Έρχονται ριζικές αλλαγές στα Ταμεία Προνοίας

Ριζοσπαστικές και εκ βάθρων αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών, φέρνει νέα ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία αναμένεται να τεθεί σε ισχύ μέχρι το τέλος του 2016. Τις πρόνοιες της, παρουσίασαν στο πλαίσιο του 7ου Συνταξιοδοτικού Φόρουμ «Rethink Pensions: Το Συνταξιοδοτικό της Νέας  Έποχής»  που παρουσιάζει η AON Hewitt  και διοργανώνει η IMH, οι αναλογιστές της AON Hewitt , Παντελής Αργυρού και Στέλιος Πέτρου.

Ριζικές αλλαγές και συγχώνευση ταμείων
Ο οδηγία, με την οποία τα κράτη -μέλη θα πρέπει να εναρμονιστούν εντός δύο χρόνων, προβλέπει μεγάλες τροποποιήσεις, οι οποίες πιθανότατα θα προκαλέσουν τεράστιες αλλαγές στο τοπίο των ταμείων επαγγελματικών συντάξεων. Αναμένεται δε να επιφέρει «συγύρισμα», με τη συγχώνευση των πολλών και μικρών ταμείων που λειτουργούν σήμερα, εξ αιτίας του υψηλού κόστους εφαρμογής της. 

Όπως επισημάνθηκε στο συνέδριο, στο κείμενο της οδηγίας υπάρχουν αναφορές για υιοθέτηση αναλογικής προσέγγισης στην εφαρμογή των τροποποιήσεων, για προστασία των μικρών Ταμείων. Πολλά θα εξαρτηθούν από την ενσωμάτωση στην Τοπική Νομοθεσία. 

Αναμένεται, όμως, ότι αρκετές από τις τροποποιήσεις θα επιβάλουν νέες απαιτήσεις σε όλα τα Ταμεία, μικρά και μεγάλα. Το κόστος συμμόρφωσης, ειδικά για μικρά Ταμεία, αναμένεται σημαντικό.

Οι τροποποιήσεις της νέας οδηγίες εστιάζονται σε τρείς άξονες: το Σύστημα διακυβέρνησης των Ταμείων, τη Διαχείριση Κινδύνων και την Επικοινωνία με τα Μέλη ενός ταμείου. 

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ 
Ριζική θα πρέπει να είναι η αλλαγή της δομής των ταμείων. Ακολουθεί δείγμα Οργανογράμματος ενός πλήρως Συμμορφωμένου Ταμείου, για σύγκριση με τα απλά οργανογράμματα που ισχύουν σήμερα:

Τα Ταμεία θα πρέπει να εφαρμόσουν Σύστημα Διακυβέρνησης που:
•    Θα εξασφαλίζει τη διαβίβαση πληροφοριών
•    Θα κατανέμει με σαφήνεια και θα διαχωρίζει κατάλληλα αρμοδιότητες
•    Θα προνοεί για εκπόνηση τακτικών εσωτερικών αξιολογήσεων

Θα πρέπει, επίσης, να συντάσσουν και να επανεξετάζουν, τουλάχιστον κάθε 3 χρόνια:

1. Λειτουργία διαχείρισης κινδύνων (risk management function), περιλαμβανομένου των μηχανισμών διαχείρισης σύγκρουσης συμφερόντων

2. Λειτουργία εσωτερικού ελέγχου (internal audit function)

3. Λειτουργία εξωτερικών αναθέσεων (outsourcing function), περιλαμβανομένου των αναλογιστικών υπηρεσιών

4. Μισθολογική πολιτική (remuneration policy), για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη

Έλεγχος Ικανότητας και Καταλληλότητας
Τα Ταμεία θα πρέπει να διενεργούν έλεγχο fit and proper σε άτομα που εμπλέκονται στη διαχείριση του Ταμείου:
•    Η εξέταση θα γίνεται σε συλλογικό επίπεδο.
•    Τα άτομα που εμπλέκονται στη διαχείριση θα πρέπει να έχουν: κατάλληλα προσόντα, γνώσεις και εμπειρία
•    Στόχος η εξασφάλιση ορθής και συνετής διαχείρισης του Ταμείου.

Η ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ
Ο οδηγία επιτάσσει την  εφαρμογή Συστήματος Διαχείρισης Κινδύνων:

1. Για Εντοπισμό, Επιμέτρηση, Παρακολούθηση, Διαχείριση και Αναφορά κινδύνων, σε τακτική βάση.

2. Με σωστή ενσωμάτωση στην οργανωτική δομή και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων του Ταμείου.

Τομείς που εμπίπτουν στη Διαχείριση Κινδύνων
•    Ανάληψη ασφάλισης (underwriting) και αποθεματοποίηση (reserving)
•    Διαχείριση ενεργητικού παθητικού (asset liability management)
•    Επιλογή, διαχείριση και παρακολούθηση επενδύσεων
•    Διαχείριση κινδύνων ρευστότητας (liquidity), συγκέντρωσης (concentration)
•    Διαχείριση λειτουργικού κινδύνου (operational risk)
•    Διαχείριση περιβαλλοντικών, κοινωνικών και διακυβερνητικών κινδύνων (environment, social and governance risks)
•    Άλλες τεχνικές μείωσης κινδύνου

Εφαρμογή Συστήματος Διαχείρισης Κινδύνων
•    Για Εντοπισμό, Επιμέτρηση, Παρακολούθηση, Διαχείριση και Αναφορά κινδύνων, σε τακτική βάση.
•    Με σωστή ενσωμάτωση στην οργανωτική δομή και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων του Ταμείου.

Σε ό,τι αφορά τον εσωτερικό έλεγχο, τα ταμεία θα πρέπει να εφαρμόσουν τα ακόλουθα:
•    Τακτική Αξιολόγηση του συστήματος εσωτερικού ελέγχου και γενικότερα του συστήματος διακυβέρνησης.
•    Πλήρης ανεξαρτησία της λειτουργίας του εσωτερικού ελέγχου από άλλες βασικές λειτουργίες.

Σε ό,τι αφορά τις εξωτερικές αναθέσεις σε τρίτα μέρα, θα ισχύουν νέες απαιτήσεις, που θα πρέπει τα ταμεία να εφαρμόσουν. Νέες απαιτήσεις θα ισχύουν και στο κομμάτι της θεματοφυλακής και Ασφάλειας Περιουσιακών Στοιχείων.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΑ ΜΕΛΗ
Ριζικές αλλαγές επιφέρει η νέα οδηγία και στον τομέα της επικοινωνίας των μελών των ταμείων, έτσι ώστε να υπάρχει διαφάνεια και συστηματική πλήρης ενημέρωση τους για όλα τα έξοδα που τα μέλη επωμίζονται. Θα πρέπει επίσης να έχουν ενημέρωση για όσες πληροφορίες χρειάζονται πριν και κατά τη διάρκεια της συνταξιοδότησής τους.

Πιθανές λύσεις 
Όπως επισήμαναν οι δύο αναλογιστές, τρεις είναι οι πιθανές λύσεις για τα κυπριακά δεδομένα, στη βάση πιθανών μελετών καταλληλότητας:
•    Αναθεώρηση υφιστάμενου συστήματος:
Διακυβέρνησης και εξωτερικής ανάθεσης υπηρεσιών
•    Πλήρης Εξωτερική Ανάθεση της Λειτουργίας του Ταμείου:
Εκτός της Λειτουργίας Διακυβέρνησης
•    Συγχώνευση / Ένταξη σε Πολύ-επιχειρησιακό Ταμείο:
Συνεπάγει πλήρη εξωτερική ανάθεση, συμπ. και της Διακυβέρνησης