Οικονομία… στο τρέξιμο

Η οικονομία άρχισε σιγά- σιγά να αναπνέει, μετά από δύο χρόνια συλλογικών προσπαθειών για επανάκαμψή της. Διανύουμε το δεύτερο μισό του 2015 κι είναι γεγονός ότι η κυπριακή οικονομία πάει καλύτερα από ότι ίσως θα αναμενόταν. Oι δείκτες των δημόσιων οικονομικών ανεβαίνουν, ωστόσο τα κόκκινα δάνεια και η ανεργία είναι οι δύο παράγοντες- αστάθμητοι- που μπορούν να βάλουν φρένο στην τροχιά ανάπτυξης.

Τα στοιχεία έδειξαν ότι για πρώτη φορά, μετά από 14 συνεχόμενα τρίμηνα ύφεσης, το α’ τρίμηνο του 2015 παρουσίασε ανάπτυξη 1.6%, η οποία αποτέλεσε και το ψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης από όλες τις χώρες της Ευρωζώνης. Με βάση αυτά τα στοιχεία, υπολογίζεται ότι φέτος θα έχουμε μικρό αλλά θετικό ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 0.5 - 1%. 

Στο δημοσιονομικό τομέα, το «νοικοκύρεμα» των δημόσιων οικονομικών άρχισε να αποδίδει, καθώς το 2014, η κυπριακή οικονομία παρουσίασε για πρώτη φορά μετά από χρόνια πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα ύψους 2.6% του ΑΕΠ, ενώ και για το 2015 αναμένεται η ίδια θετική πορεία. Παράλληλα, το δημόσιο χρέος παρουσιάζει πτωτική τάση σε βιώσιμα πλέον επίπεδα. 

Στον κλάδο των ακινήτων, η εικόνα που παρατηρείται είναι σταθερή πτωτική τάση. Όπως δήλωσε ο Χαράλαμπος Πετρίδης MRICS, το θετικό που παρατηρείται και το πρώτο τρίμηνο του 2015 είναι η αυξημένη εμπορευσιμότητα, κατά 20% περίπου σε ετήσια βάση. Μάλιστα, τα στοιχεία δείχνουν ότι έχει αναχαιτιστεί η πτώση των τιμών στην επαρχία της Πάφου και της Αμμοχώστου μειώνοντας έτσι τις ετήσιες απώλειες. 

Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, παρατηρείται αυξημένη εκροή καταθέσεων. Οι συνολικές καταθέσεις τον Ιούνιο υποχώρησαν κατά €398,3 εκ. στα €45,8 δισ., στο χαμηλότερο επίπεδο εντός του 2015, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Κεντρική Τράπεζα. Αυτό όμως μπορεί να δικαιολογηθεί καθώς μετά από δύο χρόνια περιορισμών, οι εισροές και οι εκροές κεφαλαίων είναι ελεύθερες. Θα μπορούσε και να χαρακτηριστεί θετικό καθώς η κατάργηση των περιοριστικών μέτρων δεν έφερε τα πάνω- κάτω στις τράπεζες με μαζικές εκροές κεφαλαίων.

Περαιτέρω, η έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο για την πώληση των δανείων ανοίγει το δρόμο για την αποσυμφόρηση του χαρτοφυλακίου των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων από τις τράπεζες. Μάλιστα,  διασφαλίζονται τα δικαιώματα των δανειοληπτών, καθώς και αυστηρά κριτήρια για την πώληση δανείων μέχρι ενός εκατομμυρίου ευρώ, που αντιστοιχούν σχεδόν στο σύνολο των δανείων του κυπριακού τραπεζικού συστήματος.

Επιπρόσθετα, όπλο στα χέρια των τραπεζών για την αντιμετώπιση των ΜΕΔ είναι και η νομοθεσία των εκποιήσεων που υπερψηφίστηκε από τη Βουλή.

Παράλληλα, ο Ιούλιος έφερε μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό σύστημα της Κύπρου. Οι νέοι νόμοι στοχεύουν στην παραχώρηση φορολογικών ελαφρύνσεων που θα συμβάλουν στην επιχειρηματική ανάπτυξη και την προσέλκυση επενδύσεων. 

Αγκάθια
Οι δείκτες μπορεί να είναι ενθαρρυντικοί, ωστόσο, δύο ζητήματα μπορεί να τουμπάρουν την όλη ανοδική πορεία της κυπριακής οικονομίας: η μη αποτελεσματική αναχαίτιση των ΜΕΔ και η ανεργία. Το μεν κυπριακό χρηματοπιστωτικό ζήτημα διαθέτει υψηλό ποσοστό ΜΕΔ και η αντιμετωπισή τους είναι η πρώτη προτεραιότητα των τραπεζών. Όλοι οι πολιτικοί, κομματικοί, τραπεζικοί παράγοντες- αλλά και ο απλός κόσμος -αναγνωρίζει ότι τα κόκκινα δάνεια είναι το δυσκολότερο στοίχημα και η μεγαλύτερη πρόκληση των τραπεζών.

Η δε ανεργία μπορεί να είναι σε σταθερά επίπεδα, ωστόσο μεγάλος όγκος πτυχιούχων βγαίνει διαρκώς στην αγορά εργασίας, οι μισθοί έχουν χαμηλώσει και οι θέσεις εργασίας μειώνονται.