Τιμές ακινήτων και εκτιμήσεις το 2015 για το εγγύς μέλλον

Σύμφωνα με τη μελέτη της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου για τον δείκτη τιμών κατοικιών (ΔΤΚ) το δεύτερο τρίμηνο του 2015, η ευρύτερη οικονομία παρουσιάζει σημάδια ανάκαμψης αφού το ΑΕΠ κατά το 2015 καταγράφει θετικούς ρυθμούς μεταβολών, ενώ η ζήτηση για ακίνητα συνεχίζει να καταγράφει ετήσιες αυξήσεις.

Οι εξελίξεις αυτές αναμένεται να υποβοηθήσουν στη σταθεροποίηση των τιμών των κατοικιών στο προσεχές μέλλον.

Ο Δείκτης τιμών κατοικιών κατέγραψε τα ακόλουθα.
•    Οριακή τριμηνιαία μείωση των τιμών κατοικιών κατά το 2 ο τρίμηνο του 2015
•    Σε τριμηνιαία βάση οι οικίες και τα διαμερίσματα κατέγραψαν οριακή μείωση (0,4%) το δεύτερο τρίμηνο του 2015.
•    Σε ετήσια βάση οι τιμές κατοικιών κατέγραψαν μείωση κατά 5% το δεύτερο τρίμηνο του 2015

Γενικός δείκτης τιμών  
•    Σε τριμηνιαία βάση ο δείκτης τιμών κατοικιών κατέγραψε κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2015 οριακή μείωση 0,4%, συνεχίζοντας την τάση για μικρότερες μειώσεις, οι οποίες κάτω από τις κατάλληλες προϋποθέσεις αναμένεται να καταλήξουν σε σταθεροποίηση των τιμών στην αγορά.
•    Οι τιμές κατοικιών και διαμερισμάτων παρουσίασαν τριμηνιαίες μειώσεις 0,4% και 0,6%, αντίστοιχα, σε σύγκριση με μειώσεις 0,8% και 1,5%, αντίστοιχα, κατά το προηγούμενο τρίμηνο (Διάγραμμα 1).
•    Αξίζει να σημειωθεί ότι η τριμηνιαία μείωση στις τιμές τόσο των διαμερισμάτων όσο και των οικιών ήταν η μικρότερη των τελευταίων πέντε χρόνων.
•    Όπως διαφαίνεται από τα μέχρι στιγμής δεδομένα, οι τιμές κατοικιών αναμένεται να σταθεροποιηθούν γύρω στα επίπεδα του μέσου όρου του 2006, όταν  άρχισε μαζικά η ζήτηση για οικιστικά δάνεια που τελικά οδήγησε στην υπερπροσφορά.
•    Σε ετήσια βάση ο ΔΤΚ κατέγραψε μείωση 5%, έναντι ετήσιας μείωσης 6,5% το πρώτο τρίμηνο του 2015.
•    Οι τιμές κατοικιών μειώθηκαν κατά 4,6% σε ετήσια βάση και οι τιμές διαμερισμάτων κατά 6,2%, έναντι ετήσιων μειώσεων της τάξης του 6% και 7,7%, αντίστοιχα, το τέταρτο τρίμηνο του 2014 (Διάγραμμα 2).
•    Όπως φαίνεται και στο Διάγραμμα 2, ο ΔΤΚ συνεχίζει να παρουσιάζει επιβράδυνση, τάση η οποία άρχισε από το πρώτο τρίμηνο του 2014.



Μεταβολές τιμών ανά επαρχία
•    Ο γενικός ΔΤΚ σημείωσε τη μεγαλύτερη τριμηνιαία μείωση στην επαρχία Πάφου (1,3%). Τριμηνιαίες μειώσεις στον γενικό δείκτη τιμών κατέγραψαν επίσης οι επαρχίες Λευκωσίας (0,6%), Λεμεσού (0,2%) και Λάρνακας (1%). Αντίθετα, η επαρχία Αμμοχώστου κατέγραψε για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο οριακή τριμηνιαία αύξηση 0,1%.
•    Η μεγαλύτερη ετήσια μείωση στον γενικό ΔΤΚ σημειώθηκε στην επαρχία Λάρνακας (6,3%) ενώ η μικρότερη στην επαρχία Αμμοχώστου (1,7%) (Διάγραμμα 3).
•    Ετήσιες μειώσεις στον γενικό ΔΤΚ καταγράφηκαν και στις επαρχίες Λευκωσίας (5,7%), Λεμεσού (4,3%) και Πάφου (3,8%). Αξίζει να σημειωθεί ότι για ακόμη ένα τρίμηνο παρουσιάσθηκε με συνέπεια η τάση επιβράδυνσης των μειώσεων, αφού σχεδόν όλες οι επαρχίες κατέγραψαν μικρότερες ετήσιες μειώσεις στις τιμές κατοικιών σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.
•    Στις τιμές κατοικιών η μεγαλύτερη τριμηνιαία μείωση καταγράφηκε στην επαρχία Λάρνακας (1,3%). Τριμηνιαίες μειώσεις στις τιμές οικιών κατέγραψαν και οι επαρχίες Λεμεσού και Πάφου, 0,7%, και 1,2%, αντίστοιχα, ενώ στην επαρχία Λευκωσίας καταγράφηκε σταθεροποίηση των τιμών οικιών. Η Αμμόχωστος κατέγραψε οριακή τριμηνιαία αύξηση της τάξης του 0,2% στις τιμές οικιών.
•    Η μεγαλύτερη ετήσια μείωση τιμών κατοικιών κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2015 καταγράφηκε στην επαρχία Λάρνακας κατά 6,3%, ενώ η μικρότερη ετήσια μείωση καταγράφηκε στην επαρχία Αμμοχώστου κατά 0,1% (Διάγραμμα 3).
•    Οι τιμές οικιών στις επαρχίες Λευκωσίας, Λεμεσού και Πάφου παρουσίασαν ετήσιες μειώσεις 5,2%, 4,9% και 2,6%, αντίστοιχα. Όλες οι επαρχίες σημείωσαν μικρότερες ετήσιες μειώσεις εκτός από την Πάφο.
•    Στις τιμές διαμερισμάτων ανά επαρχία, η μεγαλύτερη τριμηνιαία μείωση καταγράφηκε στην επαρχία Λευκωσίας (2%). Οι επαρχίες Πάφου και Αμμοχώστου κατέγραψαν επίσης τριμηνιαίες μειώσεις κατά 1,7% και 0,7%, αντίστοιχα. Αντίθετα, οι επαρχίες Λεμεσού και Λάρνακας κατέγραψαν τριμηνιαίες αυξήσεις 1,1% και 1,7%, αντίστοιχα.
•    Η μεγαλύτερη ετήσια μείωση τιμών διαμερισμάτων κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2015 καταγράφηκε στην επαρχία Αμμοχώστου (9,7% (Διάγραμμα 3), ενώ η μικρότερη καταγράφηκε στην επαρχία Λεμεσού (2,1%). Οι τιμές διαμερισμάτων στις επαρχίες Λευκωσίας, Λάρνακας και Πάφου παρουσίασαν επίσης ετήσιες μειώσεις 6,8%, 3,5% και 5,3%, αντίστοιχα.
Μεταβολές άλλων σχετικών δεικτών
•    Σύμφωνα με τα στοιχεία του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2015 ο συνολικός αριθμός πωλητήριων εγγράφων (Κύπριοι και αλλοδαποί) στην Κύπρο κατέγραψε μικρή ετήσια μείωση 1,2% σε σύγκριση με ετήσια αύξηση 15,8% το προηγούμενο τρίμηνο.
•    Η μικρή αυτή μείωση οφείλεται κυρίως στην ετήσια μείωση στα πωλητήρια έγγραφα τον μήνα Μάιο εξ’ αιτίας της στάση αναμονής που τήρησαν οι ντόπιοι υποψήφιοι αγοραστές περιμένοντας να ψηφιστεί ο νόμος για την μείωση των μεταβιβαστικών τελών και άλλων ευκολιών κατά την μεταβίβαση ακινήτων.
•    Έτσι ο αριθμός των πωλητηρίων εγγράφων με αγοραστές κατόχους Κυπριακής υπηκοότητας κατέγραψε ετήσια μείωση 7,2%, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός με αγοραστές αλλοδαπούς κατέγραψε αύξηση 15,6%. (Διάγραμμα 4).
•    Αξίζει να σημειωθεί ότι η μόνη επαρχία που παρουσίασε ετήσια αύξηση στο συνολικό αριθμό των πωλητηρίων εγγράφων ήταν η Λάρνακα (24,2%). Οι υπόλοιπες επαρχίες σημείωσαν ετήσιες μειώσεις, κυρίως λόγω μικρότερης ζήτησης από Κύπριους υπηκόους.
•    Σύμφωνα με την έρευνα Νομισματικών και Χρηματοοικονομικών Στατιστικών της ΚΤΚ το συνολικό ποσό των οικιστικών δανείων συνέχισε να καταγράφει μείωση για δέκατο συνεχόμενο τρίμηνο. Συγκεκριμένα, το εν λόγω ποσό μειώθηκε σε ετήσια βάση κατά 2,3% τον Ιούνη του 2015, φθάνοντας στα αντίστοιχα επίπεδα του πρώτου τριμήνου του 2010.
•    Στον κατασκευαστικό τομέα παρουσιάστηκαν σημάδια ανάκαμψης μετά από αρκετά χρόνια συνεχούς ύφεσης. Συγκεκριμένα, οι εγχώριες πωλήσεις τσιμέντου κατέγραψαν το δεύτερο τρίμηνο του 2015 ετήσια αύξηση 9,8%, την πρώτη από το τέταρτο τρίμηνο του 2008 όταν άρχισαν η συνεχής μειώσεις στις πωλήσεις τσιμέντου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η συσχέτιση του ΑΕΠ με τον δείκτη τιμών κατοικιών. Στο Διάγραμμα 5 παρουσιάζονται οι δύο σειρές, μαζί με τις προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου1 για το ΑΕΠ μέχρι το έτος 2018. Δεδομένου ότι η θετική συσχέτιση μεταξύ των δύο σειρών θα συνεχίσει να υπάρχει, τότε κάποιος θα ανέμενε στο εγγύς μέλλον οι τιμές κατοικιών να παρουσιάσουν σχετική σταθεροποίηση, και σε κάποιες επαρχίες ίσως να παρουσιάσουν κάποια οριακή ανάκαμψη.
•    Όσον αφορά τις προοπτικές στην αγορά ακινήτων γενικότερα, σύμφωνα με τις ΕΟΣ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο δείκτης πρόθεσης για αγορά ή ανέγερση κατοικίας τους επόμενους δώδεκα μήνες στην Κύπρο το δεύτερο τρίμηνο του 2015 έφτασε κατά μέσο όρο στο -86,9, το οποίο ήταν λιγότερο αρνητικό σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (-95,4).
•    Ο δείκτης προσδοκιών εργοδότησης στον κατασκευαστικό τομέα κατά το υπό εξέταση τρίμηνο έφτασε στο ιστορικά ψηλότερο επίπεδο από το 2008 (μ.ο. -6), όταν και άρχισαν οι αρνητικές προσδοκίες για την εργοδότηση στον τομέα.
•    Ο δείκτης προσδοκιών για τις τιμές πώλησης ακινήτων κυμάνθηκε επίσης σε αρνητικά επίπεδα (μ.ο. -22,7).


ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ
1.    Οι τιμές στην αγορά αναμένεται να προχωρήσουν σε σταθεροποίηση το 2016
2.    Η τριμηνιαία μείωση στις τιμές τόσο των διαμερισμάτων όσο και των κατοικιών ήταν η μικρότερη των τελευταίων πέντε χρόνων και οι τιμές κατοικιών αναμένεται να σταθεροποιηθούν γύρω στα επίπεδα του μέσου όρου του 2006, όταν  άρχισε μαζικά η ζήτηση για οικιστικά δάνεια που τελικά οδήγησε στην υπερπροσφορά
3.    Η ψήφιση του νομοσχεδίου για τις εκποιήσεις τον Μάιο του 2015 αναμένεται να είναι υποβοηθητική στη χρηματοοικονομική κατάσταση των τραπεζών και γενικότερα να βοηθήσει περαιτέρω στην ομαλοποίηση της Κυπριακής οικονομίας. Η εφαρμογή του εν λόγω νομοσχεδίου δεν αναμένεται να επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στις τιμές των ακινήτων
4.    Στις μεταβολές τιμών ανά επαρχία για ακόμη ένα τρίμηνο παρουσιάσθηκε με συνέπεια η τάση επιβράδυνσης των μειώσεων, αφού σχεδόν όλες οι επαρχίες κατέγραψαν μικρότερες ετήσιες μειώσεις στις τιμές κατοικιών σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο
5.    Ο αριθμός των πωλητηρίων εγγράφων με αγοραστές κατόχους Κυπριακής υπηκοότητας κατέγραψε ετήσια μείωση 7,2%, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός με αγοραστές αλλοδαπούς κατέγραψε αύξηση 15,6%
6.    Στον κατασκευαστικό τομέα παρουσιάστηκαν σημάδια ανάκαμψης μετά από αρκετά χρόνια συνεχούς ύφεσης και συγκεκριμένα οι εγχώριες πωλήσεις τσιμέντου κατέγραψαν το δεύτερο τρίμηνο του 2015 ετήσια αύξηση 9,8%, την πρώτη από το τέταρτο τρίμηνο του 2008 όταν άρχισαν οι μειώσεις στις πωλήσεις τσιμέντου
7.    Όσον αφορά τις προοπτικές στην αγορά ακινήτων γενικότερα, σύμφωνα με τις ΕΟΣ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο δείκτης πρόθεσης για αγορά ή ανέγερση κατοικίας τους επόμενους δώδεκα μήνες στην Κύπρο το δεύτερο τρίμηνο του 2015 έφτασε κατά μέσο όρο στο -86,9 και ήταν λιγότερο αρνητικό σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (-95,4)