Αυτό είναι το πέμπτο νομοσχέδιο αφερεγγυότητας (pdf)
14:41 - 06 Μαρτίου 2015
Μετά από πολύμηνη αναμονή το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το πέμπτο και τελευταίο στη σειρά νομοσχέδιο που αφορά το πλαίσιο αφερεγγυότητας.
Το νομοσχέδιο είναι μακροσκελέστατο και καλύπτει τις περιπτώσεις της πρώτης κατοικίας οι οποίες αποτέλεσαν και τον κύριο λόγο που η αντιπολίτευση προχώρησε σε συνεχείς αναβολές της νομοθεσίας για εκποιήσεις.
Προσωπικά σχέδια αποπληρωμής
Σ’ ότι αφορά στα Προσωπικά Σχέδια Αποπληρωμής, το νομοσχέδιο προνοεί μία διαδικασία όπου ο χρεώστης απευθύνεται σε αδειοδοτημένο Σύμβουλο Αφερεγγυότητας, ο οποίος λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική κατάσταση του χρεώστη, καθώς και άλλα σχετικά στοιχεία, ετοιμάζει κατάλληλο σχέδιο αναδιάρθρωσης του χρέους του. Νοουμένου ότι συμφωνήσει η Υπηρεσία Αφερεγγυότητας ότι ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις που προνοεί η νομοθεσία, υποβάλλει αίτηση στο δικαστήριο για έκδοση Προστατευτικού Διατάγματος. Το προστατευτικό διάταγμα γίνεται για σκοπούς προστασίας του χρεώστη από οποιεσδήποτε ενέργειες των πιστωτών εναντίον του, ισχύει για περίοδο 70 ημερών - υπό ορισμένες προϋποθέσεις δύναται επέκτασή του και είναι αναγκαίο για να δοθεί ο κατάλληλος χρόνος στον Σύμβουλο Αφερεγγυότητας να ετοιμάσει και να υποβάλει το Σχέδιο Αποπληρωμής.
Το Σχέδιο Αποπληρωμής υποβάλλεται από το Σύμβουλο, μετά από τη σύμφωνη γνώμη του χρεώστη, προς τους πιστωτές για ψήφιση («Συναινετικό Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής»). Σε περίπτωση που οι πιστωτές συμφωνήσουν, με ειδική πλειοψηφία, τίθεται σε ισχύ κατόπιν έγκρισης από το Δικαστήριο και εκδίκασης τυχόν ενστάσεων που υποβληθούν από πιστωτές που δεν συμφώνησαν με το Σχέδιο. Τα κυριότερα κριτήρια επιλεξιμότητας για υποβολή Συναινετικού Προσωπικού Σχεδίου Αποπληρωμής, περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, ότι ο οφειλέτης είναι αφερέγγυος, δηλαδή ότι αδυνατεί να αποπληρώσει όλα τα χρέη του, και ότι έχει συγκατατεθεί σε επιβεβαίωση των οικονομικών του στοιχείων από το Σύμβουλο Αφερεγγυότητας. Χρεώστης δεν είναι επιλέξιμος για υποβολή πρότασης για Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής, όταν πέραν του είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) των χρεών του, άλλων από των εξαιρετέων χρεών, έχουν γίνει κατά τους τελευταίους έξι μήνες που προηγούνται της αίτησής του για έκδοση προστατευτικού διατάγματος.
Το Σχέδιο προνοεί την αναδιάρθρωση των χρεών του χρεώστη, είναι μέγιστης διάρκειας 60 μηνών και ο Σύμβουλος έχει μια σειρά από επιλογές για αναδιάρθρωση του δανείου του χρεώστη. Το Σχέδιο δεν μπορεί να προνοεί για πληρωμές οι οποίες θα έχουν ως αποτέλεσμα ο χρεώστης να στερείται των Λογικών Εξόδων Διαβίωσης(εκτός αν ο ίδιος το επιλέξει) το ύψος των οποίων καθορίζεται βάσει κατευθυντήριων γραμμών που εκδίδει η Υπηρεσία Αφερεγγυότητας και, για μεταβατική περίοδο, το Υπουργείο Οικονομικών. Επίσης, οι όροι του Σχεδίου Αποπληρωμής πρέπει να έχουν ως αποτέλεσμα να διατηρήσουν τους πιστωτές στην ίδια ή σε καλύτερη θέση από αυτήν στην οποία θα ήταν, εάν η περιουσία του χρεώστη διατίθετο σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Πτώχευσης Νόμου (Κεφ.5), εξαιρουμένων των περιουσιακών στοιχειών που δεν διατίθενται, και τηρουμένης της σειράς προτεραιότητας των χρεών, εκτός εάν ληφθεί η συγκατάθεση του πιστωτή για αποδοχή διαφορετικού αποτελέσματος.
Επισημαίνεται ότι, όπου αυτό είναι εφικτό, το Σχέδιο Αποπληρωμής που καταρτίζει ο Σύμβουλος διαφυλάσσει τη κύρια κατοικία του χρεώστη. Για να καταλήξει ο Σύμβουλος κατά πόσο η διατήρηση της πρώτης κατοικίας είναι εφικτή, πρέπει να λάβει υπόψη τα ακόλουθα:
α) όλες τις δαπάνες σε σχέση με τη διατήρηση της πρώτης κατοικίας (περιλ., τη συντήρηση, τους φόρους και άλλες επιβαρύνσεις, το κόστος ασφάλισης, κτλ),
β) τα εισοδήματα του χρεώστη όπως προκύπτουν από τα στοιχεία που υπέβαλε,
γ) την ικανότητα άλλων ατόμων που διαμένουν στην κατοικία να συνεισφέρουν, και
δ) τις ανάγκες του χρεώστη και της οικογένεια του και το κόστος για εναλλακτικές διευθετήσεις διαμονής
Σε περίπτωση που το Σχέδιο απορριφθεί από τη συνέλευση πιστωτών, αλλά ο Σύμβουλος κρίνει ότι ο χρεώστης ικανοποιεί τα κριτήρια που καθορίζονται στη νομοθεσία, τότε ο χρεώστης μπορεί να υποβάλει αίτηση στο δικαστήριο για έκδοση διατάγματος με το οποίο να επιβάλλεται το Σχέδιο σε όλους τους πιστωτές. Tα κυριότερα κριτήρια αφορούν στα ακόλουθα:
• το συνολικό υπόλοιπο των χρεών του (περιλ. εξασφαλισμένων και μη εξασφαλισμένων οφειλών) δεν ξεπερνά τις €300.000,
• τουλάχιστον ένας από τους πιστωτές του είναι εξασφαλισμένος πιστωτής και έχει εξασφάλιση επί την κύρια κατοικία του χρεώστη, η οποία βρίσκεται στη Δημοκρατία και έχει αγοραία αξία μέχρι €250.000, αξία που αποτελεί περίπου τη μέση τιμή αξίας κατοικίας στη Κύπρο,
• η συνολική αξία των υπόλοιπων περιουσιακών στοιχείων του χρεώστη, εξαιρουμένης της κύριας κατοικίας του, δεν υπερβαίνει τις €250,000,
• ο χρεώστης αδυνατεί να αποπληρώσει τα χρέη του λόγω χειροτέρευσης της οικονομικής του κατάστασης ως αποτέλεσμα γεγονότων ή καταστάσεων εκτός του ελέγχου του, τα οποία έχουν επισυμβεί τουλάχιστον δύο χρόνια πριν την αίτηση για έκδοση προστατευτικού διατάγματος, και είχαν ως αποτέλεσμα την ουσιαστική μείωση του εισοδήματος του κατά τουλάχιστον 25%,
Το δικαστήριο για να αποφασίσει την επιβολή του Σχεδίου («Μη Συναινετικό/ Επιβαλλόμενο Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής»), θα πρέπει να ικανοποιηθεί ότι συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
(α) το Σχέδιο προνοεί ότι ο χρεώστης θα διατηρήσει τα δικαιώματα του στην κύρια κατοικία του
(β) το Σχέδιο θα είχε ως αποτέλεσμα να διατηρήσει τους πιστωτές στην ίδια ή καλύτερη θέση από αυτή στην οποία θα βρίσκονταν εάν η περιουσία του χρεώστη διατίθετο σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Πτώχευσης Νόμο, εξαιρουμένων των περιουσιακών στοιχειών που δεν διατίθενται και τηρουμένης της σειράς προτεραιότητας των χρεών.
(γ) οι όροι του Σχεδίου, σύμφωνα με τους οποίους ο χρεώστης έχει υποχρέωση να καταβάλλει πληρωμές στους πιστωτές, προνοούν ότι, οποιοδήποτε επιπρόσθετο εισόδημα, πέραν από το απαραίτητο για την κάλυψη των Λογικών Εξόδων Διαβίωσης του χρεώστη και των εξαρτωμένων του, χρησιμοποιείται για την εξυπηρέτηση των χρεών του
(δ) το Σχέδιο προνοεί ότι λαμβάνονται υπόψη όλα τα περιουσιακά στοιχεία του χρεώστη, συμπεριλαμβανομένων όλων των άμεσα ρευστοποιήσιμων (liquid assets) και των πολυτελών κινητών περιουσιακών στοιχείων του, για σκοπούς ενίσχυσης της δυνατότητας αποπληρωμής των χρεών του και για προστασία της κύριας κατοικίας.
Δύναται να εξαιρεθούν:
(ι) τα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία είναι απαραίτητα για την εργασία του,
(ιι) περιουσιακά στοιχεία τα οποία δεν αποτελούν ενυπόθηκη εξασφάλιση και συγκεκριμένα κινητά περιουσιακά στοιχεία κάτω των €35,000 και ακίνητα κάτω των €75,000
(ιιι) ακίνητα περιουσιακά στοιχεία τα οποία παράγουν ουσιαστικό εισόδημα για αποπληρωμή του χρέους στο πλαίσιο του Προσωπικού Σχεδίου Αποπληρωμής.
Σημειώνεται ότι οποιαδήποτε κινητή ή ακίνητη ιδιοκτησία, η οποία συνιστά εξασφάλιση σε οποιοδήποτε χρέος του χρεώστη, υπόκειται σε εκποίηση από τον εξασφαλισμένο πιστωτή για την αποπληρωμή του εξασφαλισμένου χρέους του χρεώστη, εκτός εάν ο πιστωτής, συγκατατεθεί σε αναδιάρθρωση του σχετικού χρέους.
Το μέρος του νομοσχεδίου το οποίο αφορά στην επιβολή Μη Συναινετικού Προσωπικού Σχεδίου Αποπληρωμής θα ισχύει για τρία χρόνια με δυνατότητα ανανέωσης του πριν τη λήξη της περιόδου αυτής.
Το κύριο αποτέλεσμα εφαρμογής Σχεδίου Αποπληρωμής, είτε κατόπιν αποδοχής του από τους πιστωτές, είτε κατόπιν επιβολής του από το δικαστήριο, αφορά στο ότι καθίσταται νομικά δεσμευτικό τόσο για το χρεώστη όσο και τους πιστωτές. Όταν ο χρεώστης έχει συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις που προνοούνται στο Σχέδιο, ο χρεώστης απαλλάσσεται από ανεξασφάλιστα χρέη, τα οποία δεν έχουν αποπληρωθεί μέσω του Σχεδίου Αποπληρωμής. Ο χρεώστης εξασφαλισμένου χρέους που αποτελεί το αντικείμενο Σχεδίου, δεν απαλλάσσεται από εξασφαλισμένα χρέη τα οποία καλύπτονται από το Σχέδιο Αποπληρωμής, εκτός στο βαθμό που προνοείται στο Σχέδιο
ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗΣ (για φυσικά πρόσωπα και πολύ μικρές επιχειρήσεις)
Χρεώστης o οποίος πληροί τα κριτήρια επιλεξιμότητας για Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής και του οποίου η κύρια κατοικία με οποιοδήποτε τρόπο συνιστά εξασφάλιση για χρέος πολύ μικρής επιχείρησης (δηλ. επιχείρηση που απασχολεί λιγότερα από δέκα πρόσωπα), τότε δικαιούται να ξεκινήσει διαδικασία «Συντονισμένου Σχεδίου Αποπληρωμής». Σε περίπτωση που ο χρεώστης επιθυμεί να προχωρήσει με την εφαρμογή της διαδικασίας τέτοιων Σχεδίων, τότε κατά την ημερομηνία που εκδίδεται το προστατευτικό διάταγμα, υποβάλλει αίτηση για το διορισμό Εξεταστή (στα πλαίσια του «Examinership») για την πολύ μικρή επιχείρηση, προτείνοντας ως Εξεταστή τον Σύμβουλο ο οποίος είναι διορισμένος για την υποβολή πρότασης Σχεδίου Αποπληρωμής. Η διαδικασία αυτή επιτρέπει στο Σύμβουλο Αφερεγγυότητας να έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα για τις υποχρεώσεις, τόσο του χρεώστη, όσο και της εταιρείας, και να προτείνει μια πιο συντονισμένη λύση. Η προστασία τόσο για τον χρεώστη όσο και για την πολύ μικρή επιχείρηση είναι για την ίδια χρονική περίοδο, δηλαδή 120 ημέρες, με δυνατότητα επέκτασης υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Κατά τη διαδικασία Συντονισμένου Σχεδίου Αποπληρωμής θα πρέπει τόσο η πρόταση Σχεδίου να έχει εγκριθεί ή το δικαστήριο να έχει εκδώσει διάταγμα επιβολής του Προσωπικού Σχεδίου Αποπληρωμής• και η πρόταση για συμβιβασμό ή σχέδιο διακανονισμού θα πρέπει να επιβεβαιωθεί από το δικαστήριο σύμφωνα με τον περί Εταιρειών Νόμο (στα πλαίσια του “Examinership”). Όταν, η πρόταση για Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής δεν εγκρίνεται ή το δικαστήριο δεν έχει εκδώσει διάταγμα επιβολής της και οι προτάσεις για συμβιβασμό ή σχέδιο διακανονισμού δεν επιβεβαιώνονται στα πλαίσια του Examinership, ο χρεώστης δύναται να υποβάλει αίτηση για νέο Σχέδιο Αποπληρωμής.
ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΑΠΑΛΛΑΓΗΣ ΟΦΕΙΛΩΝ
Αναφορικά με το μηχανισμό απαλλαγής οφειλών, ο ενδιαφερόμενος χρεώστης υποβάλλει κατάλληλα συμπληρωμένη αίτηση προς την Υπηρεσία Αφερεγγυότητας, η οποία αφού προβεί σε απαραίτητους ελέγχους και επιβεβαιωθεί ότι πληρούνται όλα τα κριτήρια επιλεξιμότητας που καθορίζονται στη νομοθεσία, υποβάλλει αίτηση προς το Δικαστήριο για έκδοση σχετικού Διατάγματος Απαλλαγής Οφειλών. Η αίτηση συνοδεύεται με όλα τα απαραίτητα έγγραφα.
Για να δικαιούται ένας χρεώστης να υποβάλει αίτηση για απαλλαγή οφειλών θα πρέπει να ικανοποιεί κριτήρια, τα κυριότερα εκ των οποίων:
• να είναι αφερέγγυος και πολύ πιθανόν να συνεχίσει να είναι για διάστημα δύο ετών από την ημερομηνία αίτησής του για έκδοση διατάγματος απαλλαγής οφειλών.
• τα συνολικά επιλέξιμα χρέη του να μην υπερβαίνουν το ποσό των €15.000
• το μηνιαίο καθαρό διαθέσιμο εισόδημα (δηλ. το υπόλοιπο μετά την αφαίρεση των Λογικών Εξόδων Διαβίωσης από το σύνολο των εισοδημάτων του) να μην υπερβαίνει το ποσό των €100
• τα περιουσιακά του στοιχεία να μην υπερβαίνουν το ποσό των €400, εκτός αυτών που προστατεύονται κάτω από διαδικασία πτώχευσης
Το Διάταγμα Απαλλαγής Οφειλών διατηρείται σε ισχύ για περίοδο δύο ετών, περίοδος η οποία ονομάζεται «περίοδος παρακολούθησης» και αρχίζει από την ημερομηνία έκδοσης του διατάγματος. Αφού εκπνεύσει η περίοδος παρακολούθησης, ο χρεώστης απαλλάσσεται από το επιλέξιμο χρέος, καθώς και από οποιεσδήποτε άλλες υποχρεώσεις σε σχέση με αυτό, και το σύνολο των τόκων, χρηματικών ρητρών και άλλων ποσών τα οποία, από την ημερομηνία αίτησης, καθίστανται πληρωτέα σε σχέση με το εν λόγω χρέος. Ο χρεώστης απαλλάσσεται επίσης από όλες του τις υποχρεώσεις ως εγγυητής.
Οποιοσδήποτε εγγυητής ο οποίος εγγυήθηκε καθορισμένο επιλέξιμο χρέος, απαλλάσσεται από το καθορισμένο επιλέξιμο χρέος καθώς και σε σχέση με οποιεσδήποτε άλλες υποχρεώσεις σε σχέση με αυτό και τυγχάνει της ίδιας προστασίας με τον χρεώστη κατά την διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης.
Σημειώνεται ότι η εφαρμογή του μηχανισμού Διατάγματος Απαλλαγής Οφειλών τίθεται σε ισχύ τρεις μήνες μετά τη δημοσίευση του Νόμου στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, ώστε να δοθεί ανάλογος χρόνος στην Υπηρεσία Αφερεγγυότητας να επικεντρωθεί στην εφαρμογή των Προσωπικών Σχεδίων Αποπληρωμής τα οποία αφορούν την προστασία της κύριας κατοικίας.
Η διαδικασία για εγγυητές
Ο πιστωτής, είτε είναι εξασφαλισμένος είτε όχι, θα πρέπει, στην έναρξη της διαδικασίας, μέσα σε 15 μέρες να υποβάλει αίτημα επαλήθευσης χρέους για (α) το συνολικό ποσό της οφειλής (γ) τα ονόματα όλων των εγγυητών. Εάν είναι εξασφαλισμένος πιστωτής θα πρέπει να υποβάλει και την εκτίμηση του για την αξία της υποθήκης. Η προθεσμία μπορεί να παραταθεί από το Σύμβουλο Αφερεγγυότητας μετά από αιτιολογημένο αίτημα του πιστωτή ο οποίος, εάν είναι απαραίτητο, υποβάλλει αίτηση για παράταση της περιόδου του προστατευτικού διατάγματος εκ μέρους του χρεώστη. Σε περίπτωση που δεν υποβάλει αίτημα εντός προθεσμίας 15 ημερών δεν δικαιούται όπως προωθήσει την αξίωση του εναντίον των εγγυητών.
• Οι εγγυητές που κατονομάζονται θα έχουν ευθύνη μόνο για το ποσό της διαφοράς που προκύπτει από το υπόλοιπο δανείου μείον της αξίας του υποθηκευμένου περιουσιακού στοιχείου (εάν υπάρχει). Εάν το υπόλοιπο του δανείου είναι μικρότερο από την αξία της ενυπόθηκης περιουσίας, τότε οι εγγυητές απαλλάσσονται από τις υποχρεώσεις τους.
• Η δυνατότητα του πιστωτή να καταχωρίσει αγωγή εναντίον του κατονομαζόμενου εγγυητή περιορίζεται στα δύο χρόνια μετά από την ημερομηνία που θα τεθεί σε εφαρμογή το Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής. Μετά τη λήξη της περιόδου αυτής, ο πιστωτής δεν θα δικαιούται να κινηθεί εναντίον του εγγυητή. Το δικαίωμα του εγγυητή, να καταχωρήσει αγωγή εναντίον του χρεώστη ή εναντίον συνεγγυητή του περιορίζεται στα δύο χρόνια μετά την καταβολή πληρωμών από τον εγγυητή.
• Εάν εγγυητής καταβάλει στον πιστωτή ολόκληρο το ποσό της ανεξασφάλιστης πληρωμής, ο εγγυητής (α) θα μετατρέπεται σε πιστωτή και (β) θα έχει τα ίδια δικαιώματα με ένα μη εξασφαλισμένο πιστωτή. (Με άλλα λόγια, ο χρεώστης μέσω της εφαρμογής του Προσωπικού Σχεδίου Αποπληρωμών θα πληρώσει είτε τον πιστωτή είτε τον εγγυητή, αλλά όχι και τους δυο).
• Επιπλέον, διασφαλίζεται ότι ο πιστωτής δεν θα εισπράττει από τον χρεώστη και τον εγγυητή πέραν από το ολικό ποσό του ανεξασφάλιστου χρέους εάν συνυπολογιστούν το σύνολο του οποιουδήποτε εφάπαξ ποσού που λαμβάνει από εγγυητή, η καθαρή παρούσα αξία σειράς πληρωμών που καταβάλλονται από εγγυητή, καθώς και τυχόν πληρωμών που καταβάλλονται από τον καθορισμένο χρεώστη στα πλαίσια του Προσωπικού Σχεδίου Αποπληρωμής ,
• Σε περίπτωση που Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής τερματιστεί πρόωρα λόγω μη καταβολής πληρωμών από τον χρεώστη, τότε ο χρεώστης είναι υπόλογος για το ποσό που όφειλε πριν την αναδιάρθρωση (εκτός των πληρωμών που έχει ήδη καταβάλει) μείον τους τόκους, ενώ ο εγγυητής θα είναι υπόλογος για το ποσό όπως διαμορφώθηκε στην αρχή της διαδικασίας του Σχεδίου Αποπληρωμής (μείον πληρωμών που έχουν καταβληθεί και μείον τόκου).
• Σε περίπτωση που τελικά δεν εγκριθεί/επιβληθεί το Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής οι πρόνοιες του νομοσχεδίου δεν ισχύουν.
Επιπρόσθετες πρόνοιες για προστασία των εγγυητών:
• Τυχόν καταμερισμός των αξιώσεων καθορισμένου πιστωτή μεταξύ των εγγυητών που περιλαμβάνονται στη δήλωση αξίωσης από τον καθορισμένο πιστωτή, γίνεται κατ’ εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης, της αρχής της διαφάνειας και σύμφωνα με τις αρχές της επιείκειας (“equitable principles”). Το σημείο αυτό θα είναι μόνιμο μέτρο.
Από την ημερομηνία έναρξης του Νόμου, και για περίοδο τριών ετών, θα ισχύουν τα ακόλουθα έκτακτα μέτρα:
Α) Οι εγγυητές δύνανται να καταβάλλουν ποσά μηνιαίως, και θα παραμένουν με μηνιαίο εισόδημα με το οποίο θα μπορεί να καλύψει : (α) τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης (όπως θα καθορίζονται από την Υπηρεσία Αφερεγγυότητας) και (β) τις υφιστάμενες δόσεις που πρέπει οι ίδιοι να αποπληρώσουν στα δάνεια τους. Η πρόνοια που αφορά τις υφιστάμενες δόσεις αφορά όσες εγγυήσεις υπάρχουν κατά την έναρξη εφαρμογής του νόμου.
Β) Σε περιπτώσεις στις οποίες οι εγγυητές καταβάλλουν ποσά μηνιαίως, η xρονική διάρκεια θα είναι όπως καθορίστηκε στην αρχική σύμβαση του πρωτοφειλέτη, εκτός εάν τα ενδιαφερόμενα μέρη συμφωνήσουν διαφορετικά, και το επιτόκιο δε θα είναι μεγαλύτερο από την αρχική σύμβαση
Γ) Η κύρια κατοικία του εγγυητή δεν θα μπορεί να εκποιηθεί για αποπληρωμή του χρέους του πρωτοφειλέτη, εκτός από τις περιπτώσεις που εγγυητής έχει βάλει ως εξασφάλιση την πρώτη του κατοικία για δάνειο του πρωτοφειλέτη (αλλά σε περίπτωση που η οποιαδήποτε εξασφάλιση προκύπτει από «μέμο» η κύρια κατοικία του εγγυητή προστατεύεται).
Διάταγμα Απαλλαγής Οφειλών
Στο Διάταγμα Απαλλαγής Οφειλών οποιοσδήποτε εγγυητής ο οποίος εγγυήθηκε επιλέξιμο χρέος, απαλλάσσεται από το καθορισμένο επιλέξιμο χρέος καθώς και σε σχέση με οποιεσδήποτε άλλες υποχρεώσεις σε σχέση με αυτό και τυγχάνει της ίδιας προστασίας με τον χρεώστη κατά την διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης. Επίσης, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι όταν ο πρωτοφειλέτης είναι και ο ίδιος εγγυητής, απαλλάσσεται και από τα χρέη τα οποία εγγυήθηκε μετά την περίοδο παρακολούθησης 2 ετών, αφού ο ίδιος είναι χωρίς εισόδημα και χωρίς περιουσιακά στοιχεία.