Αχνιώτης: Πίσω η Κύπρος στις δαπάνες για έρευνα και καινοτομία

Η έρευνα και η καινοτομία αποτελούν βασικά συστατικά για την οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας και ως εκ τούτου, το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ) λαμβάνει σειρά πρωτοβουλιών για βελτίωση του τομέα αυτού στην Κύπρο, όπου η επένδυση σε θέματα έρευνας και καινοτομίας ανέρχεται στο 0.5% του ΑΕΠ, ενώ οι στόχοι της ΕΕ είναι 3%.

Σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, ο Πρόεδρος του ΕΤΕΚ Στέλιος Αχνιώτης είπε ότι οι αποφάσεις που αφορούν την επένδυση στην έρευνα και καινοτομία στην Κύπρο “είναι αποσπασματικές" ενώ οι διαδικασίες που ακολουθούνται "πνίγονται στα γρανάζια της γραφειοκρατίας”. Επιπρόσθετα, είπε ότι δεν έχει, μέχρι σήμερα, διαμορφωθεί μια ολοκληρωμένη ενιαία Εθνική Στρατηγική για την Έρευνα και Καινοτομία, η οποία να διασφαλίζει ότι για τον τομέα που θα χρηματοδοτηθούν συγκεκριμένα ερευνητικά προγράμματα υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξή του, ώστε να προσφέρει έσοδα στην κυπριακή οικονομία.

Αναφερόμενος στα οράματα του Επιμελητηρίου, είπε ότι το ΕΤΕΚ, έχοντας παρατηρήσει ότι τα αποτελέσματα από τα ερευνητικά προγράμματα δεν φθάνουν στους τελικούς αποδέκτες οι οποίοι θα πρέπει να είναι οι επιχειρήσεις του τόπου, θέλει με διάφορους τρόπους να γεφυρώσει αυτό το κενό που παρατηρείται στο σύστημα έρευνας Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας στην Κύπρο.

Δεύτερο, συνέχισε, έχοντας υπόψη ότι η επένδυση σε θέματα έρευνας και καινοτομίας στην Κύπρο "μετά δυσκολίας ανέρχεται στο 0.5% του ΑΕΠ ενώ θα έπρεπε σύμφωνα με τους στόχους της Ε.Ε. να ανέρχεται στο 3% του ΑΕΠ (1% από το δημόσιο τομέα και 2% από τον ιδιωτικό)", το ΕΤΕΚ θέλει να προωθήσει διάφορους τρόπους χρηματοδότησης ερευνητικών προγραμμάτων από τον ιδιωτικό τομέα τα οποία θα είναι σχεδιασμένα από τα κάτω προς τα πάνω, σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων.

Ήδη, σημείωσε, το Επιμελητήριο, μέσω της Πλατφόρμας Έρευνας και Τεχνολογίας στις Κατασκευές (ΠΕΤΕΚΚ), έχει καταθέσει τις προτάσεις του σε ένα πρώτο κύκλο επαφών με τους αρμόδιους φορείς για την έρευνα, ενώ αναμένεται να προγραμματιστούν και νέες συναντήσεις τους αμέσως επόμενους μήνες.

Έρευνα και καινοτομία στην Κύπρο
Σε σχέση με την επίδοση της χώρας μας στην καινοτομία και την τεχνολογική ανάπτυξη, ο κ. Αχνιώτης είπε στο ΚΥΠΕ ότι οι αριθμοί και τα στατιστικά “μιλούν από μόνα τους”.

“Σίγουρα υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης μέχρι να πλησιάσουμε τους στόχους που έχουν τεθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και μέχρι να δούμε τα οφέλη από την έρευνα στην κυπριακή οικονομία”, είπε.

Πρόσθεσε ότι είναι γενικά παραδεκτό ότι ως χώρα διαθέτουμε άρτια καταρτισμένο και εξαίρετο ανθρώπινο δυναμικό που ασχολείται ή μπορεί να ασχοληθεί με την έρευνα και καινοτομία, αλλά αυτό από μόνο του δεν αρκεί, όπως ανέφερε.

Ο Πρόεδρος του ΕΤΕΚ σημείωσε ότι “οι αρμόδιες, σε σχέση με τη χάραξη πολιτικής και την εφαρμογή των ληφθέντων αποφάσεων για την έρευνα και καινοτομία, υπηρεσίες είναι διάσπαρτες, οι αποφάσεις που αφορούν την επένδυση στην έρευνα και καινοτομα είναι αποσπασματικές ενώ οι διαδικασίες που ακολουθούνται πνίγονται στα γρανάζια της γραφειοκρατίας”.

Επιπρόσθετα, ανέφερε ότι "δεν έχει, μέχρι σήμερα, διαμορφωθεί μια ολοκληρωμένη ενιαία Εθνική Στρατηγική για την Έρευνα και Καινοτομία, η οποία να διασφαλίζει ότι για τον τομέα που θα χρηματοδοτηθούν συγκεκριμένα ερευνητικά προγράμματα υπάρχουν οι ευοίωνες προϋποθέσεις για την ανάπτυξή του, ώστε να προσφέρει έσοδα στην κυπριακή οικονομία".

Όπως επισήμανε, βελτίωση μπορεί να επιτευχθεί μέσω της δημιουργίας ενός ολοκληρωμένου πλαισίου το οποίο θα διέπει την ενιαία στρατηγική και πολιτική για την έρευνα και καινοτομία και του οποίου τα αποτελέσματα θα οδηγήσουν τη χώρα μας σε τεχνολογική και κατ’ επέκταση οικονομική ανάπτυξη.

“Δυστυχώς τα αποτελέσματα της Εθνικής Επιτροπής για την Έρευνα, που συστάθηκε υπό τον Δρ. Φίλιππο Πατσαλή, έχουν μείνει στα συρτάρια. Επιπρόσθετα, θεωρούμε ότι θα πρέπει να δοθούν κίνητρα στον ιδιωτικό τομέα (όπως π.χ. φοροελαφρύνσεις) ώστε να επενδύσει σε έρευνα και καινοτομία” είπε ο κ. Αχνιώτης.

Αναφέρθηκε και στην ολοκλήρωση της μελέτης για τη Στρατηγική της Έξυπνης Εξειδίκευσης η οποία έχει καταδείξει τους τομείς στους οποίους η επένδυση σε έρευνα και καινοτομία θα έχει πολλαπλά οφέλη για την οικονομία μας, λέγοντας ότι είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

“Θα πρέπει τώρα τα αποτελέσματά της να χρησιμοποιηθούν στο σχεδιασμό ερευνητικών προγραμμάτων από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας ώστε να φέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα για την Κύπρο” σημείωσε.

Ο Πρόεδρος του ΕΤΕΚ είπε ότι άλλο ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση είναι η απόφαση για τη δημιουργία Τεχνολογικού Πάρκου.

“Σημασία έχει ότι οι όποιες προσπάθειές μας ως κράτος και αρμόδιοι φορείς κατά προτεραιότητα, να είναι στοχευμένες προς τις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων και της οικονομίας γενικότερα”, είπε.

Το Επιμελητήριο, ανέφερε στο ΚΥΠΕ ο κ. Αχνιώτης, ως ο θεσμοθετημένος τεχνικός σύμβουλος της πολιτείας, έχει κατατάξει τα θέματα έρευνας και καινοτομίας ανάμεσα στις προτεραιότητές του ενώ θεωρεί την ανάπτυξη του τομέα αυτού ως ένα από τα πιο βασικά συστατικά για την οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας.

Πρόσθεσε ότι το ΕΤΕΚ έχει δημιουργήσει ειδική Επιτροπή για Θέματα Έρευνας και Τεχνολογίας, η οποία συμβουλεύει τη Διοικούσα Επιτροπή του ΕΤΕΚ στις παρεμβάσεις της και γενικότερα στο έργο της επί των θεμάτων αυτών ενώ ενημερώνει σχετικά με τις εξελίξεις στον τομέα τα μέλη του Επιμελητηρίου.

Επιπρόσθετα, από το 2006, το ΕΤΕΚ έχει ιδρύσει την ΠΕΤΕΚΚ (Πλατφόρμα Έρευνας και Τεχνολογίας στις Κατασκευές), η οποία έχει ως βασικό στόχο την ανάδειξη των πραγματικών αναγκών του τομέα των κατασκευών για έρευνα, την εξεύρεση εναλλακτικών μεθόδων χρηματοδότησης ερευνητικών προγραμμάτων για τον τομέα, πέραν αυτών που προκηρύσσει το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας και την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων από τις επιχειρήσεις του κλάδου.

Το Επιμελητήριο, μέσω της ΠΕΤΕΚΚ, είναι μέλος στην ECTP (European Construction Technology Platform), συμμετέχει διαχρονικά σε ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα συγχρηματοδοτούμενα από τρίτους και έχει δημιουργήσει στην ιστοσελίδα του ειδική ενότητα για θέματα έρευνας στην οποία περίοπτη θέση κατέχει Κατάλογος Μελών που ασχολούνται με την έρευνα.

Ο κ. Αχνιώτης αναφέρθηκε και στη συνδιοργάνωση για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά με το Σύνδεσμο Καθηγητών Σχεδιασμού και Τεχνολογίας υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, μαθητικού διαγωνισμού, που αφορά όλα τα γυμνάσια και λύκεια παγκύπρια, με ερευνητικό αντικείμενο την υποβολή μελετών/κατασκευών, με θέμα «Δράση για την Ενέργεια».

Κατάλογος μελών ΕΤΕΚ
Όπως ανέφερε στο ΚΥΠΕ ο κ. Αχνιώτης, το Επιμελητήριο απευθύνθηκε στα μέλη του για τη δημιουργία Καταλόγου Μελών που ασχολούνται ή που θα ενδιαφέρονταν να ασχοληθούν με την έρευνα και καινοτομία σε διάφορους τομείς της Μηχανικής Επιστήμης.

Απώτερος στόχος, είπε, είναι η δημιουργία δικτύου επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ των μελών για ανταλλαγή απόψεων και εκκόλαψη συνεργασιών προς αναζήτηση χρηματοδότησης καινοτόμων προτάσεων έρευνας και ανάπτυξης, καθώς και η παροχή υποστήριξης προς μέλη ΕΤΕΚ για δικτύωση μεταξύ τους αλλά και με τρίτους.

Παράλληλα, το ΕΤΕΚ στοχεύει στη μετεξέλιξη της προσπάθειας αυτής με τη δημιουργία μηχανισμού αναζήτησης με βάση τα προφίλ των μελών που εγγράφονται στον Κατάλογο Μελών ώστε να διευκολύνονται οι επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να συμμετέχουν σε ή/και να χρηματοδοτήσουν οι ίδιες ερευνητικά προγράμματα.

Επιπρόσθετα, στοχεύει στη διασύνδεση με πανεπιστήμια και άλλους ερευνητικούς φορείς (μέσω και της σχετικής πλατφόρμας που διατηρείται από τα Γραφεία Διασύνδεσης των Πανεπιστημίων).