Εκτεταμένη και διαδεδομένη η διαφθορά στις επιχειρήσεις

Εκτεταμένη διαφθορά στην περιοχή της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής, της Ινδίας και της Αφρικής (EMEIA) και ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες αγορές, διαπιστώνει η πλειοψηφία των συμμετεχόντων σε έρευνα της ΕΥ.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, με θέμα την απάτη και τη διαφθορά η οποία διεξάχθηκε ανάμεσα σε 3.800 στελέχη μεγάλων επιχειρήσεων σε 38 χώρες, το 51% των ερωτηθέντων αναφέρει ότι η διαφθορά στις αγορές στις οποίες δραστηριοποιούνται είναι εκτεταμένη, ενώ το 57% του δείγματος εκτιμά ότι οι διοικήσεις των εταιρειών τους βρίσκονται υπό πίεση για αύξηση των εσόδων.

Από την έρευνα προκύπτει πως προκλήσεις όπως η γεωπολιτική αστάθεια, η αστάθεια της αξίας των νομισματικών ισοτιμιών και των τιμών των πρώτων υλών, καθώς και οι οικονομικές κυρώσεις, ενδέχεται να οδηγούν τις εταιρείες και τα στελέχη τους σε συμπεριφορές υψηλού κινδύνου.

Η έρευνα αναδεικνύει όμως και τα ιδιαίτερα ενθαρρυντικά στοιχεία ότι όλο και περισσότερες επιχειρήσεις διεθνώς υιοθετούν κώδικες δεοντολογίας και πολιτικές κατά της διαφθοράς (57%) και ότι μέσα στα τελευταία δύο χρόνια οι διοικήσεις τους έχουν σχεδιάσει την επικοινωνιακή τους πολιτική με έμφαση στη σημαντικότητα τήρησης υψηλών ηθικών προτύπων στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες (33%). Επίσης, το 33% όσων συμμετείχαν στην έρευνα, πιστεύει ότι τα ηθικά πρότυπα στην εταιρεία τους έχουν βελτιωθεί την τελευταία διετία.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, σχεδόν το 33% των συμμετεχόντων πιστεύει πως η διεύθυνση είναι υπό αυξανόμενη πίεση για να επεκταθεί σε ταχέως αναπτυσσόμενες αγορές. Σ’ αυτές τις αγορές, 61% των συμμετεχόντων θεωρεί πως η διαφθορά στις επιχειρήσεις είναι διαδεδομένη και 37% αναφέρουν πως οι εταιρείες σ’ αυτές τις αγορές συχνά αναφέρουν πλασματικά αυξημένες οικονομικές επιδόσεις.

Ο κίνδυνος απάτης πάντως, δεν περιορίζεται μόνο σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε ραγδαία αναπτυσσόμενες αγορές. Το 26% των στελεχών επιχειρήσεων τα οποία συμμετείχαν στην έρευνα, αναφέρουν περιπτώσεις πρόωρης αναγνώρισης εσόδων στους οργανισμούς τους τον τελευταίο χρόνο. Πρόκειται για το είδος των περιπτώσεων απάτης που βρίσκεται τον τελευταία καιρό στο επίκεντρο της δημοσιότητας. Επιπρόσθετα, 21% των συμμετεχόντων δήλωσε πως μη θετικές ειδήσεις σε σχέση με την απόδοση των οργανισμών δεν κοινοποιούνται ευρέως.

Ο επικεφαλής του τμήματος Ερευνών Απάτης και Εταιρικών Αντιδικιών της ΕΥ Κύπρου Αριστόδημος Γιάννακας, σημειώνει: «Ο κίνδυνος απάτης, δωροδοκίας, και διαφθοράς είναι υπαρκτός. Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν πολύπλοκους περιορισμούς σε σχέση με τον τρόπο που διεξάγουν τις εργασίες τους, την ώρα που νέες κυρώσεις και νέοι κίνδυνοι, όπως το κυβερνοέγκλημα, μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την επιχειρηματική λειτουργία τους».

Η απάτη και η διαφθορά επιλογές για την ανάπτυξη

Αν και σε επίπεδο ανώτερων διευθύνσεων υπάρχει ο πειρασμός της λήψης ρίσκου ώστε να επιταχυνθεί η βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη, η έρευνα καταδεικνύει μία ξεκάθαρη συσχέτιση μεταξύ εταιρικής επέκτασης και συμμόρφωσης. Οι επιχειρήσεις που έλαβαν μέρος στην έρευνα και οι οποίες πέτυχαν αύξηση εσόδων κατά την τελευταία διετία αναφέρουν, σε υψηλότερα ποσοστά από το υπόλοιπο δείγμα, ότι θεωρούν τους κανόνες ηθικής και δεοντολογίας της εταιρείας τους «πολύ καλούς», έχουν ή γνωρίζουν την πολιτική της εταιρείας τους για την καταπολέμηση της δωροδοκίας / διαφθοράς, εκτιμούν ότι οι δραστηριότητές τους σε όλες τις αγορές ανταποκρίνονται στα ίδια ηθικά πρότυπα

Η έρευνα δείχνει πως 20% των εργαζομένων θεωρεί πως οι πολιτικές κατά της διαφθοράς, θα τους εμποδίσουν από το να αναπτύξουν τις επιχειρήσεις τους.

Ο συνέταιρος και επικεφαλής του τμήματος Ελεγκτικών Υπηρεσιών της ΕΥ Κύπρου Σταύρος Παντζαρής αναφέρει σχετικά: «Για να αναπτυχθεί μία εταιρεία σε αγορές υψηλού κινδύνου χρειάζεται τους σωστούς ελέγχους και διαδικασίες. Πρέπει οι ομάδες εργασίας να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένες ώστε να κάνουν τη σωστή επιλογή όταν για παράδειγμα δεχθούν πίεση για  να δωροδοκήσουν ή να «μαγειρέψουν τα βιβλία». Επίσης χρειάζονται τα κατάλληλα εργαλεία μέσω των οποίων θα παρακολουθούν τις δραστηριότητες, ώστε οι όποιοι κίνδυνοι να αντιμετωπιστούν εγκαίρως.»

Οι επιχειρήσεις δεν έχουν επαρκή πολιτική ενάντια στη διαφθορά

Η έρευνα καταδεικνύει πως πολλές επιχειρήσεις εξακολουθούν να μην διαθέτουν τις κατάλληλες δομές για να θέσουν σε εφαρμογή επαρκείς κανονισμούς συμμόρφωσης. Συγκεκριμένα, 42% των συμμετεχόντων δηλώνουν πως η εταιρεία τους δεν έχει πολιτική κατά της διαφθοράς και της δωροδοκίας ή δεν γνωρίζουν αν διαθέτει, 36% δεν εκπαιδεύτηκαν σε θέματα κατά τη διαφθοράς και της δωροδοκίας και 24% αναφέρουν πως η εταιρεία τους δεν διαθέτει τηλεφωνική γραμμή επικοινωνίας για καταγγελίες πιθανών φαινομένων διαφθοράς χωρίς να αποκαλύπτουν τα προσωπικά τους δεδομένα (whistle blowing hot line).

Τα αποτελέσματα της έρευνας, καταδεικνύουν επίσης πως οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί κάνουν περισσότερες προσπάθειες από άλλου είδους οργανισμών για να επικεντρωθούν σε θέματα συμμόρφωσης και συμπεριφοράς του προσωπικού τους.

Σύμφωνα με τον κ. Παντζαρή, «Οι επιχειρήσεις παραμένουν υπό έντονη πίεση για να αναπτυχθούν, με αποτέλεσμα πολλές φορές να θεωρούν ως βιώσιμη επιλογή την ακροβασία μεταξύ νόμιμου και παράνομου. Από τα αποτελέσματα της έρευνας όμως, διαφαίνεται πως πρόκειται για μία κακή επιλογή και πως η ανάπτυξη μπορεί να επιτευχθεί με τον κατάλληλο χειρισμό των κινδύνων που σχετίζονται με απάτη και διαφθορά. Η αποτελεσματική συμμόρφωση δεν είναι εμπόδιο στην ανάπτυξη αλλά προϋπόθεση για παρατεταμένη επιτυχία».