεκινήσουν να διαγράφουν μια ελαφρώς ανοδική πορεία. Οι εκτιμήσεις μας δεν λαμβάνουν υπόψη οποιεσδήποτε επιπτώσεις από εξελίξεις στο Κυπριακό πρόβλημα.