Ο τόπος χρειάζεται ανάπτυξη και η ανάπτυξη απαιτεί αλλαγές

Σειρά προβλημάτων στην αδειοδότηση και στον έλεγχο της ανάπτυξης, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται φαινόμενα αδιαφάνειας, άνισης μεταχείρισης και μη χρηστής διοίκησης, διαπιστώνει το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου, μέσα από τη δράση του ως τεχνικός σύμβουλος του κράτους.

Τα ίδια προβλήματα εντοπίζονται, σε αρκετά σημεία και στην εμπεριστατωμένη έρευνα του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας, της οποίας τα πορίσματα πρόσφατα δημοσιεύτηκαν στην Ετήσια Έκθεση του για το 2014. Τα προβλήματα αυτά συμπεριλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη διαπιστωμένη παράνομη ή αντικανονική λειτουργία πρατηρίων πετρελαιοειδών και κολυμβητικών δεξαμενών που δεν πληρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις της σχετικής νομοθεσίας, θέτοντας σε κίνδυνο τη δημόσια ασφάλεια και υγεία, τις μεγάλες καθυστερήσεις στην πολεοδομική αδειοδότηση, στην οικοδομική αδειοδότηση, και στην έκδοση των τελικών εγκρίσεων, καθώς και τη μεθοδολογία προκήρυξης, διαχείρισης και υλοποίησης των δημόσιων έργων.

Επιπλέον, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, στο πεδίο του πολεοδομικού σχεδιασμού ειδικότερα, η άμεση σχέση του με την αναβάθμιση των επηρεαζόμενων ιδιωτικών ιδιοκτησιών, με σημαντική συνήθως αύξηση της αξίας τους, και τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται, όπως πολύ σωστά αναφέρεται και στην Ετήσια Έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, καθιστά απαραίτητη τη θέσπιση αξιόπιστων διαδικασιών που να διασφαλίζουν την τεκμηριωμένη και αμερόληπτη λήψη αποφάσεων, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τη διαδικασία υποβολής και εξέτασης των ενστάσεων. Η Ελεγκτική Υπηρεσία του κράτους διαπιστώνει, μεταξύ άλλων, κενό στη νομοθεσία αναφορικά με τη διενέργεια εκτίμησης επιπτώσεων στο περιβάλλον κατά την εκπόνηση / τροποποίηση των Σχεδίων Ανάπτυξης, ενώ, παράλληλα, από τον δειγματοληπτικό έλεγχο που έκανε, προκύπτει πως ο τρόπος άσκησης της διακριτικής εξουσίας, τόσο του Υπουργού Εσωτερικών, όσο και του Υπουργικού Συμβουλίου, κατά το στάδιο της εξέτασης ενστάσεων των αναθεωρημένων Τοπικών Σχεδίων, σε ορισμένες περιπτώσεις δεν συνοδευόταν από επαρκή τεκμηρίωση, εγείροντας ερωτηματικά ως προς την αμεροληψία των αποφάσεων.

Τα κακώς κείμενα στον τομέα των αναπτυξιακών πολιτικών και πρακτικών καθιστούν κρίσιμη την άμεση λήψη μέτρων για τη διόρθωσή τους, ώστε η ανάπτυξη να σχεδιάζεται ορθολογικά και σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες του τόπου μας, με σεβασμό στην ταυτότητα της Κύπρου, το περιβάλλον και τους ανθρώπους της. Σε αυτή την κατεύθυνση το Επιμελητήριο έχει διαχρονικά στοχεύσει τη δράση του και επανειλημμένα καταθέσει τις θέσεις του με το βλέμμα στραμμένο στο δημόσιο συμφέρον και στην οικονομική ανάπτυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η επίτευξη αυτών των στόχων μπορεί να γίνει μόνο με πολιτική βούληση και ευρεία υποστήριξη από όλους τους εμπλεκόμενους στην υλοποίηση θεσμικών αλλαγών.

Η στρατηγική που θα εφαρμοστεί πρέπει οπωσδήποτε να ακολουθεί με συνέπεια και αποφασιστικότητα συγκεκριμένες αρχές:
1.    Τη διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων
2.    Την εκμηδένιση της γραφειοκρατίας και την υιοθέτηση διαδικασιών φιλικών προς τον πολίτη και τους μελετητές
3.    Την καθιέρωση συμμετοχικών διαδικασιών στη λήψη αποφάσεων για αναπτύξεις που επηρεάζουν ευρύτερα την κοινωνία
4.    Τον σεβασμό και την αξιοποίηση των μελετών και εισηγήσεων των εμπειρογνωμόνων τεχνοκρατών, μέσω και της ουσιαστικής αξιοποίησης του ιδιωτικού τομέα
5.    Την αναχαίτιση της ανατροπής στοιχειοθετημένων και επιστημονικά ορθών εισηγήσεων από πολιτικές αποφάσεις που στερούνται της απαραίτητης εμπεριστατωμένης μελέτης
6.    Την καθιέρωση τέλους πολεοδομικής αναβάθμισης ως κινήτρου ενθάρρυνσης και καθοδήγησης της ανάπτυξης
7.    Την εκπόνηση του Σχεδίου για τη Νήσο, ως οδηγού για την κατάστρωση μιας συγκροτημένης και ολιστικής στρατηγικής μεσομακροπρόθεσμου σχεδιασμού της ανάπτυξης.

Ειδικότερα ο αστικός χώρος αποτελεί πεδίο εκδήλωσης των πολιτικών και οικονομικών συνθηκών μιας κοινωνίας, με αποτέλεσμα η σωστή διαχείρισή του να γίνεται εφαλτήριο ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας. Ως τεχνικός σύμβουλος του κράτους, το Επιμελητήριο θα υποστηρίξει, σταθερά και με κάθε μέσο που διαθέτει, αυτή τη δύσκολη προσπάθεια της εκ βάθρων αναθεώρησης του πολεοδομικού συστήματος και της στρατηγικής για την ανάπτυξη γενικότερα, με έμφαση στην ποιότητα ζωής, το περιβάλλον και τις αρχές της αειφορίας.