PwC: Oι κυριότερες απειλές για τον τραπεζικό κλάδο

Αυξάνονται οι ανησυχίες για το ενδεχόμενο μη ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας και τις συνεπαγόμενες αρνητικές επιπτώσεις σ’ ένα τραπεζικό σύστημα το οποίο εξακολουθεί να παραμένει εύθραυστο. Σ’ αυτό το πόρισμα καταλήγει έρευνα για τον παγκόσμιο τραπεζικό κίνδυνο, που παρουσιάστηκε στα πλαίσια της ετήσιας διάσκεψης για τη διαχείριση κινδύνου με τίτλο «RiskMinds 2015», στο Άμστερνταμ. 

Τα αποτελέσματα της τελευταίας παγκόσμιας ετήσιας έρευνας «Banking Banana Skins 2015», του Κέντρου Ερευνών Χρηματοοικονομικής Καινοτομίας (CSFI), που διεξήχθη σε συνεργασία με την PwC, αναδεικνύουν το μακροοικονομικό περιβάλλον στην κορυφή της λίστας με τους 24 πιθανούς κινδύνους για τις τράπεζες, αφήνοντας στην τρίτη θέση τις υπερβολικές ρυθμιστικές απαιτήσεις, που παραδοσιακά καταλάμβαναν υψηλή θέση στη σχετική κατάταξη και στην περσινή ήταν έρευνα ο κορυφαίος κίνδυνος.  

Η έρευνα βασίζεται στις απαντήσεις πέραν των 670 τραπεζιτών, τραπεζικών ρυθμιστικών αρχών και αναλυτών του τραπεζικού κλάδου σε 52 χώρες.

Οι ανησυχίες για τους οικονομικούς κινδύνους πηγάζουν από τα υψηλά επίπεδα χρέους που καταγράφονται σε πολλές περιοχές του κόσμου, τους χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στις αναπτυσσόμενες χώρες και την αβεβαιότητα σε ό,τι αφορά τα επιτόκια. Όλοι αυτοί οι παράγοντες θα ήταν δυνατό να έχουν σοβαρό αντίκτυπο σ’ ένα τραπεζικό σύστημα όπου η μόχλευση, παρά τη βελτίωση, εξακολουθεί να βρίσκεται σε ανησυχητικά επίπεδα.

Ενισχύονται οι ανησυχίες για το κυβερνοέγκλημα

Τα τραπεζικά ιδρύματα είναι επίσης ιδιαίτερα ευάλωτα στην αύξηση του χρηματοοικονομικού εγκλήματος, και ιδιαίτερα του κυβερνοεγκλήματος, το οποίο από την ένατη θέση της κατάταξης που κατείχε πέρσι βρίσκεται σήμερα στη δεύτερη. Η ανησυχία αυτή εκφράζεται σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς οι εγκληματίες του κυβερνοχώρου στοχεύουν τους αδύναμους κρίκους ενός αλληλένδετου παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος. Υπό αμφισβήτηση τίθεται και η ικανότητα των τραπεζών να διαχειριστούν την αύξηση των εν λόγω εγκλημάτων, όπως υποδηλώνουν οι σοβαρές ανησυχίες που εκφράζονται για την ποιότητα της τεχνολογίας (αρ. 4) και τα συστήματα διαχείρισης κινδύνου (αρ. 6).

Ένα άλλο ζήτημα που φαίνεται να προκαλεί ολοένα και μεγαλύτερη ανησυχία είναι οι επιχειρηματικές πρακτικές των τραπεζών (από την 16η στην 8η θέση), λόγω της εκλαμβανόμενης αποτυχίας των τραπεζών να επιτύχουν «αλλαγή κουλτούρας» στη διαχείριση των επιχειρηματικών τους πρακτικών, παρά τις έντονες ρυθμιστικές πιέσεις και τα βαριά πρόστιμα. 

Αισθητά μεγαλύτερη ανησυχία προκαλούν οι αναδυόμενες αγορές και το σκιώδες τραπεζικό σύστημα

Σημαντική άνοδο στην κατάταξη σημειώνουν οι αναδυόμενες αγορές (από την 17η στην 15η θέση). όπου η ανησυχία εστιάζεται στις προοπτικές της Κίνας και τον αντίκτυπο των χαμηλών τιμών βασικών αγαθών σε μια σειρά εξαρτώμενων οικονομιών αλλά και το σκιώδες τραπεζικό σύστημα (από την 20η στην 16η θέση), τον μη ρυθμισμένο παρα-χρηματοοικονομικό κλάδο, του οποίου η ανάπτυξη τροφοδοτείται από την υπερβολική ρύθμιση των κυρίως προμηθευτών.
 
Από την άλλη, μείωση καταγράφει ο κίνδυνος πολιτικής παρέμβασης στον τραπεζικό κλάδο (από τη 2η θέση πέρσι στην 5η φέτος). Επίσης, η υπερβολική ρύθμιση, που πάντοτε θεωρείτο κορυφαίος κίνδυνος, βρίσκεται φέτος στην 3η θέση από την 1η που κατείχε πέρσι. Και οι δύο αυτές αλλαγές υποδηλώνουν ότι οι πιέσεις που ασκήθηκαν μετά την κρίση ενδέχεται να υποχωρούν. Την πιο απειλητική άνοδο καταγράφουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (από την 19η στην 11η θέση), χάρη στη δύναμή τους να βλάπτουν τη φήμη των τραπεζών, με ή χωρίς τεκμηριωμένα στοιχεία. 

Η έρευνα διαπιστώνει σημαντικό μετριασμό των ανησυχιών που εκφράζονταν σε προηγούμενες έρευνες αναφορικά με τη διαθεσιμότητα κεφαλαίου, τη ρευστότητα και τα «εξωτικά προϊόντα» στο τραπεζικό σύστημα.

Η κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας προκαλεί ανησυχία σε όλες τις γεωγραφικές περιφέρειες

Η ανάλυση των απαντήσεων καταδεικνύει ότι όλες οι βασικές κατηγορίες συμμετεχόντων (τραπεζίτες, διαχειριστές κινδύνου και παρατηρητές) εκφράζουν έντονη ανησυχία για την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας. Οι ανησυχίες αυτές είναι επίσης έντονες σε όλες τις γεωγραφικές περιφέρειες, παρά το ότι κατατάσσονται στη δεύτερη θέση στη Βόρεια Αμερική, όπου οι Αμερικανοί και Καναδοί συμμετέχοντες ανέδειξαν ως σημαντικότερο κίνδυνο το κυβερνοέγκλημα.