«goAML» για εντοπισμό περιπτώσεων ξεπλύματος βρώμικου χρήματος

Σε ένα πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα λειτουργεί πλέον η Μονάδα Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης (ΜΟΚΑΣ – FIU της Κυπριακής Δημοκρατίας), εγκαταλείποντας την μέχρι πρότινος πρακτική σύμφωνα με την οποίαν όλες οι πληροφορίες που λαμβάνονταν από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ήταν σε έντυπη μορφή και μετά ακολουθούσε μη αυτόματη καταχώρηση δεδομένων, επεξεργασία και ανάλυση των συναλλαγών. 

Η Μονάδα στρατηγικά αποφάσισε να ξεκινήσει το Έργο “Strengthening MOKAS capacities and improving efficiency to Detect Money Laundering and Financing of Terrorism (AMLIT).» Το Έργο, το οποίο άρχισε την 1η Μαρτίου 2013, έλαβε χρηματοδότηση €936.000 ή 85% του συνολικού προϋπολογισμού (περίπου €1,1 εκατομμύριο) από το Norway Grants, με το υπόλοιπο 15% να έχει παραχωρηθεί από εθνικούς πόρους. Ο κύριος στόχος του Έργου ήταν να αυτοματοποιηθεί η παραλαβή, ανάλυση και η διαδικασία εξέτασης των πληροφοριών από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, με την εφαρμογή ενός συστήματος μηχανογράφησης, το οποίο θα εξυπηρετούσε τις κύριες δραστηριότητες της ΜΟΚΑΣ.

Ως μέρος της εφαρμογής του Προγράμματος, η Μονάδα απέκτησε ένα σύστημα με την ονομασία «goAML», το οποίο σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε αποκλειστικά από το United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) για τα FIUs. Το «goAML» είναι ένα σύστημα ανάλυσης πληροφοριών, σχεδιασμένο για να ικανοποιεί τη συλλογή δεδομένων, τη διαχείριση, την ανάλυση, τη διαχείριση εγγράφων, τις εσωτερικές διαδικασίες και τις στατιστικές ανάγκες των FIUs, κι αυτός είναι και ο λόγος που χρησιμοποιείται από ένα σημαντικό αριθμό FIUs σε ολόκληρο τον κόσμο. 

Η εγκατάσταση του συστήματος απαιτούσε μία σημαντική αναβάθμιση του εξοπλισμού, τον οποίο η Μονάδα απέκτησε για να μπορεί να φιλοξενήσει την εφαρμογή του «goAML», ως επίσης και την προσαρμογή του τεχνολογικού εξοπλισμού του προσωπικού σε αναβαθμισμένες λειτουργίες και πρωτόκολλα λόγω της μεταφοράς του συστήματος.

Μετά από σχεδόν δύο χρόνια προετοιμασίας, το νέο σύστημα λειτουργεί κανονικά από τον Απρίλη 2015. Από την 1η Απριλίου 2015 όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι επαγγελματίες που οφείλουν, βάσει του νόμου να υποβάλλουν αναφορές προς τη Μονάδα, υποβάλλουν τις αναφορές τους πλέον ηλεκτρονικά, κάτω από ύψιστες προδιαγραφές ασφαλείας, μέσω της διαδικτυακής εφαρμογής του «goAML». Με σκοπό οι εμπλεκόμενοι να χρησιμοποιούν καλύτερα τα πλεονεκτήματα του νέου συστήματος, έχουν πραγματοποιηθεί και ακόμη συνεχίζονται τόσο εσωτερικές όσο και εξωτερικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες.

Το Έργο ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο 2016, με τα πρώτα αποτελέσματα να είναι ορατά και αναμένεται ακόμη πιο αποτελεσματική χρήση του νέου συστήματος. Η ΜΟΚΑΣ είναι σε καλύτερη θέση να αναλύει σε βάθος και να συνεισφέρει στην καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος σε ένα απαιτητικό περιβάλλον σε ό,τι αφορά στην καταπολέμηση του ξεπλύματος παράνομου χρήματος και την χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

Μια αύξηση του 25% των υποβληθέντων αναφορών ύποπτων συναλλαγών έχει ήδη καταγραφεί. Αυτό συμβαίνει λόγω του ότι οι Οργανισμοί που υποβάλλουν τις αναφορές ύποπτων συναλλαγών είναι πιο εξοικειωμένες με την ηλεκτρονική διαχείριση των δεδομένων και βρήκαν τον νέο τρόπο υποβολής πιο βολικό. Επιπρόσθετα, το επίπεδο επαγρύπνησης έχει αυξηθεί μέσα από τη διαδικασία εκπαίδευσης σε ολόκληρη την Κύπρο.

Μέσα από τα αποτελέσματα του Έργου, η διεθνής συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της ΜΟΚΑΣ και των ξένων FIUs έχει βελτιωθεί, αφού η ΜΟΚΑΣ είναι σε θέση να παρέχει πιο ποιοτικά δεδομένα, στατιστικά στοιχεία, νέες τάσεις και καλύτερες πρακτικές. Η βελτιωμένη δυνατότητα του νέου συστήματος επιτρέπει στη ΜΟΚΑΣ να αναγνωρίζει πολύπλοκες συνδέσεις, δίκτυα και συνεχιζόμενες αναβαθμισμένες τάσεις που χρησιμοποιούνται από πιθανούς παραβάτες του νόμου είτε στην Κύπρο είτε στο εξωτερικό κι έτσι να ενημερώνονται οι εμπλεκόμενοι τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα.