Oι ψηλοί φόροι δεν επιτρέπουν ταχεία ανάπτυξη

Μπορεί η οικονομία της Κύπρου να καταγράφει οριακή ανάπτυξη 0.4% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2015, όμως η πραγματική ανάπτυξη της Κυπριακής οικονομίας θα πάρει χρόνο.  Οι βαριές φορολογίες που επιβάλλει η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια και ο υπερβολικός δανεισμός των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων είναι βαρίδια που δεν επιτρέπουν στην οικονομία να τρέξει με μεγάλες ταχύτητες.  

Τα δεδομένα της οικονομίας δεν πρόκειται να αλλάξουν σύντομα και οι προοπτικές ανάπτυξης θα είναι περιορισμένες.  Τα χρέη των νοικοκυριών και τα χρέη των επιχειρήσεων στην Κύπρο είναι τα ψηλότερα στην Ευρώπη, μετά την Ελλάδα και την Ιρλανδία.  Η Ιρλανδία όμως έχει ψηλό χρέος διότι η κυβέρνηση αγόρασε τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών στο 50%, με χρήματα των φορολογούμενων, αυξάνοντας έτσι το δημόσιο χρέος της πάνω από το 120%.

Η Κύπρος δεν μπορεί να το κάνει αυτό επειδή το χρέος της είναι ήδη πολύ ψηλό.  Ο υπερβολικός δανεισμός στην Κύπρο θα μειωθεί σε βάθος χρόνου σε λογικά επίπεδα, περίπου στο 150% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), με το να παραχωρούνται λιγότερα δάνεια (σε ευρώ) από αυτά που αποπληρώνονται.  Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια παραμένουν ένα μεγάλο αγκάθι στο τραπεζικό σύστημα και αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξη.   Θα περάσει αρκετός χρόνος μέχρι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να μειωθούν σε λογικά επίπεδα.

Πέρα από τα πιο πάνω προβλήματα, υπάρχει και το πρόβλημα του δημόσιου τομέα, ο οποίος καταγράφει ακόμα ελλείμματα.  Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη από το 2017 να παράγει πλεονάσματα, δηλαδή να καλύπτει τους τόκους των δανείων της και να περισσεύουν και χρήματα για να μειώνουν το δημόσιο χρέος.  Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζει πρόσβαση στις αγορές δανεισμού για να αναχρηματοδοτεί τα χρέη της, καθώς αυτά λήγουν. Το δημόσιο δεν έχει την ευχέρεια σήμερα, ούτε και στα επόμενα χρόνια, να αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες για να παράγει ανάπτυξη.

Οι δημόσιες δαπάνες μαζί με την κατανάλωση, τις επενδύσεις και τις εξαγωγές, είναι τα βασικά συστατικά του ΑΕΠ.  Αύξηση σε ένα από αυτά τα συστατικά συμβάλει στην ανάπτυξη της οικονομίας.  Η κατανάλωση και οι επενδύσεις δεν μπορεί να αυξηθούν σημαντικά διότι τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις επιβαρύνονται με βαριές φορολογίες, οι οποίες επιβλήθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια, διότι η κυβέρνηση χρειαζόταν χρήματα για να καλύψει τις δαπάνες της, αφού δεν μπορούσε πλέον να δανειστεί.

Η κυβέρνηση έχει μειώσει και τις δαπάνες της σημαντικά, όμως τα έσοδα από τις φορολογίες είναι περισσότερα από τις εξοικονομήσεις λόγω μείωσης των δαπανών.  Η κυβέρνηση επέλεξε, λανθασμένα κατά τη γνώμη μου, να φορολογήσει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις παρά να μειώσει περισσότερο τις δαπάνες της.  Αύξηση του ΦΠΑ στο 19%, αύξηση του ανώτατου φορολογικού συντελεστή στο 35%, φορολόγηση της ακίνητης ιδιοκτησίας, επιβολή τέλους €350 ανά εταιρεία, είναι μερικές από τις φορολογίες που επέβαλε η κυβέρνηση στους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

Όλα αυτά έχουν κόστος, το οποίο πληρώνει η οικονομία με χαμηλότερη ανάπτυξη.  Με όλες αυτές τις φορολογίες στα ήδη χαμηλά εισοδήματα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, οι καταναλωτές δεν ξοδεύουν και οι επιχειρήσεις δεν επενδύουν.  Αυτό που θα πρέπει να κάνει η κυβέρνηση κατά τη γνώμη μου, είναι να προωθήσει την ανάπτυξη μέσω της μείωσης των φορολογιών.