Το κυνήγι της κρυμμένης σύνταξης

Μπορεί όλα τα μάντρα και οι life coaches να υπογραμμίζουν ότι η πραγματική ευτυχία βρίσκεται στο σήμερα, καλώντας τον κόσμο να ζει τη στιγμή χωρίς άγχος για το μέλλον, όμως κακά τα ψέματα για ορισμένα θέματα χρειάζεται προετοιμασία για να μην βρεθούμε προ εκπλήξεως. Σε αυτά εμπίπτει και η αξιοπρεπής διαβίωση στην τρίτη ηλικία.

Σίγουρα κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί το μέλλον, τα απρόβλεπτα έξοδα και τις αναποδιές που μπορεί να προκύψουν, όμως αν θα έχουμε μια ικανοποιητική σύνταξη εναπόκειται κυρίως στην προνοητικότητα του καθενός.

Τα επόμενα χρόνια περίπου 180.000 άτομα θα εξαρτώνται από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το οποίο στην καλύτερη των περιπτώσεων θα μπορεί να αναπληρώσει τα εισοδήματά τους στο 30%. Ωστόσο, για να διατηρήσει κανείς την ποιότητα διαβίωσης του μετά τη σύνταξη, το εισόδημά του πρέπει να φτάνει στο 60%-70% των απολαβών που είχε προτού συνταξιοδοτηθεί. Κατ’ επέκταση, ελάχιστοι έχουν πλέον την ψευδαίσθηση ότι τα αποθέματα του ΤΚΑ μπορούν να τους εξασφαλίσουν κάτι τέτοιο.

Μελέτες αναφέρουν ότι το ΤΚΑ θα είναι βιώσιμο ως το 2060. Ήδη, το 2013 παρουσίαζε έλλειμμα €50 εκ. και μειωμένες εισπράξεις κατά 10%, ενώ το υπόλοιπό του το 2014 ήταν €7,5 δις. Η απόδοση των αποθεματικών του είναι 0,015%. Ουσιαστικά τίποτα!

Το πρόβλημα φυσικά δεν ήταν μόνο κυπριακό, εξού και ήδη στο εξωτερικό τα ταμεία προνοίας τείνουν να γίνουν ο κυρίαρχος μηχανισμός για μια συνταξιοδοτική αποταμίευση με την αξία τους να υπολογίζεται στα $7 τρις παγκοσμίως. Μάλιστα, εκτιμάται ότι οι νεότερες γενιές θα στηρίζονται κυρίως σε εταιρικά ταμεία προνοίας για τη σύνταξή τους.

Στη μικρή μας Κύπρο, το μέγεθος παίζει για ακόμα μια φορά μεγάλο ρόλο καθώς τα ταμεία προνοίας των 10 και των 20 μελών του παρελθόντος δεν πρόσφεραν οικονομίες κλίμακας, ούτε ικανοποιητική διασπορά και το βασικότερο, δεν τύγχαναν διαχείρισης από επαγγελματίες με καθαρή επενδυτική στρατηγική. Η λύση φαίνεται πως βρίσκεται στην οριζοντιοποίηση.

Ευτυχώς, από το 2014 πολλά άλλαξαν στις ρυθμίσεις των Ταμείων Προνοίας και τα πολυεπιχειρηματικά συνταξιοδοτικά σχέδια δίνουν λύσεις σε όσους ανήκουν στον ιδιωτικό τομέα και θέλουν να φροντίσουν για ένα επιπλέον εισόδημα στη σύνταξιότησή τους.   

Οριζόντια ταμεία προνοίας, όπου μπορεί να συμμετέχει όποιος εργοδότης επιθυμεί να προσφέρει στο προσωπικό του την ευκαιρία και το όφελος ενός επαγγελματικού σχεδίου συνταξιοδότησης. Έτσι, το προσωπικό ενός σούπερ μάρκετ και ενός δικηγορικού γραφείου, για παράδειγμα, μπορεί με μια μικρή συνεισφορά να συμμετέχει στο ίδιο πολυεπιχειρηματικό Ταμείο Προνοίας, τη διαχείριση του οποίου έχουν εξωτερικοί επαγγελματίες διαχειριστές. Αυτοί, αμείβονται και φροντίζουν για την ορθή επενδυτική διασπορά και για την ικανοποιητική απόδοση ανάλογα με τις ανάγκες και το στάδιο της σταδιοδρομίας του κάθε μέλους.

Σε αυτά εναποθέτουν ήδη αρκετοί εργαζόμενοι τις ελπίδες τους, μετά τη μονοδιάσταστη και εγκληματική συγκέντρωση κινδύνου που γινόταν πριν από το 2013.  

Με το ΤΚΑ να μην δίνει καμία εγγύηση στην επόμενη γενιά, ας ευχηθούμε ότι όλο και περισσότεροι εργοδότες θα φροντίσουν να εντάξουν τους υπαλλήλους τους σε ένα εγγεγραμμένο πολυεπιχειρηματικό ταμείο προνοίας πάντα υπό την εποπτεία του Έφορου Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών του Υπουργείου Εργασίας.