(Χειμερία) Νάρκη στην τουριστική μας Ανάπτυξη;

Ίσως είναι περιττό να υπενθυμιστεί η σημασία του τουρισμού για τον τόπο, με τα πολυσύνθετα και πολλαπλασιαστικά οφέλη και την ευεργετική επίδραση του τομέα στους άλλους κλάδους της οικονομίας. Νομίζω αρκεί να αναφερθεί ότι η συνολική επίδραση του τουρισμού στην οικονομία ξεπερνά το 20% του ΑΕΠ, με κάποιες εκτιμήσεις να προσεγγίζουν το 25%.

Είναι γνωστό ότι, ως τουριστικός προορισμός, η Κύπρος την καλοκαιρινή τουριστική περίοδο (Απρίλιος – Οκτώβριος) παρουσιάζει ικανοποιητικά επίπεδα αφίξεων και πληροτήτων σε σχέση με τις διαθέσιμες κλίνες. Εξάλλου, γινόμαστε πιο συχνά δέκτες παραπόνων από ξένους συνεργάτες για έλλειψη δωματίων παρά για το αντίθετο. Το βασικό πρόβλημά μας, όπως και για την πλειονότητα των τουριστικών προορισμών, είναι η χαμηλή κίνηση της χειμερινής περιόδου (Νοέμβριος - Μάρτιος). Τα τελευταία 13 χρόνια υπήρξε, δυστυχώς, μια καθοδική πορεία στις αφίξεις της χειμερινής περιόδου. Ενδεικτικά, την προτελευταία χειμερινή περίοδο οι τουριστικές αφίξεις ήταν 200.000 πιο κάτω από το ιστορικό ψηλό.

Η αντιμετώπιση του φαινομένου της εποχικότητας είναι ένα όντως πολυσύνθετο, δύσκολο και επίπονο ζήτημα και αποτελεί υψηλό στόχο των στρατηγικών επιδιώξεων του Διοικητικού Συμβουλίου του ΚΟΤ. Απαιτεί συλλογική προσπάθεια, σοβαρές υπερβάσεις, επάρκεια (δυσεύρετων) οικονομικών πόρων και προπάντων αρτιότατο συντονισμό και συνεννόηση μεταξύ των φορέων του δημοσίου, του ιδιωτικού τομέα και των τοπικών αρχών.  

Είναι γι’ αυτό που στον ΚΟΤ εγκύψαμε επισταμένα στο θέμα αυτό. Δείξαμε αυξημένη εξωστρέφεια - νομίζω όσο ποτέ άλλοτε – και βγήκαμε σε παραδοσιακές αγορές που έφθιναν, επιδιώκοντας μια διαφοροποιημένη, πιο μακροχρόνια στρατηγική προσέγγιση για τους συνεργάτες μας του εξωτερικού, όπως Οργανωτές Ταξιδίων και Αεροπορικές Εταιρείες.

Σε αυτό το πλαίσιο κάναμε όντως σοβαρές υπερβάσεις, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στο χειμώνα και μετά από επίμοχθη προσπάθεια είχαμε την εγκαθίδρυση νέων πτητικών  προγραμμάτων, πετυχαίνοντας  αισίως και  μετά από καιρό, την πολυπόθητη αναστροφή της πτωτικής τάσης που παρατηρείται εδώ και μια δεκατριετία. Για την περίοδο Νοεμβρίου 2014 - Μαρτίου 2015, πετύχαμε μια σημαντική αύξηση ύψους σχεδόν 10%. Ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα είχαμε από το Ηνωμένο Βασίλειο που παρουσίασε αύξηση 10%, τη Γερμανία με 22%, την Ελλάδα με 12%, το Ισραήλ με 67%, τη Γαλλία με 43% και τις Αραβικές Χώρες με  63% αύξηση.  

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι προσπάθειες μας για το χειμώνα έχουν ολιστική προσέγγιση, τόσο όσον αφορά στην προβολή και την προώθηση, στην ανάδειξη και ανάπτυξη των εξειδικευμένων μορφών τουρισμού, όσο και στην ενίσχυση της ποιότητας.

Ωστόσο, για να τελεσφορήσει η προσπάθεια, οι δικές μας ενέργειες και μόνο δεν αρκούν. Πρέπει να κρατήσουμε με νύχια και με δόντια αυτά που πετύχαμε και να πείσουμε τις αεροπορικές εταιρείες να διατηρήσουν τα πτητικά τους προγράμματα. Η διαχειρίστρια εταιρεία του αεροδρομίου είχε ιδιαίτερα θετική συνεισφορά σε αυτή την προσπάθεια.  
Οφείλω ωστόσο να πω τα πράγματα με το όνομα τους, αφού πιστεύω ότι η συνεισφορά των υπολοίπων εταίρων του τουρισμού (από δημόσιο, μέχρι ιδιωτικό τομέα, μέχρι τοπικές αρχές) θα μπορούσε να ήταν πολύ μεγαλύτερη. Χρειάζεται να γίνουν πολλά και πρέπει τάχιστα να αντιμετωπιστεί ότι αποτελεί τροχοπέδη στην επέκταση της τουριστικής περιόδου. Ας μην ξεχνάμε ότι οι ξενοδόχοι μας πρέπει να ολοκληρώσουν άμεσα τον προγραμματισμό τους για την επερχόμενη χειμερινή περίοδο και να κλείσουν συμφωνίες με τους Οργανωτές Ταξιδίων. Ίσως και να είναι αργά.

Αναμφίβολα, υπάρχουν νάρκες και σκόπελοι στην πορεία προς τη μεγαλύτερη ανάπτυξη, που πρέπει να απομακρυνθούν.

Θεωρώ ότι το πλέον σημαντικό ζήτημα είναι το θέμα της αναστολής εργασίας στη ξενοδοχειακή βιομηχανία και η διατήρηση των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων ανοικτών. Το Υπουργείο Εργασίας έχει το κλειδί να επιλύσει αυτό το θέμα το συντομότερο δυνατό και να εξευρεθεί ο επιχειρηματικά ορθός τρόπος, έστω και αν απαιτείται καινοτόμος  λύση, που να δίνει τη δυνατότητα στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις να μένουν ανοιχτές. Άλλη επιλογή δεν υπάρχει. Το ερώτημα είναι απλό: Θέλουμε ή δεν θέλουμε ανοικτά ξενοδοχεία το χειμώνα;    

Πρέπει να γίνει αντιληπτό και από τους επιχειρηματίες του τομέα ότι το να κλείνουν οι επιχειρήσεις, επειδή κάποιοι μήνες του χρόνου είναι ζημιογόνοι, είναι - κατά την προσωπική μου άποψη - μια  αντιπαραγωγική πρακτική που αφενός δεν συνάδει σε μια σύγχρονη οικονομία και αφετέρου δεν λαμβάνει υπόψη την ευρύτερη εικόνα, το γενικό καλό καθώς και το επιχειρησιακό μέλλον. Είναι πάμπολλες οι επιχειρήσεις (εμπορικές και άλλες) που βγάζουν τη συντριπτική πλειοψηφία των κερδών τους συγκεντρωμένα, κάποιους μήνες το χρόνο. Και ωστόσο δεν κλείνουν, αλλά συνεχίζουν να παραμένουν ανοιχτές και κατά τους "ζημιογόνους" μήνες.

Για να κτιστούν σταθερά θεμέλια για τη χειμερινή περίοδο χρειάζεται να ξεπεράσουμε τυχόν ηττοπαθητικές προσεγγίσεις και φοβίες για επιχειρηματικά βήματα προς το μέλλον. Οι ζημιές για κάποιους μήνες, θεωρώ ότι είναι αναπόσπαστο μέρος του επιχειρηματικού κύκλου. Χρειάζεται επένδυση για να υπάρξει απόδοση, έστω και αν είναι χαμηλή ή φθίνουσα στην αρχή.

Το κλείσιμο των τουριστικών επιχειρήσεων τη χειμερινή περίοδο δεν αποτελεί λύση, αλλά… παράλυση της τουριστικής ανάπτυξης του τόπου.
 
Επιπρόσθετα, οι ξενοδόχοι χρειάζεται να προσεγγίσουν συλλογικά και στοχευμένα τις αγορές από τις οποίες έχουμε εγκαθιδρύσει νέα πτητικά προγράμματα, ιδιαίτερα στις περιοχές πέριξ των αεροδρομίων (catchment areas) και να αναλάβουν τις δικές τους προωθητικές ενέργειες στις αγορές.

Παράλληλα, είναι αδήριτη ανάγκη οι Τοπικές Αρχές να βελτιώσουν την εικόνα τους και να διασφαλίσουν ουσιαστικές ευκαιρίες δραστηριοποίησης, δημιουργικής ενασχόλησης και ψυχαγωγίας των επισκεπτών. Πρέπει πάση θυσία να εξαλειφτεί η καταθλιπτικότατη περιρρέουσα ατμόσφαιρα της αδράνειας και της απραξίας της χειμερινής περιόδου. Είναι πραγματικά κρίμα οι τουριστικές μας περιοχές να μοιάζουν με "κοιμισμένες πολιτείες".

Είναι στο χέρι μας, λοιπόν, αν θα αποναρκοθετήσουμε τα εμπόδια για τον τουρισμό μας και να βγούμε επιτέλους οριστικά από τη… χειμερία νάρκη της χειμερινής τουριστικής περιόδου.