Ελληνικό χρέος-μαμούθ, προκλήσεις και δεδομένα άλλων χωρών

Κομβικής σημασίας θέμα στη συζήτηση, τη διαπραγμάτευση και την κρίση επί του ελληνικού ζητήματος αποτελεί το ύψος του ελληνικού χρέους και οι επιλογές για ρύθμισή του μέσω αναδιάρθρωσης ακόμη και ελάφρυνσής του.
Ο Αλέξης Τσίπρας με την όλη διαχείριση που μέχρι στιγμής έχει κάνει, παρά τα όποια και ίσως μοιραία λάθη, έχει –παράλληλα- φέρει πιο κοντά από κάθε προκάτοχό του τη συζήτηση για το ελληνικό χρέος.

Χρέος-μαμούθ
Την ίδια ώρα η Ελλάδα, όσα μέτρα κι αν λάβει, όσες μεταρρυθμίσεις και να εφαρμόσει και όσες περικοπές και να πετύχει το χρέος της είναι μη βιώσιμο, δηλαδή δεν μπορεί να εξοφληθεί. Το χρέος της Ελλάδας περιστρέφεται στα 320 δισ. ευρώ, το οποίο πλέον αντιστοιχεί σε ποσοστό της τάξης του 190% του ΑΕΠ. Την ίδια ώρα μελέτες της τρόικας θέτουν το όριο του διαχειρίσιμου χρέους για κάθε χώρα στο 120% του ΑΕΠ. Παρόλα αυτά πολλές χώρες, ακόμη και μεγάλες περικλείνουν του εν λόγω ορίου καταφέρνοντας ωστόσο να δανείζονται από τις αγορές, έχοντας πείσει για την πιστοληπτική ικανότητά τους.

Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας έχει συσσωρευτεί από τους κακούς χειρισμούς που διαχρονικά έκαναν οι κυβερνήσεις της χώρας, την ανικανότητα του ελληνικού δημοσίου να εισπράξει φόρους και να πατάξει τη φοροδιαφυγή, αλλά και την αδυναμία συγκρότησης οργανωμένου πλάνου εκσυγχρονισμού του δημοσίου τομέα, των παροχών του κράτους, εφαρμογής μηχανισμών αρχειοθέτησης, αποτελεσματικής διαχείρισης των εσόδων. Εντός Μνημονίου η χώρα προχώρησε σε λειτουργία σύγχρονου κτηματολογίου, ένα θέμα που για χρόνια έθετε τη χώρα σε κατάσταση αμηχανίας έναντι των αυθαίρετων αλλά και μεγάλων ποσών από ανείσπρακτους φόρους.

Που χρωστά η χώρα
Ενδιαφέρον προκύπτει και από τη διάρθρωση του ελληνικού χρέους, το οποίο κατά κύριο λόγο κατέχεται από φορείς που συνδράμουν την Ελλάδα, μέσω προγραμμάτων στήριξης. Πιο ειδικά αναφέρεται ότι από τα 323 δισ. που χρωστάει η Ελλάδα τα 246 κατέχονται από διεθνείς δανειστές, μέσω του προγράμματος στήριξης. Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία αποτελούν τους μεγαλύτερους δανειστές της χώρας. Τα υπόλοιπα μέλη της Ευρωζώνης, η Ισπανία από μόνη της, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ αποτελούν τους υπόλοιπους μεγάλους, δανειστές της χώρας μέσω του προγράμματος για τη χώρα.

Το υπόλοιπο χρέος αναλογεί σε ελληνικές και διεθνείς τράπεζες, στην Τράπεζα της Ελλάδος αλλά και σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου σε τρίτους δανειστές.

Το ύψος του χρέους
Το ποσοστό του χρέους της Ελλάδας επί του ΑΕΠ, το οποίο ανέρχεται στο 190% αποτελεί και το μεγάλο ζήτημα του ελληνικού, οικονομικού προβλήματος. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) μεγάλα χρέη εντοπίζονται σε Ιταλία (147%), στην Ιρλανδία η οποία πέρασε και από το βάσανο του Μνημονίου (132%) αλλά και στην Ισπανία (111%). Ο μέσος όρος του δημοσίου χρέους των κρατών-μελών της Ευρωζώνης ανέρχεται στο 107%, ενώ στις ΗΠΑ στο 106,5%.

Η συζήτηση για διευθέτηση του χρέους
Η συζήτηση για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, αποτελεί απαίτηση της κυβέρνησης Τσίπρα, θέση πολλών οικονομολόγων και οικονομικών αναλυτών στον πλανήτη. Η συγκεκριμένη συζήτηση γίνεται από το 2012, όταν πάρθηκε η μεγάλη απόφαση για μερική ελάφρυνση του χρέους με το PSI (συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα), όταν οι δανειστές συμφώνησαν ότι όταν και εφόσον η Ελλάδα μπει σε πορεία πρωτογενών πλεονασμάτων και δραστικών μεταρρυθμίσεων, θα πρέπει να ανοίξει και η συζήτηση για ελάφρυνση του υφιστάμενου χρέους το οποίο κρίνεται ως μη βιώσιμο. Η συζήτηση έχει ενταθεί μετά την εκλογή Τσίπρα, παρά τις μεγάλες εμπλοκές στη διαδικασία για τελική συμφωνία αναφορικά με το ελληνικό ζήτημα. Αναλύσεις κάνουν λόγο ακόμη και για «κούρεμα» της τάξης του 50% ή συνδυασμό μικρότερου «κουρέματος» με επέκταση του χρόνου αποπληρωμής του.