Παίζεις με το χρόνο, παίζεις με τη φωτιά

Πληθαίνουν οι αναφορές Ευρωπαίων αξιωματούχων ότι τα χρονικά περιθώρια στενεύουν για την Ελλάδα και ότι η Ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να παρουσιάσει συγκεκριμένες και κοστολογημένες προτάσεις για το πρόγραμμα που θέλει να ακολουθήσει. Προφανώς, αυτά που παρουσιάζει η Ελληνική κυβέρνηση δεν είναι αρκετά.  Η Ελληνική κυβέρνηση έχει κερδίσει  κάποια επιπρόσθετα κονδύλια για να αντιμετωπίσει την ανθρωπιστική κρίση, και ακόμη λίγο χρόνο, ο οποίος όμως μπορεί στο τέλος να αποδειχθεί «δώρο άδωρον».  Ο χρόνος δεν είναι με το μέρος της Ελλάδας, ούτε βέβαια και με το μέρος  της Ευρώπης.  Από την αρχή του έτους μέχρι σήμερα, οι καταθέσεις έχουν μειωθεί κατά €26 δις, ή 20% στο σύνολο τους.  Αν η αβεβαιότητα συνεχίσει να υφίσταται, τότε είναι θέμα χρόνου μέχρι το τραπεζικό σύστημα να καταρρεύσει εντελώς, όπως έγινε στην περίπτωση της Κύπρου. 

Σε μια τέτοια περίπτωση η Ελλάδα θα αναγκαστεί να μεταβεί στη δραχμή, μη έχοντας άλλη επιλογή, με ότι αυτό συνεπάγεται.  Στο μεταξύ όλη η ρευστότητα που η ΕΚΤ παραχώρησε στις Ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να αποπληρωθεί σε ευρώ, ακόμα και αν αυξηθούν οι καταθέσεις, ακόμα και αν εισπραχθούν τα κόκκινα δάνεια.  Οι επιπτώσεις στην Ελληνική κοινωνία από μια έξοδο της χώρας από το ευρώ θα είναι δραματικές, εκτός και αν η Ελλάδα αθετήσει όλες τις υποχρεώσεις έναντι των θεσμών, δηλαδή της ΕΚΤ, του ΔΝΤ και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης, κάτι που θεωρείται αδιανόητο.  Ακόμα όμως και αν η Ελλάδα επιστρέψει στη δραχμή χωρίς χρέη, τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα, τουλάχιστον για τα πρώτα χρόνια.  Η σημερινή κυβέρνηση της Ελλάδας έχει επίγνωση της κατάστασης, όμως συνεχίζει να «παίζει» με το χρόνο.  Παίζοντας όμως με το «χρόνο» είναι σαν να «παίζεις» με τη φωτιά, και καλά κάνει η Ελληνική κυβέρνηση να εξετάσει τι έχει συμβεί στην Κύπρο, όπου η υπερβολική καθυστέρηση της προηγούμενης κυβέρνησης να «κοιτάξει» το πρόβλημα κατάματα, οδήγησε στην διαφυγή €11.2 δις καταθέσεων και της αντίστοιχης αύξησης του δανεισμού από την ΕΚΤ, υπό τη μορφή έκτακτης ρευστότητας (ELA).  Η υπερβολική καθυστέρηση προσφυγής στο μηχανισμό Στήριξης είχε ως αποτέλεσμα την οικονομική ύφεση, την αύξηση της ανεργίας και την δραματική αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που οδήγησε στο κούρεμα καταθέσεων.  Παρακολουθούμε σήμερα στην Ελλάδα μια παρόμοια κατάσταση, όπου η αδυναμία της Ελληνικής κυβέρνησης να συμφωνήσει με τους εταίρους της.  Οι θέσεις των δύο πλευρών είναι ξεκάθαρες και απέχουν μεταξύ τους.  Αν η κάθε πλευρά αναμένει από την άλλη να έρθει πιο κοντά, τότε νομίζω ότι και οι δύο πλευρές θα υποστούν ανεπανόρθωτες συνέπειες, ιδιαίτερα όμως η Ελλάδα, η οποία πλέει σήμερα μέσα στο πέλαγος της αβεβαιότητας.  Η αβεβαιότητα είναι ο χειρότερος εχθρός της οικονομίας και δεν θα εκπλαγώ αν η Ελλάδα επιστρέψει σε ρυθμούς ύφεσης και πάλι.