Θα πουλήσουν δάνεια οι τράπεζες;

Η Κύπρος και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής κατέχουν παγκόσμια ρεκόρ στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.  Η Κύπρος με το ψηλότερο ποσοστό 48% και οι ΗΠΑ με το χαμηλότερο στο 2%. Και οι δύο χώρες πέρασαν από τρομακτικές χρηματοπιστωτικές κρίσεις που ταρακούνησαν τα τραπεζικά τους συστήματα. 

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενήργησαν γρήγορα και έλυσαν το πρόβλημα τους ενώ η Κύπρος ακόμα προσπαθεί να βρει τον τρόπο να αντιμετωπίσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Επίσης, οι Ηνωμένες Πολιτείες ακολουθούν πιστά τους κανόνες και οι πολιτικοί τους δεν λαϊκίζουν σε θέματα οικονομίας και δεν παρεμποδίζουν την οικονομική δραστηριότητα.  Στην ευρωζώνη, το μέσο ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων είναι 8%.

Το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων είναι συνάρτηση του υπερβολικού ιδιωτικού δανεισμού, ο οποίος στην Κύπρο ξεπέρασε κάθε προηγούμενο.  Συγκεκριμένα, στο τέλος του 2013, ο ιδιωτικός δανεισμός είναι φτάσει τα €72 δις, δηλαδή τέσσερις φορές το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) ενώ ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι λίγο ψηλότερος από μια φορά το ΑΕΠ. Ο λόγος που στην Κύπρο ο δανεισμός έφτασε σε τόσο ψηλά επίπεδα είναι οι ξένες καταθέσεις, κυρίως των Ρώσων, οι οποίες ήταν περισσότερες από τις εγχώριες, και οι οποίες κακώς είχαν διατεθεί για δανεισμό στην Κυπριακή τραπεζική αγορά. 

Ο υπερβολικός δανεισμός προκάλεσε τη πλασματική ευμάρεια, την οποία όλοι επικροτούσαν τότε, πολιτικοί, κυβερνήσεις και τραπεζίτες, επειδή ακριβώς δεν μπορούσαν να κατανοήσουν τι θα ακολουθούσε, ακόμα και πολλοί οικονομολόγοι. Το θέμα τώρα είναι τι θα κάνουν οι τράπεζες με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, θα τα πουλήσουν ή θα προχωρήσουν οι ίδιες με εκποιήσεις. 

Το σίγουρο είναι ότι οι τράπεζες δεν θέλουν να εμπλακούν σε εκποιήσεις διότι δεν είναι αυτή η δουλειά τους. Από την άλλη όμως, αν τα δάνεια πουληθούν σε χαμηλή τιμή, τότε οι τράπεζες θα πρέπει να αναγνωρίσουν ζημιές. Αν οι ζημιές είναι μεγάλες, τότε ενδεχομένως οι τράπεζες να χρειαστούν φρέσκα κεφάλαια, τα οποία θα κληθούν να καταβάλουν οι μέτοχοι, οι οποίοι τη δυνατότητα να βρουν τα χρήματα. Είναι για αυτό το λόγο που πιστεύω ότι οι καταθέτες είναι ασφαλισμένοι. 

Η ύπαρξη των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία έχουν σημαντική αξία, διασφαλίζει ότι όσα χρήματα και να χρειαστούν οι τράπεζες, θα τα καταβάλουν οι μέτοχοι για να κερδίσουν από την διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (πώληση ή εκποίηση των εμπράγματων εξασφαλίσεων). Το κατά πόσο οι τράπεζες θα βγάλουν κέρδος από την πώληση των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι εξαιρετικά αβέβαιο, διότι στην Κύπρο είχε προηγηθεί μια τεράστια φούσκα στις τιμές των ακινήτων, η οποία ακόμα δεν ξεφούσκωσε. 

Ουδείς γνωρίζει ποια είναι η πραγματική αξία ενός ακινήτου. Όποιος Γύπας ή Γεράκι αγοράσει δάνεια από τις τράπεζες θα πρέπει να περιμένει αρκετά προτού πουλήσει τις εμπράγματες εξασφαλίσεις για να βγάλει κέρδος. Με λίγα λόγια, τα επενδυτικά ταμεία θα επιδιώξουν να αγοράσουν τα δάνεια σε χαμηλές τιμές, όμως οι τράπεζες δεν θα τα δώσουν αν οι τιμές είναι πολύ χαμηλές.  Το καλύτερο σενάριο είναι οι τράπεζες μπορούν να περιμένουν για μερικά χρόνια πριν πουλήσουν δάνεια ή να προχωρήσουν με εκποιήσεις. Με αυτό το σενάριο, όλοι κερδίζουν.