Συντάξεις και φτώχεια οι προτεραιότητες του κράτους

Την ανάγκη επίλυσης του μεγάλου ζητήματος των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων το συντομότερο δυνατό, σημείωσε ο Πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου Δημήτρης Γεωργιάδης, παρουσιάζοντας την Φθινοπωρινή Εξαμηνιαία Έκθεση Προόδου του Συμβουλίου, επισημαίνοντας πως δεν υπάρχει μαγική φόρμουλα επίλυσης του προβλήματος.

Στην 'Εκθεση καταγράφονται θέματα όπως η αξιολόγηση των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών προβλέψεων, οι κίνδυνοι από μια πρόωρη έξοδο από το Πρόγραμμα Οικονομικής Προσαρμογής, οι μεταρρυθμίσεις, το συνταξιοδοτικό ενώ, μεταξύ άλλων, σημειώνεται η καλύτερη και αποδοτικότερη σε σχέση με προηγούμενα στόχευση των κοινωνικών παροχών.

Παρουσιάζοντας την Έκθεση σε δημοσιογραφική διάσκεψη, ο κ. Γεωργιάδης είπε πως για την Κύπρο έχει ετοιμαστεί κάποιο πρόγραμμα, του οποίου η επιτυχία βασίζεται σε κάποιες παραδοχές, ανάμεσα στις οποίες είναι η επίλυση του προβλήματος των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων και ο εκσυγχρονισμός του κράτους και του ιδιωτικού τομέα.

Στην 'Εκθεση σημειώνεται πως το ιδιαίτερα ψηλό ποσοστό των ΜΕΔ αποτελεί τον πιο άμεσο και σημαντικό κίνδυνο, τόσο για την οικονομική ανάκαμψη, όσο και για τη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική σταθερότητα.

“Σε μεγάλο βαθμό η συζήτηση για τα ΜΕΔ έχει επικεντρωθεί σε λάθος σημείο. Δεν είναι αυτοσκοπός να μην γίνει ζημιά στις τράπεζες ή να μειωθεί ένα ποσοστό ή ένας δείκτης, αλλά αυτό στο οποίο στοχεύει μια οικονομία είναι να δημιουργήσει τις συνθήκες για τους πολίτες της να παράξουν πλούτο και να ευημερήσουν”, είπε, και εξήγησε πως με βάση και τις μελέτες και εισηγήσεις του ΔΝΤ, το ψηλό ποσοστό των ΜΕΔ δεσμεύει κεφάλαια στις τράπεζες και αυξάνει το κόστος τους, το οποίο περνά στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις και συνεπώς αποθαρρύνονται οι επενδύσεις.

Απαντώντας σε ερώτηση, ο κ. Γεωργιάδης είπε πως δεν υπάρχει μια μαγική φόρμουλα ή ένα ιδανικό μοντέλο, κάποιες χώρες αποφάσισαν την πώληση πακέτων δανείων και κάποιες άλλες αποφάσισαν να καθυστερήσουν αυτή τη διαδικασία. “Γενική αποδοχή είναι ότι όσο πιο γρήγορα λύσεις το πρόβλημα τόσο πιο γρήγορα θα ανακάμψει η οικονομία, τόσο πιο γρήγορα θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και θα αυξηθούν τα έσοδα”, είπε, και σημείωσε πως το πρόβλημα δεν λύνεται από μόνο του.

Στην έκθεση αναφέρεται ως κίνδυνος για την οικονομία, η απώλεια της πλήρους πρόσβασης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων σε χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για σκοπούς ρευστότητας, σε περίπτωση διατήρησης της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου κάτω από επενδυτική βαθμίδα μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής (ΠΟΠ), με αποτέλεσμα την έλλειψη ρευστότητας για την οικονομία στο σύνολό της.

Ο κ. Γεωργιάδης, αναφερόμενος στον κίνδυνο χρηματοδότησης, είπε πως φαίνεται να βελτιώνονται οι συνθήκες, ωστόσο επεσήμανε κάποιους κινδύνους λέγοντας πως είναι καθαρά θέμα πολιτικής απόφασης αν θα βγούμε και πότε από το ΠΟΠ και να χρηματοδοτούμαστε μόνο από τις αγορές. Το Συμβούλιο εξακολουθεί να έχει την άποψη ότι λόγω της εξόδου της Κύπρου από το ΠΟΠ, σε συνδυασμό με τις διαβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας σε μη επενδυτική βαθμίδα, πιθανόν να δημιουργηθούν κωλύματα στη δυνατότητα των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να έχουν πλήρη πρόσβαση σε κανονική χρηματοδότηση από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).

Στον τομέα των μεταρρυθμίσεων, το Συμβούλιο σημειώνει ότι έχουν ληφθεί αρκετά μέτρα για τη μεταρρύθμιση του δημόσιου, του τραπεζικού και του ιδιωτικού τομέα και ένα παράδειγμα των θετικών αποτελεσμάτων που μπορεί να επιτευχθούν μέσα από καλά σχεδιασμένες μεταρρυθμίσεις και μάλιστα χωρίς την επιβολή δημοσιονομικού βάρους είναι η στόχευση των κοινωνικών παροχών.

Όπως είπε και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου και αναφέρεται και στην 'Εκθεση, παρόλο που τα ποσά που έχουν καταβληθεί το 2014 για κοινωνικές παροχές έχουν μειωθεί, εντούτοις ο βαθμός βελτίωσης του ποσοστού πολιτών που αντιμετωπίζουν «Κίνδυνο φτώχειας», σύμφωνα με τον ορισμό της Eurostat, όπως αυτός εκφράζεται από την μείωση του ποσοστού του πληθυσμού που θα βρισκόταν σε αυτή την κατάσταση χωρίς τις κοινωνικές παροχές, είναι κατά 44% ψηλότερος από το 2013 και 2,5 φορές μεγαλύτερος απ ` ότι το 2006.

Το Συμβούλιο καταγράφει στην 'Εκθεση του σημάδια κόπωσης στις μεταρρυθμίσεις, τα οποία άρχισαν να εμφανίζονται μετά την επίτευξη των αριθμητικών δημοσιονομικών στόχων και συνεχίζουν να εντείνονται καθώς πλησιάζει ο τερματισμός του ΠΟΠ.

Οσον αφορά το συνταξιοδοτικό, το Συμβούλιο αναφέρει στην `Εκθεσή του πως η αποτελεσματική και προσεκτική μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού πλαισίου πρέπει να αποτελέσει κορυφαία προτεραιότητα της Κυβέρνησης, καθώς εκτός από την αντιμετώπιση του ζητήματος της επάρκειας για τη σημερινή γενιά αλλά και τις μελλοντικές γενιές, θα δημιουργήσει επίσης μια σημαντική πηγή εξοικονόμησης και σταθερής χρηματοδότησης της οικονομίας στο σύνολό της, ενώ ταυτόχρονα θα περιοριστούν οι επιβαρύνσεις και οι κίνδυνοι για τα δημόσια οικονομικά.

Σύμφωνα με το Δημοσιονομικό Συμβούλιο η ανάγκη για περαιτέρω μεταρρυθμίσεις τονίζεται επίσης και από την ύπαρξη επίμονων και μεγάλων ελλειμμάτων στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Ακόμη και κατά το έτος 2014, το οποίο αποτελεί περίοδο ύφεσης για την κυπριακή οικονομία, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ήταν γύρω στο 5% του ΑΕΠ, κάτι το οποίο αποτελεί σαφές σημάδι ότι η Κύπρος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ανταγωνιστικότητας, με αποτέλεσμα οι περαιτέρω μεταρρυθμίσεις να πρέπει να παραμείνουν ως κορυφαία προτεραιότητα.

Αναφορικά με το δημόσιο χρέος, το Συμβούλιο σημειώνει πως η μείωση του χρέους θα βελτιώσει σημαντικά τη θέση της Κύπρου ώστε να μπορεί να αντεπεξέλθει σε πιθανές δυσμενείς διαταραχές. Επιπρόσθετα, η μείωση του χρέους θα έχει θετικό αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά και στο προφίλ του κινδύνου που θα αντιστοιχεί στη χώρα, επιτρέποντας στην Κύπρο να δανειστεί με ευνοϊκότερους όρους, δηλαδή με χαμηλότερο επιτόκιο δανεισμού.