Μονόδρομος η συμφωνία Ελλάδας-δανειστών

Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να διακόψει την συνήθη τακτική ρευστότητα που παρέχει προς τις Ελληνικές τράπεζες προκαλεί ανησυχία στους καταθέτες και στους επενδυτές. Η ανακοίνωση δε του Υπουργείου Οικονομικών της Ελλάδας ότι το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι πλήρως διασφαλισμένο και ότι η ενέργεια της ΕΚΤ είναι μια πολιτική απόφαση που πάρθηκε για να επιταχύνει μια νέα συμφωνία της Ελλάδας με τους εταίρους της, προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη ανησυχία ανάμεσα στους καταθέτες.  Έχω την άποψη ότι παρά τις αγνές προθέσεις της για την επίτευξη συμφωνίας με τους εταίρους της, η Ελληνική κυβέρνηση δεν χειρίζεται τα θέματα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ίσως λόγω απειρίας, ίσως και λόγω της ιδεολογίας που πρεσβεύει. 

Οι αγορές είναι εξαιρετικά ευαίσθητες και απαιτούν διαφάνεια και ειλικρίνεια.  Όποιοι επιχειρούν να κοροϊδέψουν τις αγορές, οι αγορές τους εγκαταλείπουν.  Από την εκλογή της νέας κυβέρνησης το τραπεζικό σύστημα έχει χάσει πέραν των €10 δις και οι εκροές συνεχίζονται.  Μετά και την πρόσφατη απόφαση της ΕΚΤ να διακόψει τη συνήθη ρευστότητα προς τις Ελληνικές τράπεζες, οι εκροές θα συνεχιστούν με μεγαλύτερη ένταση.  Αυτή την εξέλιξη δεν μπορούν οι τράπεζες να την κρύψουν αλλά ούτε και να την εμποδίσουν, εκτός βέβαια και αν η Τράπεζα της Ελλάδος θέσει περιορισμούς στις αναλήψεις και στη διακίνηση κεφαλαίων εντός και εκτός της χώρας, όπως έκανε η Κύπρος αμέσως μετά του «κούρεμα».  Πάντως, η κατάσταση είναι ελεγχόμενη επί του παρόντος αλλά αν δεν γίνει κάτι σύντομα, τότε ίσως να είναι και πολύ αργά.  Οι αγορές κινούνται με γρήγορους ρυθμούς και δεν θα περιμένουν για πολύ την κυβέρνηση να πάρει αποφάσεις.

Παρά τις αρνητικές εξελίξεις, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι Ελληνικές τράπεζες έχουν περάσει πρόσφατα τα τεστ αντοχής της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών και είναι πλήρως κεφαλαιοποιημένες.  Οι αναλήψεις καταθέσεων καλύπτονται από αντίστοιχο δανεισμό από το Μηχανισμό Εκτακτης Ρευστότητας (Εmergency liquidity assistance, ELA), μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος με κόστος 1.55%.  Η απόσυρση καταθέσεων δεν επηρεάζει την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών καθώς αυτή εξαρτάται από τα κεφάλαια των τραπεζών και τα κεφάλαια που έχουν χορηγήσει. 

Οι Ελληνικές τράπεζες δεν κινδυνεύουν με κλείσιμο, όμως αν η αβεβαιότητα συνεχίσει να επικρέμεται πάνω από το τραπεζικό σύστημα, τα πράγματα μπορούν να χειροτερέψουν πολύ.   Σύμφωνα με την απόφαση της ΕΚΤ, τα περιθώρια άντλησης έκτακτης ρευστότητας για τις Ελληνικές τράπεζες  περιορίζονται στα €60 δις ενώ οι συνολικές καταθέσεις είναι γύρω στα €160 δις.   Η Ελληνική κυβέρνηση πρέπει να πάρει αποφάσεις σύντομα, πριν από τις 28 Φεβρουαρίου, οπότε λήγει και η παράταση που έχει παραχωρηθεί στην Ελλάδα από τους δανειστές της.  Αν οι δύο πλευρές δεν καταλήξουν σύντομα σε συμφωνία, τότε η Ελλάδα θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει το ευρώ και να υιοθετήσει το δικό της νόμισμα, για να μπορεί να στηρίξει το τραπεζικό σύστημα, παρέχοντας του απεριόριστη ρευστότητα.  Μια τέτοια ενέργεια θα έχει κόστος τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρωζώνη.  Η επίτευξη συμφωνίας είναι μονόδρομος και για τις δύο πλευρές.