Γ. Ελεγκτής: H ανάγκη για έλεγχο είναι μεγαλύτερη τώρα

Ο έλεγχος είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για ορθή διακυβέρνηση, είτε μιλάμε για ένα οργανισμό είτε για το δημόσιο, δήλωσε ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας Οδυσσέας Μιχαηλίδης μιλώντας στην ετήσια Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Εσωτερικών Ελεγκτών Κύπρου με θέμα  «Γιατί έλεγχος;»

Ο κ. Μιχαηλίδης ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι “η ανάγκη για έλεγχο αφορά κάθε εταιρεία της σύγχρονης κοινωνίας, αφού ο έλεγχος αυξάνει την αξιοπιστία των οικονομικών τους καταστάσεων, οδηγώντας σε αποτελεσματικές αγορές στις οποίες οι επενδυτές έχουν πίστη και εμπιστοσύνη”. 

“Ο μεν εξωτερικός έλεγχος”, είπε, “αποτελεί το μέσο για την παροχή μιας υψηλού επιπέδου, αν και όχι απόλυτης, διαβεβαίωσης ότι οι οικονομικές καταστάσεις δίδουν μια αληθινή και δίκαιη εικόνα, απαλλαγμένη από ουσιώδη σφάλματα. Ο δε εσωτερικός έλεγχος μειώνει τον ελεγκτικό κίνδυνο (audit risk), αυξάνοντας έτσι την αξιοπιστία του εξωτερικού ελέγχου”.

Επιπλέον, πρόσθεσε, “πολλές φορές τα χρήματα των μετόχων τυγχάνουν διαχείρισης από τρίτους, που αποτελούν τη διεύθυνση της εταιρείας και οι οποίοι, κατέχοντας μόνο εκείνοι όλη τη σχετική εσωτερική πληροφόρηση, έχουν την ευκαιρία για κατάχρηση των χρημάτων αυτών προς ίδιο όφελος, ή και για πιο κλασικές περιπτώσεις απάτης”. 

Σε αυτές τις περιπτώσεις, συνέχισε, “οι εσωτερικές δικλίδες (internal controls) που θέτει η διοίκηση, συνήθως κατόπιν εξέτασης και αξιολόγησης που γίνεται από τον εσωτερικό έλεγχο (internal audit), μειώνουν τους κινδύνους καταχρήσεων και αυξάνουν τη λογοδοσία της διεύθυνσης, πέραν φυσικά του οφέλους από τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας της εταιρείας”.

Στο δημόσιο τομέα, σημείωσε, “ο έλεγχος  είναι, ή τουλάχιστον θα πρέπει να είναι, ακόμη πιο άρρηκτα συνδεδεμένος με τη λογοδοσία, καθώς τα ποσά είναι σημαντικά, οι φορολογούμενοι πολίτες (ως δικαιούχοι που προσφέρουν τους πόρους) έχουν, λόγω του μεγάλου τους αριθμού, ανεπαρκή πληροφόρηση και, το κυριότερο, τα αποτελέσματα της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών επηρεάζουν, όχι μόνο την οικονομία υπό τη στενή έννοια της, αλλά και την κοινωνία μιας χώρας”.

Ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι “η ανάγκη για αποτελεσματικό έλεγχο μεγαλώνει στις μέρες μας...  Επιπρόσθετα, παρατηρείται στις μέρες μας μια αύξηση στις απαιτήσεις των χρηστών των οικονομικών καταστάσεων εταιρειών, προφανώς λόγω και της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που οδηγεί σε μία πρωτοφανή κρίση επιβίωσης ακόμη και εταιρειών με ιστορία δεκαετιών: Οι χρήστες θέλουν πλέον να γνωρίζουν περισσότερα, όχι μόνο όσον αφορά σε ποσοτικά δεδομένα, αλλά και σε ποιοτικά κριτήρια που έχουν τεθεί, και κατά πόσο αυτά θεωρούνται επαρκή και ακολουθούνται”. 

Στο δημόσιο τομέα, είπε, “τα πράγματα είναι, όπως είναι φυσικό, ακόμη πιο απαιτητικά. Ο απλός, φορολογούμενος, άνεργος ή σε συνθήκες εξαθλίωσης,  πολίτης διερωτάται τι γίνεται στο κάθε υπουργείο, τι διαδικασίες υπάρχουν, ποιος τους ελέγχει; Και κρατούμε αυτό το ποιος τους ελέγχει…”

Επομένως, πρόσθεσε, “η νέα τάση στον έλεγχο του δημόσιου τομέα προστάζει επικέντρωση στη βελτίωση της διακυβέρνησης, αξιολογώντας τις αρχές που υιοθετούνται, προκειμένου να διασφαλιστεί η μέγιστη απόδοση του δημόσιου χρήματος και τελικά τα συμφέροντα των φορολογούμενων πολιτών. Έστω και παρεμπιπτόντως, στο παιγνίδι μπαίνουν και τα συμφέροντα άλλων ενδιαφερομένων μερών, όπως οι δανειστές (τρόικα, ή θεσμοί κλπ)”.

“Σκοπός πλέον δεν είναι μόνο να αναγνωριστεί «τι» πήγε στραβά, αλλά το «γιατί» πήγε στραβά και πως θα μπορούσε να αποφευχθεί τυχόν επανάληψη του”, σημείωσε.

Επεσήμανε ότι “ ο έλεγχος είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για ορθή διακυβέρνηση, είτε μιλάμε για ένα οργανισμό είτε για το δημόσιο”. 

Στο δημόσιο, πρόσθεσε, “ ο πολίτης πρέπει να γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο τα χρήματα του τυγχάνουν διαχείρισης από τους ασκούντες εξουσία.  Βασική αρχή της Δημοκρατίας είναι ο απολογισμός των κυβερνώντων προς τους πολίτες. Αν δεν υπάρχει έλεγχος, δεν υπάρχει λογοδοσία, άρα υπάρχει ατιμωρησία, και τελικά αποθράσυνση και διαφθορά”.

“Άρα Γιατί έλεγχος;  Για να έχουμε μια οικονομία που λειτουργεί σε υγιή βάση παρέχοντας την πληροφόρηση που απαιτείται για τη λήψη αποφάσεων, γνωστοποιώντας εκ των προτέρων τους κινδύνους που υπάρχουν, και για να έχουμε ένα Κράτος στο οποίο θα εφαρμόζονται βέλτιστες πρακτικές διακυβέρνησης και οι ασκούντες δημόσια εξουσία θα γνωρίζουν ότι είναι υπόλογοι για τις πράξεις και παραλείψεις τους”, κατέληξε.