Από τις εκποιήσεις στα πακέτα δανείων

Σεπτέμβριο του 2014 η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφιζε, σε μια συνεδρίαση πολλών ωρών, με διακοπές και παρασκηνιακές διαβουλεύσεις μεταξύ των κομμάτων, τον νόμο για εκποιήσεις δανείων. Ο νόμος αποτελούσε προαπαιτούμενο από τους δανειστές για θετική αξιολόγηση και εκταμίευση δόσης. Η Βουλή, παράλληλα, προχώρησε σε συμπληρωματικές κινήσεις, προκειμένου να προστατεύσει τους δανειολήπτες που λόγω οικονομικής κρίσης δεν τακτοποιούν τις υποχρεώσεις τους έναντι των τραπεζών.

Τρίτη κίνηση, εντός μόλις 14 μηνών, η ψήφιση του νόμου για τα πακέτα δανείων τα οποία συμπληρώνουν μια μεγάλη, πλέον, εργαλειοθήκη για τις τράπεζες στη μεγάλη εκστρατεία μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Πάντως, τα μη εξυπηρετούμενα παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, με τις τράπεζες να έχουν διαφορετικές θέσεις αναφορικά με τη διαχείριση του προβλήματος.

Σημειώνεται πάντως, ότι οικιστικά ή μικρά επιχειρηματικά μέχρι 350 χιλιάδες ευρώ, εξαιρούνται από τις εκποιήσεις και εντάσσονται στο δίχτυ προστασίας του πλαισίου Αφερεγγυότητας, άρα ο δρόμος για πακετοποιήσεις αφορά κυρίως μεγαλύτερα δάνεια. Υπενθυμίζεται ότι από το σύνολο 27 δισ. ευρώ, στο οποίο διαμορφώνεται η αξία των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ποσό της τάξης του 10% αντιστοιχεί σε οικιστικά δάνεια. 

Ο νόμος
Σκοπός του νομοσχεδίου, με τίτλο ο περί Αγοραπωλησίας Πιστωτικών Διευκολύνσεων Νόμος του 2015, είναι η παροχή εξουσίας στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου να αδειοδοτεί, να ρυθμίζει και να εποπτεύει θέματα αγοραπωλησίας πιστωτικών διευκολύνσεων (δανείων) τα οποία έχουν παραχωρηθεί από πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα με στόχο τη διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στη Δημοκρατία.

Πώληση και σε ξένους
Επίσης, η Βουλή ψήφισε κατά πλειοψηφία το νομοσχέδιο σκοπός του οποίου είναι η τροποποίηση περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων Νόμου, ώστε να διαγραφεί το άρθρο 16Α το οποίο επιτρέπει σε οποιοδήποτε αδειοδοτημένο πιστωτικό ίδρυμα (ΑΠΙ) να πωλεί ή να διαθέτει το σύνολο ή μέρος του δανειακού του χαρτοφυλακίου μόνο σε άλλο ΑΠΙ στη Δημοκρατία αφού προηγουμένως εξασφαλίσει σχετική έγκριση από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου.

Δημιουργία asset management company
Στον νόμο που πέρασε από τη Βουλή προστέθηκε η φράση για δημιουργία εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, είτε με ιδιωτικά είτε με δημόσια κεφάλαια, σύμφωνα με το κοινοτικό Δίκαιο για τις κρατικές ενισχύσεις και λαμβάνοντας υπόψη τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους.

Ρόλος επόπτη και για τους ξένους η Κεντρική
Παράλληλα, παρέχεται η δυνατότητα της Κεντρικής Τράπεζας για λόγους εθνικού συμφέροντος να αρνηθεί σε νομικό πρόσωπο τη χορήγηση άδειας για εξαγορά πιστωτικών διευκολύνσεων στη Δημοκρατία, να μην επιτρέψει την απόκτηση ή την αύξηση ειδικής συμμετοχής σε εταιρεία εξαγοράς πιστώσεων και να μην επιτρέψει το διορισμό συμβούλου σε διοικητικό όργανο εταιρείας εξαγοράς πιστώσεων. Αυτό το κομμάτι ψηφίστηκε προκειμένου να αποτρέψει τον κίνδυνο εξασφάλισης πακέτων δανείων από επενδυτές χωρών με τις οποίες η Κύπρος δεν έχει καλές πολιτικές σχέσεις, με πρώτη και κύρια την Τουρκία.

Δημόσια ενημέρωση
Επίσης, πριν από την πώληση δανείου, πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοδοτικό ίδρυμα είτε κοινοποιεί την πρόθεσή του να πωλήσει ή να διαθέσει όλον ή μέρος του χαρτοφυλακίου πιστωτικών διευκολύνσεων. Η κοινοποίηση γίνεται δια δημοσίευσης στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και σε τρεις εφημερίδες ημερήσιου Τύπου, ενώ οι δανειολήπτες και οι εγγυητές τους δύνανται να υποβάλουν εντός 45 ημερών πρόταση για εξαγορά της υπό πώληση πιστωτικής διευκόλυνσης.

Δικαίωμα εξαγοράς δανείου από τον πελάτη
Επιπλέον, σύμφωνα με άλλη τροπολογία του ΔΗΚΟ, η τράπεζα καλεί τον δανειολήπτη και τους εγγυητές να υποβάλουν εντός 45 ημερών πρόταση εξαγοράς του δανείου μέσω επιστολής προς τον δανειολήπτη ή τους εγγυητές του, ενώ ο δανειολήπτης δεν υποχρεούται να υποβάλει πρόταση εξαγοράς του δανείου.

Επίσης, ο δανειολήπτης θα μπορεί να υποβάλει πρόταση για εξαγορά του δανείου του μόνο μια φορά και σε περίπτωση που δεν υποβληθεί τέτοια πρόταση εντός 45 ημερών, τότε θα συνεπάγεται ότι ο δανειολήπτης δεν επιθυμεί την υποβολή της πρότασης.

Ενημέρωση στην Κεντρική για τις πωλήσεις δανείων
Παράλληλα, η τράπεζα η οποία θα πωλεί δάνεια θα υποβάλλει στην Κεντρική Τράπεζα κάθε έξι μήνες έκθεση, η οποία θα δημοσιοποιείται, για τον αριθμό και το ποσό των δανείων ανά κατηγορία που έχουν πωληθεί και που έχουν εξαγοραστεί από δανειολήπτη.

Δικαιοδοσία στα επαρχιακά δικαστήρια
Επιπλέον εγκρίθηκε τροπολογία του ΔΗΚΟ με την οποία η πώληση δανείων να διέπεται από τη δικαιοδοσία των επαρχιακών δικαστηρίων εκτός και εάν προβλέπεται διαφορετικά στη σύμβαση της πιστωτικής διευκόλυνσης.