Παιχνίδι αγωγών με την Κύπρο στο επίκεντρο

Η κάθοδος στο Προεδρικό στελεχών από εταιρείες, οι οποίες έχουν άμεση εμπλοκή με τα ενεργειακά ζητήματα της ανατολικής Μεσογείου σηματοδοτούν την είσοδο σε μια νέα φάση για τους ενεργειακούς σχεδιασμούς τόσο της Κύπρου όσο και των γειτονικών της χωρών.

Τις τελευταίες εβδομάδες Νίκος Αναστασιάδης και Γιώργος Λακκοτρύπης υποδέχτηκαν στο Προεδρικό Μέγαρο, στελέχη από τη βρετανική BG Group, την αμερικανική Noble, την ισραηλινή Delek αλλά και την ιταλική ΕΝΙ. Η ανακάλυψη του μεγάλου κοιτάσματος Ζορ, από τον ιταλικό κολοσσό ανατρέπει τους έως τώρα σχεδιασμούς βάζοντας στην ενεργειακή εξίσωση της περιοχής, ακόμη περισσότερα στοιχεία.

Στόχος της ΕΝΙ να εδραιωθεί στην περιοχή
Η ιταλική εταιρεία ΕΝΙ πέραν του μεγάλου κοιτάσματος στο οικόπεδο Ζορ, το οποίο πρόσφατα έχει ανακαλύψει, είναι και μεγαλομέτοχος στο ένα από τα δύο τερματικά υγροποίησης στην Αίγυπτο και πιο συγκεκριμένα σε αυτό της Νταμιέτας. Παράλληλα, η Αίγυπτος μέσω κρατικών εταιρειών συμμετέχει στο τερματικό υγροποίησης, την ώρα μάλιστα που αντιμετωπίζει μία από τις μεγαλύτερες ενεργειακές κρίσεις στην ιστορία της. Η έλλειψη ενέργειας έχει οδηγήσει τη σημερινή κυβέρνηση της χώρας σε κινήσεις περιορισμού του προβλήματος μέσω δύο οδών. Αφενός μέσω εξασφάλισης φορτίων φυσικού αερίου από τις αγορές και αφετέρου μέσω των δικών της κοιτασμάτων. Υπολογισμοί κάνουν λόγο για αγορές φορτίων φυσικού αερίου της τάξης των 3 δισ. από εταιρείες του εξωτερικού, συμπεριλαμβανομένου και του ρωσικού κολοσσού της Gazprom.

Η μεγάλη ανακάλυψη της ΕΝΙ σε συνδυασμό με τα κοιτάσματα στην Κύπρο αλλά και στο Ισραήλ, καθιστούν την αιγυπτιακή αγορά ως τον πρώτο και βασικό σταθμό για το φυσικό αέριο της ανατολικής Μεσογείου, τόσο λόγω της εγγύτητας της Αιγύπτου με τα υπόλοιπα κράτη όσο και λόγω της λειτουργίας δύο τερματικών υγροποίησης στη χώρα.
Η ΕΝΙ έχει διασφαλίσει ότι μια μεγάλη αγορά μπορεί να αποτελέσει τον πρώτο και κυριότερό της πελάτη για το κοίτασμα Ζορ, η αξιοποίηση του οποίου αποτελεί μέρος της συμφωνίας εκμετάλλευσής του μεταξύ ιταλικής εταιρείας και Αιγύπτου, όπως αντιστοίχως συμβαίνει με το οικόπεδο 12 της κυπριακής ΑΟΖ.

Την ίδια ώρα, η ΕΝΙ επιδιώκει να ενισχύσει την παρουσία της στην περιοχή και μέσω του τερματικού υγροποίησης, το οποίο σαφώς και θέλει να τροφοδοτήσει με φυσικό αέριο, τόσο για τις ανάγκες της Αιγύπτου όσο και για να το διοχετεύσει τις αγορές. Ο συγκεκριμένος σχεδιασμός τέθηκε και στο τραπέζι της συζήτησης που είχαν Νίκος Αναστασιάδης και Κλαούντιο Ντεσκάλντζι.

Δίκτυο αγωγών
Η εξίσωση στην περιοχή γίνεται πιο σύνθετη από τη στιγμή που εγείρονται τα ακόλουθα ερωτήματα:
-Με ποιον τρόπο θα οδηγηθεί το φυσικό αέριο προς την Αίγυπτο;
-Ποιοι θα αναλάβουν το κόστος του εν λόγω project;
-Πώς το Ισραήλ μπορεί να συνεργαστεί με την Αίγυπτο, με την οποίο σαφώς και δεν έχουν καλές σχέσεις σε πολιτικό επίπεδο;

Τα σημερινά δεδομένα για την Κύπρο υπαγορεύουν ότι οι ποσότητες του οικοπέδου 12 θα οδηγηθούν στην Αίγυπτο μέσω αγωγού. Η ανακάλυψη του Ζορ δύναται να επιφέρει συνέργιες, προκειμένου να δημιουργηθεί αγωγός από το τεμάχιο Αφροδίτη προς το Ζορ κι έπειτα προς την Αίγυπτο.

Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι τόσο το πιο πάνω σενάριο όσο και το ερώτημα σε ποιο τερματικό θα καταλήξει το κυπριακό φυσικό αέριο, θα απαντηθούν αφού ολοκληρωθεί ο κύκλος επαφών με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Την ίδια στιγμή και οι εταιρείες πραγματοποιούν μεταξύ τους επαφές, προκειμένου να διασφαλίσουν συμβόλαια για τις εργασίες τους, είτε αυτές αφορούν φορτία φυσικού αερίου, είτε υπηρεσίες υγροποίησης ή και κατασκευής αγωγών.

Λύση για το Ισραήλ η Κύπρος
Την ίδια ώρα το Ισραήλ βρίσκεται σε ανάλογη, με την Κύπρο, φάση σε σχέση με τον ενεργειακό του σχεδιασμό. Σε πρώτη φάση έχει αποφασισθεί ότι εσωτερικές ανάγκες ενέργειας της χώρας θα καλυφθούν από τα αποθέματα στην ισραηλινή ΑΟΖ.

Παρόλα αυτά, σε μεταγενέστερο στάδιο θα πρέπει να γίνουν και εμπορικές συμφωνίες για διάθεση του φυσικού αερίου του Ισραήλ στις αγορές. Οι μέχρι στιγμής κινήσεις δεν έχουν φέρει αποτελέσματα, την ώρα που ο τρόπος διάθεσης του φυσικού αερίου της χώρας αποτελεί γρίφο. Σε αυτό το σημείο η Κύπρος αποκτά σημαντικό ρόλο στους ευρύτερους ενεργειακούς σχεδιασμούς της περιοχής, αφού μια διαδρομή μέσω αγωγών από το Ισραήλ προς την Κύπρο κι έπειτα στην Αίγυπτο, μπορεί να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα που εγείρονται. Το εν λόγω σενάριο επιβεβαιώνεται από πολιτικούς κύκλους αλλά και από το Υπουργείο Ενέργειας και μάλιστα ως το βασικό με τα σημερινά δεδομένα. Οι καλές σχέσεις της Κύπρου τόσο με το Ισραήλ όσο και με την Αίγυπτο, αποτελούν κλειδί για αποφυγή άμεσης συμφωνίας μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών, η οποία μπορεί ανά πάσα στιγμή και αναλόγως πολιτικών ή και άλλων ταραχών να τιναχθεί στον αέρα.