Οι επιχειρήσεις και τα... Βατερλό των Γάλλων στην Ελλάδα

Η επίσκεψη του Προέδρου Φρανσουά Ολάντ έρχεται σε μια περίοδο που φημολογείται η ενίσχυση της παρουσίας των γαλλικών ομίλων στην Ελλάδα, έπειτα από αρκετά χρόνια τα οποία σημαδεύτηκαν από ηχηρές αποχωρήσεις. Μπορεί η αγορά κατασκευών να αποτέλεσε προνομιακό πεδίο για τον όμιλο Vinci, αλλά σε άλλους τομείς όπως οι τράπεζες και η ενέργεια, οι Γάλλοι ταλαιπωρήθηκαν.

Η πολυετής οικονομική κρίση οδήγησε ισχυρούς ομίλους, όπως η Credit Agricole, η Societe General, αλλά και η Carrefour στην απόφαση, να εγκαταλείψουν την Ελλάδα. Τον τελευταίο καιρό, με αφορμή και τις στενότερες πολιτικές σχέσεις στο πλαίσιο της Ευρωζώνης, αυξάνονται οι πληροφορίες για ενδιαφέρον γαλλικών εταιρειών όπως η SNCF που επανακάμπτει στο παιχνίδι διεκδίκησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ ή η Suez που επιχειρεί, με Ελληνα συνέταιρο, να συμμετάσχει σε έργα διαχείρισης απορριμμάτων.

Η γαλλική αποστολή που βρίσκεται στην Αθήνα θα τονίσει πως η ενίσχυση της παρουσίας της (ή ακόμα και της παραμονής τής) σε ορισμένους κλάδους, όπως η ενέργεια και οι κατασκευές θα εξαρτηθούν από τις αποφάσεις που θα λάβει τους αμέσως επόμενους μήνες η κυβέρνηση. Στην ενέργεια, απαιτείται ξεκαθάρισμα του πλαισίου λειτουργίας της αγοράς, στις κατασκευές η αδυναμία πρόσβασης σε χρηματοδότηση οδηγεί σε συνεχείς αναβολές κρίσιμα έργα που ενδιαφέρουν τους Γάλλους όπως το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι.

Κατασκευές

Ο τομέας των κατασκευών και ειδικότερα των παραχωρήσεων αποτελεί μία από τις επιτυχίες των γαλλικών ομίλων στην Ελλάδα, με κυριότερο «παίκτη» την Vinci. Ο γαλλικός όμιλος ελέγχει το πλειοψηφικό πακέτο στην «Γέφυρα» που διαχειρίζεται τη ζεύξη Ρίου – Αντιρρίου, συμμετέχει στις κοινοπραξίες που κατασκευάζουν και θα διαχειριστούν την Ολυμπία Οδό (κατέχει το μεγαλύτερο ποσοστό μετοχών) και το τμήμα Μαλιακός – Κλειδί, ενώ ετοιμάζονταν να διεκδικήσει σειρά έργων τα οποία αναβλήθηκαν λόγω των γνωστών προβλημάτων στην οικονομία.

Η Vinci Airports, σε συνεργασία με τον όμιλο ΕΛΛΑΚΤΩΡ, είχε διεκδικήσει και τη σύμβαση παραχώρησης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων, στο διαγωνισμό του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) στον οποίο επικράτησε η γερμανική Fraport. Ο ίδιος όμιλος ενδιαφέρεται τόσο για το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου, όσο και για άλλα έργα παραχώρησης όπως η υποθαλάσσια ζεύξη Σαλαμίνας – Περάματος.

Ενας άλλος όμιλος είχε επιχειρήσει στο παρελθόν να διεκδικήσει μεγάλα έργα στην Ελλάδα, χωρίς να ικανοποιηθεί από το αποτέλεσμα. Πρόκειται για την Bouygues η οποία λέγεται πως θα διεκδικήσει το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι.
Σοβαρή συμμετοχή έχουν οι Γάλλοι και στο διαγωνισμό του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) για την πώληση του 100% της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και της εταιρείας τροχαίου υλικού του ΟΣΕ (ROSCO). Οι Γαλλικοί Σιδηρόδρομοι φαίνεται πως εξετάζουν την υποβολή δεσμευτικής προσφοράς, ενώ μια κοινοπραξία της Alstom με τον όμιλο Κοπελούζου διεκδικεί την ROSCO. Ο όμιλος Suez εξακολουθεί να διατηρεί το 5,5% της ΕΥΑΘ και να ενδιαφέρεται για την ελληνική αγορά διαχείρισης υδάτων και απορριμμάτων.
Ενέργεια

Οι επικεφαλής των κρατικών εταιρειών Electricite de France και Gaz de France, σα να λέμε οι αντίστοιχες γαλλικές ΔΕΗ και ΔΕΠΑ, συνοδεύουν τον Γάλλο πρόεδρο.

Η παρουσία στην Ελλάδα αμφότερων των γαλλικών ενεργειακών κολοσσών, είναι δεδομένη εδώ και χρόνια. Επένδυσαν στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από εργοστάσια φυσικού αερίου, σε μικτό σχήμα με τα ΕΛ.ΠΕ. και την ΕΛΛΑΚΤΩΡ η πρώτη («ΕLPEDISON») και με την ΤΕΡΝΑ η δεύτερη («HΡΩΝ»), όπως επίσης και στην προμήθεια-εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας. Απλώς η EdF δεν εμφανίζεται αμέσως, αφού στην Ελλάδα δραστηριοποιείται μέσω της θυγατρικής της Edison, το μετοχικό κεφάλαιο της οποίας ελέγχει σε ποσοστό 99,5%.

Επιπλέον η Edison πριν από περίπου 12 χρόνια, προχώρησε σε στρατηγική συνεργασία με τη ΔΕΠΑ για τη δραστηριοποίηση στην κατασκευή και εκμετάλλευση αγωγών φυσικού αερίου. Για το λόγο αυτό έχουν συστήσει τη μικτή εταιρεία «Poseidon» μέσω της οποίας κατέχουν τις άδειες και προωθούν τα σχέδια του ελληνοιταλικού και ελληνοβουλγαρικού αγωγού φυσικού αερίου.

Ωστόσο τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην ελληνική αγορά, δεν διαφέρουν από αυτά όλων των άλλων παικτών στην ενέργεια. Τα μονοπώλια καλά κρατούν, τα περιθώρια ανάπτυξης ελάχιστα, ιδίως μετά την έναρξη της οικονομικής κρίσης και οι επενδύσεις που έχουν κάνει κυρίως στην ηλεκτροπαραγωγή, μετά βίας διατηρούνται στη ζωή.

Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Euro2day.gr και όπως γνωρίζει όλη η αγορά, ο επικεφαλής της Edison στην Ελλάδα με δημόσιες τοποθετήσεις του περιέγραψε τη δύσκολη θέση στην οποία έχει περιέλθει η εταιρεία του, προειδοποιώντας, ευγενικά είναι αλήθεια, για αποχώρηση από την Ελλάδα, αν δεν αλλάξει το καθεστώς που καθιστά τη λειτουργία των ιδιωτικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής ζημιογόνα.

Βέβαια, η κατάσταση στην ηλεκτροπαραγωγή έχει βελτιωθεί κάπως το τελευταίο εξάμηνο, λόγω της πτώσης των διεθνών τιμών φυσικού αερίου. Οπότε οι ιδιωτικές μονάδες μπορούν και λειτουργούν κάποιες ώρες την ημέρα, προσφέροντας ανταγωνιστικές τιμές. Ωστόσο τα κύρια προβλήματα στην αγορά παραμένουν και θεωρητικά η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να τα «διορθώσει» εφαρμόζοντας τα όσα σχετικά προβλέπει το Μνημόνιο.

Η επίσκεψη Ολάντ στην Ελλάδα, θα δώσει, πιθανότατα την ευκαιρία να συζητηθούν στο υψηλότερο δυνατό πολιτικό επίπεδο τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Γάλλοι επενδυτές στην Ελλάδα και η «θεραπεία» τους, μέσω του Μνημονίου. Για τον επιπλέον λόγο ότι μέχρι τώρα γαλλικές επενδύσεις στην Ελλάδα δεν σήμαινε τίποτε άλλο από χασούρα δισεκατομμυρίων για τους επενδυτές, αν θυμηθούμε τις εξαγορές των τραπεζών Εμπορική και της Γενική από Credit Agricole και Societe Generale.

Το τραπεζικό... βατερλό

Οι Γάλλοι τραπεζίτες έχουν κάθε λόγο να θέλουν να ξεχάσουν την επενδυτική τους εμπειρία στην Ελλάδα καθώς εισήλθαν στην αγορά με στόχο να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο, αλλά τελικά αγόρασαν ακριβά, στη συνέχεια κάλυψαν μεγάλες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου χωρίς να εισπράξουν ούτε ένα ευρώ μέρισμα και στο τέλος... ουσιαστικά πλήρωσαν για να φύγουν.

Η αρχή έγινε με τους Γάλλους της Credit Agricole που εισήλθαν ως στρατηγικοί συνεταίροι στο μετοχικό κεφάλαιο της Εμπορικής Τράπεζας στις αρχές της δεκαετίας του 2000, αποκτώντας παράλληλα παρουσία στο ΔΣ του ελληνικού χρηματοπιστωτικού Ομίλου.

Το δεύτερο και αποφασιστικότερο μεγάλο βήμα έγινε το 2006 όταν οι Γάλλοι καταβάλλοντας 26 ολόκληρα ευρώ ανά μετοχή, απέκτησαν την πλειοψηφία των μετοχών από το ελληνικό δημόσιο, καθώς η συνδιεκδικήτρια Τράπεζα Κύπρου έκανε τελικά πίσω στο παρά πέντε.

Από τότε οι Γάλλοι προχώρησαν σε μεγάλες διαγραφές επισφαλών δανείων, έβαλαν βαθειά το χέρι στην τσέπη προκειμένου να καλύψουν σειρά ΑΜΚ για να αναγκαστούν τελικά στη συνέχεια να εκχωρήσουν το ενεργητικό της Τράπεζας στην Alpha Bank ΑΛΦΑ +2,11% πληρώνοντας κι από πάνω...

Εξ' ίσου άδοξη ήταν η πορεία της επένδυσης της Societe Generale στη Γενική Τράπεζα. Αυτή ξεκίνησε το 2004 και οι ομοιότητες του εγχειρήματος με αυτό της Credit Agricole στην Εμπορική ήταν πάρα πολλές: Γενναίες διαγραφές επισφαλών δανείων που δεν έλεγαν να τελειώσουν, συνεχείς μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου, ζημιογόνα αποτελέσματα χωρίς έλεος και τελική αποχώρηση μέσα από την εισφορά της Τράπεζας στον Όμιλο Πειραιώς (έναντι ασήμαντου τιμήματος).

Εξαιρετικά περιορισμένη δραστηριότητα στη χώρα μας έχει πλέον και η BNP Paribas η οποία στην ουσία έκλεισε το τμήμα (κυρίως προς θεσμικούς και άλλους μεγάλους πελάτες) που διέθεται στην Αθήνα.

Η βιομηχανία

Μια ακόμη σημαντική γαλλική επένδυση στην Ελλάδα ήταν η εξαγορά της τσιμεντοβιομηχανίας ΑΓΕΤ Ηρακλής από τον Όμιλο Lafarge. H τοποθέτηση των Γάλλων έγινε σε δύο στάδια, με το δεύτερο να λαμβάνει χώρα στα χρηματιστηριακά υψηλά του 2007, καταβάλλοντας ένα σημαντικά κεφάλαια προκειμένου να αποκτηθεί το μειοψηφικό ποσοστό που κατείχε στην εταιρεία η Εθνική Τράπεζα.

Στη συνέχεια ξέσπασε η οικονομική κρίση με την εγχώρια ζήτηση τσιμέντου να σημειώνει πραγματική καθίζηση και τα ζημιογόνα αποτελέσματα της γνωστής τσιμεντοβιομηχανίας να διαδέχονται το ένα το άλλο. Στα αξιοσημείωτα πάντως είναι το κλείσιμο της μονάδας στη Χαλκίδα, η μετεγκατάσταση από τα μεγάλα γραφεία της Λεωφόρου ΝΑΤΟ σε μικρότερα, η προσπάθεια πώλησης της πλεονάζουσας ακίνητης περιουσίας και κυρίως το πρόγραμμα λειτουργικής αναδιάρθρωσης που θα ήταν σε θέση να ξαναφέρει τον Όμιλο σε κερδοφόρο αποτέλεσμα μέσα στο 2015.

Ωστόσο, μεσολάβησε η πολιτική αβεβαιότητα και τα capital controls, οπότε ο συγκεκριμένος στόχος πιθανόν και να μην επιτευχθεί. Πάντως, οι Γάλλοι αποφάσισαν να... κάνουν μουαγιέν ανακοινώνοντας δημόσια πρόταση για την εξαγορά του ποσοστού της μειοψηφίας (έναντι ευτελούς τιμήματος, όπως καταγγέλλεται) και την έξοδο της εταιρείας από το Χρηματιστήριο της Αθήνας.

Άδοξο τέλος είχαν και άλλες επιχειρηματικές κινήσεις των Γάλλων στην Ελλάδα, όπως για παράδειγμα η απόκτηση από την Carrefour του 50% της αλυσίδας σούπερ μάρκετ Μαρινόπουλος. Το «κοινό ταξίδι» των δύο πλευρών κράτησε για αρκετά χρόνια, ωστόσο μετά το ξέσπασμα της κρίσης οι Γάλλοι πούλησαν το ποσοστό τους στον Έλληνα συνεταίρο έναντι μόλις 1 εκατ. ευρώ. Στις πλέον γρήγορες αποχωρήσεις από την ελληνική αγορά συγκαταλέγεται και η αλυσίδα βιβλιοπωλείων και ψυχαγωγίας Fnac η οποία εγκατέλειψε τη χώρα μας σε χρόνο - ρεκόρ παρά το φιλόδοξο επενδυτικό σχέδιο που είχε εξαγγείλει.

Αξιοσημείωτη επίσης ήταν και η διείσδυση της εταιρείας τροφίμων Danone στην Ελλάδα, αρχικά σε συνεργασία με τη γαλακτοβιομηχανία ΔΕΛΤΑ. Το deal δεν άντεξε στο πέρασμα του χρόνου, οι δύο πλευρές διαχώρισαν τις θέσεις τους.

E2day.gr