Kαρφώνει Γιωρκάτζη και Κεντρική ο Οδυσσέας για τον ELA

Έρευνα αναφορικά με τις συνθήκες παραχώρησης ELA στην Λαϊκή Τράπεζα και την πώληση των υποκαταστημάτων των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα διενεργεί η Ελεγκτική Υπηρεσία. Όπως αναφέρεται στην ετήσια έκθεση της Υπηρεσίας για το 2014, το ερώτημα που τίθεται είναι αν η παραχώρηση ΕLA  ήταν προκαθορισμένη απόφαση πολιτικής ή εάν ήταν φερέγγυα η Λαϊκή με προσωρινό πρόβλημα ρευστότητας.

Η Υπηρεσία θα αξιολογήσει τις μεθοδολογίες εκτίμησης των εξασφαλίσεων που χρησιμοποιούσε η ΚΤΚ ώστε να φανεί κατά πόσο η αποδοχή των παρεχόμενων εξασφαλίσεων της Λαϊκής αποτελούσε πράξη τεχνοκρατικής ανάλυσης ή απόφαση πολιτικής της ΚΤΚ.

Πρώτα σχόλια από την Ελεγκτική Υπηρεσία
Πάντως, ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης υπογραμμίζει ότι ο παραλληλισμός που γίνεται μεταξύ της πολιτικής παραχώρησης ELA (για το οποίο ευθύνη έχει η ΕθνΚΤ) και της πολιτικής για τις πιστοδοτικές πράξεις του Ευρωσυστήματος (για τις οποίες το Ευρωσύστημα είναι συλλογικά υπεύθυνο) είναι ανακριβής για την περίπτωση της Λαϊκής, καθώς η ισχύουσα τότε πολιτική της ΕΚΤ για την άσκηση διακριτικής ευχέρειας για τον μη αποκλεισμό ενός μη «οικονομικά εύρωστου» πιστωτικού ιδρύματος από πιστοδοτικές πράξεις του Ευρωσυστήματος, αφορούσε, σύμφωνα με απόφαση του ΔΣ της ΕΚΤ 15.5.2012, μόνο στην περίπτωση που η κεφαλαιακή επάρκεια του πιστωτικού ιδρύματος αναμενόταν να αποκατασταθεί εντός μιας πολύ μικρής χρονικής περιόδου και συγκεκριμένα εντός 2 μηνών, ενώ για τυχόν μεγαλύτερη περίοδο χρειαζόταν σχετική έγκριση του ΔΣ της ΕΚΤ.

Σημειώνεται σχετικά ότι η κεφαλαιακή επάρκεια της Λαϊκής βρισκόταν κάτω από το όριο του 8% για 13 συνεχόμενους μήνες (Φεβρουάριο 2012 - Μάρτιο 2013) και ότι, η ΕΚΤ ασκούσε την εν λόγω διακριτική ευχέρεια εν όψει της ανακεφαλαιοποίησης που αναμενόταν να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Ιουνίου 2012. Με την αποτυχία προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων και την κρατική στήριξη με Κυβερνητικό ομόλογο ύψους €1,8 δις, η ΕΚΤ αποφάσισε την αναστολή της πρόσβασης της τράπεζας σε πιστοδοτικές πράξεις του ευρωσυστήματος για προληπτικούς λόγους. Με την απόφαση της αυτή η ΕΚΤ ουσιαστικά σταμάτησε να ασκεί την εν λόγω διακριτική ευχέρεια περιορίζοντας έτσι τον οποιοδήποτε κίνδυνο ζημιών από τυχόν κατάρρευση της τράπεζας αποκλειστικά στην ΚΤΚ και προστατεύοντας το υπόλοιπο ευρωσύστημα. Σε αντίθεση η ΚΤΚ από τον Ιούνιο του 2012 και μετά συνέχιζε όπως φαίνεται να ασκεί την εν λόγω θετική διακριτική ευχέρεια κατά τη δική της κρίση, μέχρι και την κατάρρευση της τράπεζας τον Μάρτιο του 2013.

Δυσκολεύει το έργο η Γιωρκάτζη
Παράλληλα, ο κ. Μιχαηλίδης καρφώνει την προκάτοχό του ότι δε δίνει στην Ελεγκτική Υπηρεσία όλα τα διαθέσιμα στοιχεία.  «Η ΚΤΚ υπέβαλε στην Υπηρεσία μας ορισμένα στοιχεία χωρίς ωστόσο να μας παραχωρήσει οποιαδήποτε διαβεβαίωση αναφορικά με την πληρότητα και ορθότητα των στοιχείων αυτών παρόλο που ζητήθηκε. Τα αρχικά στοιχεία που μας υποβλήθηκαν αποδείχθηκαν ελλιπή, καθώς κατά τη διάρκεια του επιτόπιου ελέγχου, σχετικά έγγραφα τα οποία διέρρεαν στον τύπο μας παραχωρούνταν μόνο όταν αυτά ζητούνταν συγκεκριμένα, ενώ σε άλλες περιπτώσεις σχετικά έγγραφα τα οποία εντοπίζονταν στην κατοχή λειτουργών της ΚΤΚ δεν μας παραχωρούνταν ως αντίγραφα».

Γιωρκάτζη: Θα φέρει ευθύνες η Ελεγκτική Υπηρεσία εάν δημοσιευτούν στοιχεία
Στην απαντητική της επιστολή η Διοικήτρια της ΚΤΚ ζήτησε, επικαλούμενη μεταξύ άλλων εκκρεμείς αγωγές και άλλες νομικές διαδικασίες, όπως αφαιρέσει η Ελεγκτική Υπηρεσία από την Έκθεση της όλες τις αναφορές σχετικές με τους ελέγχους του ELA και την πώληση των υποκαταστημάτων των Κυπριακών τραπεζών στην Τράπεζα Πειραιώς, ώστε να μην δημοσιοποιηθεί οτιδήποτε. Ισχυρίστηκε περαιτέρω ότι σε αντίθετη περίπτωση, για τυχόν βλάβη που πιθανόν προκύψει σχετικά, «την ευθύνη θα φέρει ο δημοσιεύσας». 

Ο. Μιχαηλίδης: Θα φταίνε όσοι δεν ενήργησαν σωστά
«Η Υπηρεσία μας υπογραμμίζει σχετικά ότι όποιες ευθύνες τυχόν προκύψουν θα ανήκουν αποκλειστικά σε όσους δεν ενήργησαν ορθά στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους κατά τη συγκεκριμένη περίοδο και όχι σε όσους κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, μεταγενέστερα, το εντοπίζουν προς διασφάλιση της διαφάνειας και λογοδοσίας», απάντησε ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης.

ΚΤ: Δε δίνει στοιχεία για την πώληση των υποκαταστημάτων
Η Ελεγκτική Υπηρεσία διεξάγει επίσης έρευνα αναφορικά με την πώληση των υποκαταστημάτων των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα. «Όπως και στην περίπτωση του ελέγχου του ELA, κατά την έρευνα που διεξάγεται για το πιο πάνω θέμα έχουν διαπιστωθεί σοβαρές ελλείψεις στην καταγραφή και καταχώρηση σημαντικών εγγράφων και ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, τόσο στα αρχεία της ΚΤΚ όσο και στα αρχεία του Υπουργείου Οικονομικών. Επιπρόσθετα σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα δεν έχει συλλεχθεί και παραδοθεί στην Υπηρεσία μας ούτε από την ΚΤΚ αλλά ούτε και από το Υπουργείο Οικονομικών όλο το υλικό που σχετίζεται με το θέμα αυτό θέτοντας διάφορα προσκόμματα. Ως αποτέλεσμα τα τεκμήρια ελέγχου που έχουν μέχρι σήμερα εξεταστεί περιορίζονται σε υλικό το οποίο λήφθηκε από ορισμένους μόνο λειτουργούς».

Η ΚΤ αμφισβητεί το έργο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας
Στην απάντησή της η ΚΤΚ εξέφρασε τον προβληματισμό για το πώς η έρευνα αυτή, ιδίως ως προς το εάν το αντίτιμο της πώλησης αντικατόπτριζε τη δίκαιη αξία των στοιχείων του ισολογισμού των εν λόγω υποκαταστημάτων, συνδέεται με τις αρμοδιότητες της Ελεγκτικής Υπηρεσίας. Σύμφωνα με τον κ. Μιχαηλίδη, «η Υπηρεσία μας επισημαίνει σχετικά ότι η πώληση των ελληνικών υποκαταστημάτων στην Πειραιώς διενεργήθηκε μέσω διατάγματος της ΚΤΚ υπό την ιδιότητα της ως Αρχή Εξυγίανσης της οποίας οι δραστηριότητες υπόκεινται στον έλεγχο του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας με βάση το Άρθρο 60 του περί Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου.

Άλλωστε, η όλη διαδικασία επηρέασε καθοριστικά τη συνολική ζημιά που υπέστησαν τελικά οι κυπριακές τράπεζες και τελικά τη ζημιά που υπέστησαν οι κύπριοι φορολογούμενοι αφού, μπορεί μεν η διάσωση των τραπεζών να έγινε θεωρητικά με ίδια μέσα, είναι όμως προφανές ότι η διάσωση αυτή ενέπλεξε το Κράτος στη διαδικασία σύναψης δανειακής σύμβασης από την Κυπριακή Δημοκρατία. Αν δεν ίσχυε αυτό, η διάσωση των τραπεζών δεν θα αποτελούσε ένα εκ των πλέον βασικών κεφαλαίων του Μνημονίου. Είναι συνεπώς προφανές ότι η όλη διαδικασία, εμπίπτει απόλυτα στις αρμοδιότητες της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αφού το άρθρο 116 του Συντάγματος ρητά καθορίζει ως αρμοδιότητα του Γενικού Ελεγκτή, μεταξύ άλλων, τον έλεγχο κάθε υποχρέωσης (συνεπώς και δανείου) που αναλαμβάνεται από την Δημοκρατία».