Eνεργειακός πόλεμος Αιγύπτου-Ισραήλ

Αποζημίωση ύψους 1,76 δισ. δολαρίων καλείται να καταβάλει η Αίγυπτος προς την κρατική εταιρεία ηλεκτρισμού του Ισραήλ (IEC), ως απόρροια απόφασης διεθνούς επιδιαιτησίας στην οποία εδώ και τρία χρόνια οδηγήθηκαν οι δύο πλευρές. Οι σχέσεις Αιγύπτου-Ισραήλ είναι ακόμη μια φορά τεταμένες, ενώ η Κύπρος αποκτά εκ νέου αναβαθμισμένο και ενδιάμεσο ρόλο στα ενεργειακά ζητήματα της ανατολικής Μεσογείου.

Η Αίγυπτος πάγωσε κάθε επαφή με το Ισραήλ σε επίπεδο ενέργειας, αναμένοντας την απόφαση του Διεθνούς Οργανισμού Εμπορίου, φορέας ο ο οποίος ανέλαβε τη διαδικασία επιδιαιτησίας μεταξύ των δύο πλευρών.

Ρεπορτάζ του Reuters αναφέρει ότι η Αίγυπτος πουλούσε φυσικό αέριο στο Ισραήλ στο πλαίσιο εικοσαετούς συμφωνίας προμήθειας, ωστόσο, η σύμβαση κατέρρευσε προ τριετίας. Ο λόγος ήταν οι επιθέσεις που για μήνες δέχτηκε ο αγωγός από παραστρατιωτικές ομάδες στα σύνορα Αιγύπτου-Ισραήλ, επί της χερσονήσου του Σινά.

Οι επιθέσεις οδήγησαν την IEC σε αναζήτηση άλλων πηγών εξασφάλισης φυσικού αερίου, οι οποίες ήταν πιο ακριβές. Αυτός ήταν και ο λόγος που ώθησε την εταιρεία στο Διεθνή Οργανισμό Εμπορίου, ζητώντας αποζημίωση 4 δισ. δολαρίων από τους Αιγύπτιους προμηθευτές της, οι οποίοι ήταν:
-Εταιρεία Φυσικού Αερίου Αιγύπτου (EGAS)
-Αιγυπτιακός Οργανισμός Πετρελαίου (EGPC)
-Eastern Mediterranean Gas (EMG), δηλαδή του οργανισμού που χειρίζεται τον αγωγό.

Πάντως, σε κοινή ανακοίνωση η EGPC και η EGAS τόνισαν ότι θα εφεσιβάλουν την απόφαση της επιδιαιτησίας.

Άμεση απάντηση από
τον Αιγύπτιο πρωθυπουργό
και επικοινωνία με Λακκοτρύπη
Την ίδια ώρα ο Αιγύπτιος πρωθυπουργός, Σερίφ Ισμαήλ, τόνισε ότι οι διαδικασίες έφεσης πρέπει να γίνουν εντός έξι εβδομάδων. Παράλληλα, η αιγυπτιακή κυβέρνηση έδωσε οδηγίες προς τις επηρεαζόμενες εταιρείες να παγώσουν κάθε επαφή με την ισραηλινή πλευρά για θέματα εισαγωγής φυσικού αερίου, προκειμένου να αποσαφηνιστεί κάθε λεπτομέρεια τη επιδιαιτησίας αλλά και της επικείμενης έφεσης.

Θα πρέπει πάντως να αναφερθεί ότι η Αίγυπτος εξακολουθεί να θέλει ισραηλινό φυσικό αέριο, παρά τη μεγάλη ανακάλυψη της ΕΝΙ στο οικόπεδο Ζορ και παρά τις έντονες πολιτικές σχέσεις με το Ισραήλ.

Πάντως, ο Αιγύπτιος πρωθυπουργός επικοινώνησε το απόγευμα της Κυριακής (6 Δεκεμβρίου) με τον υπουργό Ενέργειας, Γιώργο Λακκοτρύπη, ενημερώνοντάς τον για τις εξελίξεις σε σχέση με το Ισραήλ και τονίζοντάς του –ακόμη μία φορά- ότι η Αίγυπτος επιδιώκει εξασφάλιση φυσικού αερίου από την Κύπρο.

Δίκτυο αγωγών με την Κύπρο στη μέση
Οι εξελίξεις επαναφέρουν στο προσκήνιο τον κεντρικό αλλά και ενδιάμεσο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Κύπρος στην ανατολική Μεσόγειο και δη ως ο συνδετικός κρίκος ενέργειας, μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου.

Παρά τις μικρές ποσότητες που έχουν μέχρι στιγμής εντοπιστεί στην κυπριακή ΑΟΖ, η χώρα έχει την προοπτική να αποτελέσει τον ενδιάμεσο σταθμό φυσικού αερίου από τον Ισραήλ με προορισμό την Αίγυπτο. Εξάλλου, η ανακάλυψη του κοιτάσματος Ζορ το οποίο θα μεταφέρεται με αγωγό στην Αίγυπτο, βάζει αφενός την Κύπρο πολύ κοντά στο δίκτυο αγωγών της περιοχής αλλά και σημαντική για τις εξελίξεις και τους σχεδιασμούς σε ολόκληρη τη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου.

Μετά τη συμφωνία συμμετοχής της BG στο οικόπεδο 12 με την παράλληλα δραστηριοποίηση της εταιρείας στην Αίγυπτο, σε συνδυασμό με τις άνωθεν και πιο πρόσφατες εξελίξεις, το ενεργειακό πλάνο της Κύπρου αρχίζει πλέον να ξεκαθαρίζει. Η δημιουργία ευρύτερου δικτύου αγωγών στην περιοχή με την Κύπρο στη μέση, αποτελεί το επικρατέστερο σενάριο για όλα τα εμπλεκόμενα κράτη αλλά και τις εταιρείες με εργασίες στην ανατολική Μεσόγειο.