Το κερί που «σκότωσε» τη Ρόζα στην Ισπανία

Όλο και περισσότεροι δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικού και φυσικού αερίου από τότε που ξέσπασε η κρίση. Στην περίπτωση της Ρόζας της είχε κοπεί το ηλεκτρικό. Το κερί αποδείχθηκε θανατηφόρο.

Όταν το στρώμα της έπιασε φωτιά, η Ρόζα μέσα στον πανικό της έπεσε κάτω και έχασε τις αισθήσεις της. Η αυτοψία έδειξε ότι η 81η Καταλανή πέθανε στο μικρό της διαμέρισμα από εισπνοή καπνού. Αιτία τα κεριά που είχε ανάψει για να ζεστάνει το υγρό και κρύο σπίτι της. Θέρμανση δεν είχε, δεν μπορούσε να πληρώσει τους λογαριασμούς και της είχαν κόψει το ρεύμα.

«Πως ανέχεται μια κοινωνία θανάτους από ενεργειακή φτώχεια;»
Η τραγωδία που συνέβη πριν μια εβδομάδα στην πόλη Ρέους νοτιοανατολικά της Ισπανίας συντάραξε ολόκληρη τη χώρα και έφερε στο προσκήνιο ένα πρόβλημα που δεν είναι μεν καινούργιο, αλλά που εντάθηκε τα περασμένα χρόνια, τη λεγόμενη ενεργειακή φτώχεια, τη νέα μάστιγα που χτυπά όλους εκείνους που δεν είναι σε θέση να πληρώσουν λογαριασμούς ηλεκτρικού και φυσικού αερίου. Σύμφωνα με το Κοινωνικό και Περιβαλλοντικό Ίδρυμα ACA το πρόβλημα κοστίζει τη ζψή σε πάνω από 7.000 ανθρώπους κάθε χρόνο,  6 φορές περισσότεροι από τους νεκρούς σε τροχαία στην Ισπανία. Στον αριθμό συμπεριλαμβάνονται και οι περιπτώσεις θανάτων που θα μπορούσαν να αποφευχθούν εγκαίρως και που σχετίζονται με την ενεργειακή φτώχεια. Κατά την ACA το ποσοστό αυξήθηκε τα τελευταία δύο χρόνια κατά 22% και αφορά 5,1 εκ. Ισπανούς. Σύμφωνα με άλλες μετρήσεις, το 1/3 των κατοίκων δεν μποροεί το χειμώνα να ζεστάνει το σπίτι του στο βαθμό που θα έπρεπε.

«Μια προχωρημένη κοινωνία δεν πρέπει να ανέχεται θανάτους περιθωριοποιημένων πολιτών από ενεργειακή φτώχεια» έγραφε τις προάλλες η El Pais, σε κεντρικό της άρθρο. Από το ξέσπασμα της κρίσης το 2008 το ηλεκτρικό αυξήθηκε κατά 52%, ενώ το εισόδημα από τότε έχει μειωθεί. Ακτιβιστές καταγγέλλουν ότι έχει γίνει είδος πολυτελείας. Σύμφωνα με την El Mundo το 2015 αυξήθηκε κατά 5,9%  η διακοπή τροφοδότησης με ηλεκτρικό και φυσικό αέριο και φτάνει τις 506.000 περιπτώσεις. Το ότι δεν κόπηκε σε περισσότερα νοικοκυριά, οφείλεται στη βοήθεια ανθρωπιστικών οργανώσεων όπως ο Ερυθρός Σταυρός ή η Caritas. «To 2015 βοηθήσαμε με ποσό των 4,3 εκ. ευρώ 17.000 νοικοκυριά να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους», λέει ο Φερνάντος Κουέβας, επικεφαλής του τμήματος βοήθειας των οικογενειών σε ανάγκη του Ερυθρού Σταυρού. 

Πολύ αργά για τη Ρόζα
Η περίπτωση της Ρόζας συγκλόνισε την Ισπανία σε τέτοιο βαθμό, που ο κόσμος κατέβηκε στους δρόμους όχι μόνο στην πόλη της Καταλονίας, αλλά κι αλλού. Τα πλακάτ έγραφαν «η φτώχεια σκοτώνει», «είμαστε όλοι Ρόζα». Χιλιάδες συγκεντρώθηκαν έξω από το κτήριο του ενεργειακού κολοσσού Gas Natural Fenosa, που έκοψε το ρεύμα στο σπίτι της Ρόζας και φώναζαν. «Δεν είναι θάνατος, είναι δολοφονία». Αλλά και πολλοί πολιτικοί δεν μπόρεσαν να συγκρατήσουν το θυμό τους. «Δεν είναι δυνατόν στην 4η μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης να πεθαίνουν άνθρωποι επειδή κολοσσοί, που κολυμπούν στα κέρδη και πληρώνουν παχυλούς μισθούς στους διευθυντές τους, να κόβουν το ρεύμα σε ηλικιωμένους», είπε ο επικεφαλής του Podemos Πάμπλο Ιγκλέσιας, σε κινητοποίηση στη Μαδρίτη. Ο δήμαρχος του Ρέους Σαρλ Πελικέρ κατηγόρησε τον κολοσσό φυσικού αερίου, ότι αγνόησε διάταξη της Καταλονίας, σύμφωνα με την οποία σε περίπτωση διακοπής ηλεκτροδότησης πρέπει να ενημερώνει τις κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου. Από την πλευρά του η Gas Natural Fenosa κατηγόρησε τις κοινωνικές υπηρεσίες ότι δεν υπάρχει συνεργασία λόγω γραφειοκρατίας.

Το κύμα αγανάκτησης έφτασε και στη Μαδρίτη. Έπειτα από πιέσεις της αντιπολίτευσης ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι υποσχέθηκε κοινωνικό μπόνους, δηλαδή εκπτώσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικού και φυσικού αερίου σε 1,6 εκ. νοικοκυριά με εισόδημα κάτω των 300 ευρώ το μήνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι από το 2011 ανέτρεψε όλες τις πρωτοβουλίες κατά της ενεργειακής φτώχειας. Τώρα δεν διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το νέο πνεύμα για συμβιβασμό θα μπορούσε να ωφελήσει πολλούς, για τη Ρόζα πάντως είναι πολύ αργά.  

ΠΗΓΗ: DW