ΚΟΕ: Ύφεση και το 2015

Διατήρηση της ύφεσης στην Κύπρο και το 2015, αναμένει το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών (ΚΟΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου, σε αντίθεση με τις τελευταίες εκτιμήσεις Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για ανάκαμψη της τάξης του 0,4%, αλλά και της Κεντρικής Τράπεζας για ανάκαμψη 0,8%.

Οι προβλέψεις του ΚΟΕ συνοδεύονται από κινδύνους “για βαθύτερη από την προβλεπόμενη ύφεση”, οι οποίοι σχετίζονται με εγχώριους παράγοντες αλλά και με το διεθνές περιβάλλον, όπως είναι τα αυξανόμενα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων, η καθυστέρηση στην προώθηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η περαιτέρω επιβράδυνση της ρωσικής οικονομίας. Ταυτόχρονα, το ΚΟΕ διαβλέπει παράγοντες που ενδέχεται να επιδράσουν θετικά στην κυπριακή οικονομία όπως είναι η χαλαρή της νομισματικής πολιτικής που έχει ανακοινωθεί πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

Όπως αναφέρει το ΚΟΕ στο τεύχος Ιανουαρίου του 2015, με τίτλο “Οικονομικές προοπτικές”, “η ύφεση προβλέπεται να συνεχίσει και το 2015, ωστόσο η συρρίκνωση του ΑΕΠ υπολογίζεται ότι θα επιβραδυνθεί σημαντικά”, στο -0,4%. Εκτιμά ότι το πραγματικό ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 1,0%, 0,6% και 0,3% το πρώτο, δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του 2015 αντίστοιχα και θα αυξηθεί κατά 0,3% το τέταρτο τρίμηνο (συγκριτικά με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2014).

Ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές για το 2014, σύμφωνα με το ΚΟΕ, προβλέπεται σε -2,2%, καθώς η πραγματική δραστηριότητα το τέταρτο τρίμηνο εκτιμάται ότι μειώθηκε κατά 1,4% σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2013. Η ΚΤΚ αναμένει για το 2014 συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 2,6%, σε σχέση με συρρίκνωση κατά 3,2% και 2,8% που αναμένουν Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αντίστοιχα, στις πιο πρόσφατες αναθεωρημένες προβλέψεις τους.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η συρρίκνωση στη δραστηριότητα το τελευταίο τρίμηνο του 2014 και κατά το 2015 προβλέπεται ηπιότερη από την ύφεση που καταγράφηκε τα πρώτα τρία τρίμηνα του 2014.

Η αποκλιμάκωση της ύφεσης σχετίζεται, σύμφωνα με το ΚΟΕ, με τα ακόλουθα:
(α) επιβράδυνση της συρρίκνωσης της εγχώριας δραστηριότητας και απασχόλησης, (β) πτωτικές τάσεις στο εγχώριο επίπεδο τιμών σε συνδυασμό με μειωμένες διεθνείς τιμές πετρελαίου, (γ) ενδυνάμωση της οικονομικής εμπιστοσύνης στην Κύπρο καθ’ όλη τη διάρκεια του 2014 και βελτιωμένες αποδόσεις στο ΧΑΚ κατά το 2014, (δ) περαιτέρω ισχυροποίηση των σταθεροποιητικών τάσεων στο τραπεζικό σύστημα και (ε) εξωτερικοί παράγοντες όπως οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης στην ευρωζώνη και το Ηνωμένο Βασίλειο το τρίτο τρίμηνο του 2014, καθώς και η αποδυνάμωση του ευρώ έναντι της στερλίνας που εκτιμάται να επιδρά θετικά στην εγχώρια δραστηριότητα μέσω του τουρισμού.

Σημειώνει, ωστόσο, ότι μερικές πρόσφατες εξελίξεις φαίνεται να επιβαρύνουν την κυπριακή οικονομία τα επόμενα τρίμηνα παρεμποδίζοντας την ανάκαμψη.

Αυτές οι εξελίξεις, σύμφωνα με το ΚΟΕ περιλαμβάνουν: (α) αβεβαιότητες για τη δυναμική της ανάκαμψης στην ευρωζώνη που αντανακλούνται στα ιστορικά χαμηλά επίπεδα των ευρωπαϊκών επιτοκίων, στην υποχώρηση των αποδόσεων των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων και στην αποδυνάμωση του ευρώ έναντι του δολαρίου, (β) επιβράδυνση της ρωσικής οικονομίας και αποδυνάμωση του ρουβλίου έναντι του ευρώ και (γ) πολιτικοοικονομική αβεβαιότητα στην Ελλάδα που αποτυπώνεται στις πρόσφατες αρνητικές επιδόσεις του χρηματιστηρίου Αθηνών και στην αύξηση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων.

Αναφέρει επίσης ότι ορισμένοι εγχώριοι παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στις προοπτικές της οικονομίας είναι: το ψηλό ποσοστό ανεργίας, τα σχετικά ψηλά δανειστικά επιτόκια που υποδηλώνουν τη συνέχιση των δυσμενών πιστωτικών συνθηκών, τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα πάγιων επενδύσεων και το ψηλό επίπεδο δημόσιου χρέους.

Επιπλέον, το ΚΟΕ αναφέρει ότι οι προβλέψεις συνοδεύονται από κινδύνους για βαθύτερη από την προβλεπόμενη ύφεση, οι οποίοι σχετίζονται με εγχώριους παράγοντες αλλά και με το διεθνές περιβάλλον και συγκεκριμένα:

Τα αυξανόμενα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων σε συνδυασμό με καθυστερήσεις στη μεταρρύθμιση του σχετικού νομικού πλαισίου (και, γενικότερα, στις πολιτικές διαχείρισής τους) επιδεινώνουν τις δυσμενείς πιστωτικές συνθήκες με αρνητικές επιπτώσεις στην εμπιστοσύνη και την πραγματική οικονομία.

Καθυστέρηση στην προώθηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και, γενικότερα, απόκλιση από δεσμεύσεις για εφαρμογή προνοιών του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στο οικονομικό κλίμα και δυνατόν να δημιουργήσει κινδύνους για τους δημοσιονομικούς στόχους και την οικονομική δραστηριότητα.

Περαιτέρω επιβράδυνση της ρωσικής οικονομίας και αποδυνάμωση της ισοτιμίας ρούβλι/ευρώ, εξασθένηση του ρυθμού ανάκαμψης της ευρωζώνης και πολιτικοοικονομική αβεβαιότητα στην Ελλάδα εκτιμάται ότι θα επιδράσουν αρνητικά στην εγχώρια δραστηριότητα.