Βελτίωση μεν, καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις δε

Για βελτίωση της μακροοικονομικής εικόνας της Κύπρου και καθυστερήσεις σε δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις κάνει λόγο η Κομισιόν για την κυπριακή οικονομία το 2015.

Η Κομισιόν έδωσε επίσης στη δημοσιότητα τις εκθέσεις της για τις οικονομίες όλων των κρατών - μελών (πλην Ελλάδας), οι οποίες συντάχθηκαν υπό το καθεστώς του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2015.

Η Κομισιόν εκτιμά ότι η δημοσιονομική προσαρμογή παραμένει απαραίτητη και ότι παρά την πρόοδο σε ορισμένους τομείς, η συμμόρφωση με τους όρους του προγράμματος σε ορισμένες δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις καθυστερεί από το χρονοδιάγραμμα.

Σημειώνει επίσης ότι ο τραπεζικός τομέας έχει σταδιακά σταθεροποιηθεί, ότι η πλέον πιεστική πρόκληση για την παραπέρα πορεία είναι η μείωση του υπερβολικά υψηλού επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων στον τραπεζικό τομέα και ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη να επιταχυνθεί η δυναμική των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Ειδικότερα, η έκθεση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2015 για την Κύπρο αναφέρει ότι παρότι το εξωτερικό περιβάλλον είναι δυσμενές, η μακροοικονομική εικόνα της Κύπρου δείχνει σημάδια σταθεροποίησης. Η ύφεση χάνει σταδιακά δυναμική και το πραγματικό ΑΕΠ έχει υποχωρήσει κατά 2,4%, δηλαδή σημαντικά ηπιότερα από το 5,4% του 2013.

Παρότι η αντοχή στην ιδιωτική κατανάλωση συνεχίστηκε το 2014, οι επενδύσεις, ιδιαίτερα στις κατασκευές, συνέχισαν την προς τα κάτω προσαρμογή τους. Παρά την πτώση στην οικονομική δραστηριότητα, ο δείκτης της ανεργίας έχει σταθεροποιηθεί κι έχει καταγραφεί στο 16,1% της εργατικής δύναμης κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014.

Το 2015 και το 2016 η ανάπτυξη προβλέπεται να ανακάμψει σταδιακά μόνον, καθώς η ιδιωτική εσωτερική ζήτηση ενισχύεται σταδιακά, υποστηριζόμενη από τις χαμηλότερες τιμές στην ενέργεια.

Η εξωτερική ζήτηση αναμένεται να επηρεαστεί αρνητικά από την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης στη Ρωσία. Οι αρνητικοί κίνδυνοι παραμένουν, ωστόσο, αξιοσημείωτοι, κυρίως λόγω μιας εν δυνάμει πιο εκτεταμένης περιόδου σφιχτής πιστωτικής παροχής και μιας χειρότερης του αναμενόμενου επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης στη Ρωσία.

Η δημοσιονομική προσαρμογή παραμένει απαραίτητη, γράφει η έκεθση της Κομισιόν. Οικοδομώντας στην έως τώρα ισχυρή δημοσιονομική επίδοση, οι Αρχές θα χρειαστεί να διατηρήσουν αυστηρή εκτέλεση του προϋπολογισμού. Όπως συμφωνήθηκε κατά την έναρξη του προγράμματος, μια πρόσθετη προσαρμογή θα είναι απαραίτητη προς το τέλος του προγράμματος ώστε να διατηρηθεί ο μακροπρόθεσμος στόχος ενός βιώσιμου 4% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο είναι απαραίτητο για να τεθεί το δημόσιο χρέος σε μια βιώσιμη πτωτική πορεία.

Το πρωτογενές ισοζύγιο του 2014 θα μπορούσε να είναι σημαντικά καλύτερο από τον πρωτογενή στόχο του τέλους του έτους (του -1,2% του ΑΕΠ). Ωστόσο, οι στατιστικοί υπολογισμοί της ανακεφαλαιοποίησης του συνεργατικού τραπεζικού τομέα στις αρχές του 2014 θα μπορούσαν να είχαν μια εφάπαξ αρνητική επίδραση, της τάξης των κάποιων ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ.

Μολονότι έχει υπάρξει πρόοδος σε διάφορα μέτωπα, η συμμόρφωση με τους όρους του προγράμματος σε ορισμένες δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις καθυστερεί από το χρονοδιάγραμμα. Πρόοδος έχει επιτευχθεί, κυρίως με την υιοθέτηση της μεταρρύθμισης για την κοινωνική πολιτική, την υιοθέτηση μιας στρατηγικής για τη μεσοπρόθεσμη διαχείριση του χρέους και την αποτίμηση κινδύνων των κυβερνητικών εγγυήσεων, και στη διεθνή φορολογική συνεργασία, που θα μπορούσε να ανατρέψει την αρνητική βαθμολογία από το Global Forum.

Μέτρα για τη διευκόλυνση της απασχόλησης και την άμβλυνση των αρνητικών κοινωνικών συνεπειών της ανεργίας έχουν εν μέρει εφαρμοσθεί, μολονότι με αργό ρυθμό. Ωστόσο, κάποιες καθυστερήσεις έχουν συσσωρευθεί από το Νοέμβριο του 2014, κυρίως στη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας, τις ιδωτικοποιήσεις, τη διοίκηση των δημοσίων εσόδων και τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης.

Ο τραπεζικός τομέας έχει σταδιακά σταθεροποιηθεί. Η έκβαση της Συνολικής Αποτίμησης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ήταν θετική με μια μόνο τράπεζα να χρειάζεται επιπλέον κεφάλαιο που μπορεί να καλυφθεί από ιδιωτικό κεφάλαιο. Ως αποτέλεσμα, οι εκροές καταθέσεων συνεχίζονται, αλλά έχουν σταθεροποιηθεί. Οι έλεγχοι κεφαλαίων στις εσωτερικές συναλλαγές έχουν καταργηθεί κι οι έλεγχοι στις εξωτερικές συναλλαγές τώρα σταδιακά καταργούνται.

Η πλέον πιεστική πρόκληση για την πορεία προς τα εμπρός είναι να περιοριστεί το υπερβολικά υψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων στον τραπεζικό τομέα, που θα είναι κλειδί για την αποκατάσταση των τραπεζικών διαμεσολαβητικών λειτουργιών κι έτσι να υποστηριχθούν οι αναπτυξιακές επενδύσεις.

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια συνεχίζουν να αυξάνονται, φθάνοντας το 48,5% των δανείων το Σεπτέμβριο και το 49,7% το Νοέμβριο του 2014. Η αναδιάρθρωση αυτών των δανείων από τις τράπεζες παραμένει πολύ αργή. Δυο μέτρα κλειδιά όσον αφορά αυτό είναι η κανονική εφαρμογή του νόμου για τις κατασχέσεις (που επιτρέπει στην τράπεζα να πάρει τον έλεγχο ακινήτου που έχει δοθεί ως εγγύηση) κι ένα σύγχρονο πλαίσιο χρεοκοπίας για ιδιώτες κι επιχειρήσεις. Αυτά τα δυο νομικά πλαίσια είναι απαραίτητα ώστε να δημιουργηθούν κίνητρα και για αυτούς που χρωστούν και για τους δανειστές να συμφωνήσουν στην αναδιάρθρωση χρεών. Ο νόμος για τις κατασχέσεις έχει υιοθετηθεί, παρότι με καθυστέρηση, καθυστερώντας έτσι την ολοκλήρωση της πέμπτης έκθεσης (review), καθώς ήταν ένα από τα προαπαιτούμενα για την ολοκλήρωση της έκθεσης. Ωστόσο, η Βουλή των Αντιπροσώπων ανέβαλε περαιτέρω την εφαρμογή του νόμου.

Όσον αφορά στο πλαίσιο για τη χρεοκοπία, τα περισσότερα νομοσχέδια έχουν σταλεί στη Βουλή, αλλά η δουλειά για το νέο πλαίσιο προσωπικής χρεοκοπίας δεν είναι τόσο προχωρημένη. Υπάρχει μια επείγουσα ανάγκη να επιταχυνθεί ο ρυθμός των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, κυρίως στους τομείς της δημόσιας διοίκησης, των ιδιωτικοποιήσεων, της απελευθέρωσης των κλειστών επαγγελμάτων και στην ενέργεια, εάν είναι να επιτευχθεί ουσιαστική πρόοδος μέχρι το τέλος του προγράμματος, το Μάρτιο του 2016. Αυτό θα βοηθούσε επίσης την αναγέννηση των παραγωγικών επενδύσεων, μιας από τις προτεραιότητες κλειδιά της νέας Κομισιόν.

ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ