Πισσαρίδης: «Η κυβέρνηση Χριστόφια αγνοούσε το πρόβλημα»

Τη θέση ότι θα πρέπει να αρχίσουν άμεσα οι εκποιήσεις των ακινήτων εκφράζει σε συνέντευξή του στο τεύχος Ιουλίου του περιοδικού Gold ο νομπελίστας και πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Οικονομίας, Χριστόφορος Πισσαρίδης. Ο κ. Πισσαρίδης ισχυρίζεται ότι θα πρέπει να γίνει μια αρχή με τις μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ τονίζει ότι η συζήτηση στη Βουλή για προστασία της κύριας κατοικίας δεν είναι θέμα για το οποίο θα πρέπει να μιλάμε αυτή τη στιγμή. Παραδέχεται επίσης ότι ποτέ δεν φαντάστηκε ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας θα βίωνε τόσο μεγάλη καταστροφή, αναφέροντας ωστόσο ότι προσπάθησε να προειδοποιήσει την κυβέρνηση Χριστόφια. Τέλος, σημειώνει ότι το bail in ήταν μια προκαθορισμένη απόφαση, ωστόσο, επισημαίνει ότι υπήρχε η δυνατότητα διαπραγμάτευσης πριν από το Μάρτιο, ενώ η κυβέρνηση Χριστόφια απλά αγνοούσε το πρόβλημα. 

Gold: Είναι γενικά παραδεκτό ότι ένας από τους τρεις βασικούς τομείς που στηρίζεται η οικονομία μας είναι οι υπηρεσίες που παρέχουμε στη διεθνή επενδυτική κοινότητα. Πώς μπορεί η Κύπρος να καταστεί καλύτερο κέντρο προσέλκυσης ξένων επενδύσεων; 

ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΙΣΣΑΡΙΔΗΣ: Νομίζω ότι είμαστε σε καλό επίπεδο αναφορικά με τo κομμάτι των νομικών υπηρεσιών (συμφωνίες περί διπλής φορολογίας, εταιρικός φόρος, κλπ.) Εκεί όμως που εντοπίζεται το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι στη γραφειοκρατία που βάζουμε τους επενδυτές να περάσουν. Αυτές τις λύσεις αναζητεί κι επεξεργάζεται το Συμβούλιο τώρα. 

Gold: Οι κυπριακές εταιρείες δεν μπορούν πλέον να βασίζονται σε τραπεζική χρηματοδότηση για την περαιτέρω ανάπτυξή τους και αυτή η κατάσταση δεν φαίνεται να αλλάζει τουλάχιστον σύντομα. Πώς μπορεί να λυθεί το πρόβλημα της χρηματοδότησής τους;

Χ.Π.: Καταρχήν θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ο μεγάλος αριθμός των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) ώστε στη συνέχεια οι τράπεζες να αποκτήσουν ρευστότητα, ίσως και από την πώληση των ΜΕΔ για μετρητά. Εάν οι τράπεζες ξεφορτωθούν αυτό το βάρος, θα υπάρξουν άνθρωποι πρόθυμοι να επενδύσουν τοποθετώντας χρήματα σε αυτά, συμπεριλαμβανομένων και μεγάλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στην Ευρώπη. Ενόσω υπάρχει αβεβαιότητα, τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει.

Gold: Όσον αφορά το θέμα των ΜΕΔ, έχουν γίνει πολλές συζητήσεις σχετικά με τα τεράστια χρέη που οφείλονται από τους developers, με πολλούς να υποστηρίζουν ότι οι τράπεζες πρέπει να προχωρήσουν σε εκποίηση των υποθηκευμένων περιουσιών τους, προκειμένου να ανακτήσουν μέρος του χρέους τους. Άλλοι λένε ότι αυτό θα καταστρέψει την αγορά ακινήτων. Πώς θα πρέπει οι τράπεζες να αντιμετωπίσουν το ζήτημα των developers και των ΜΕΔ;

Χ.Π.: Είναι αλήθεια ότι αν οι τράπεζες αρχίσουν να πωλούν όλες τις υποθηκευμένες περιουσίες, η αγορά ακινήτων πιθανότατα θα καταρρεύσει, τουλάχιστον προσωρινά. Οι άνθρωποι που θα αποκτήσουν πολλά χρήματα, όταν η αγορά επανακάμψει πιθανόν να είναι αλλοδαποί, γιατί οι Κύπριοι δεν διαθέτουν πολλά χρήματα. Αλλά θα πρέπει να γίνει μια αρχή με τις μεγάλες επιχειρήσεις. Η συζήτηση στη Βουλή για προστασία της κύριας κατοικίας δεν είναι θέμα για το οποίο θα πρέπει να μιλάμε αυτή τη στιγμή. Οι τράπεζες θα πρέπει να εξετάσουν τα δάνεια των μεγάλων developers (νομίζω ότι ήδη το κάνουν στην Τράπεζα Κύπρου, ακόμη και αν δεν το λένε δημοσίως) και θα πρέπει να ανακτήσουν κάποια από τα ακίνητα. Υπήρξαν ήδη κάποιες περιπτώσεις αγοραστή που απέκτησε κάποιο ακίνητο για  1 ευρώ, αλλά ο ίδιος έχει αναλάβει επίσης το χρέος. Ωστόσο, δεν είναι λύση να πιστεύουμε ότι αν δεν κάνουμε τίποτα, ο τομέας των ακινήτων τελικά θα ανακάμψει. Αυτό δεν πρόκειται να γίνει.

Gold: Προσπαθήσατε να προειδοποιήσετε την κυβέρνηση Χριστόφια για την επικείμενη καταστροφή;

 Χ.Π.: Το προσπάθησα, αλλά έπειτα από συνάντηση που είχα με υπουργό της κυβέρνησης Χριστόφια, μου λέχθηκε χαρακτηριστικά ότι δεν θα ξαναμιλήσουμε επειδή δεν συμφωνούν μαζί μου και για τον ίδιο λόγο δεν προσκλήθηκα καν από τον πρόεδρο Χριστόφια, αν και αρχικά είχε ζητήσει να με δει. 

Gold: Νομίζετε ότι το Eurogroup και η κυβέρνηση θα μπορούσαν να διαπραγματευθούν μια καλύτερη ρύθμιση από το bail in; 

Χ.Π.: Δεδομένης της στιγμής (ήταν μήνας Μάρτιος), δεν νομίζω ότι είχαμε άλλη επιλογή. Ήταν μια προκαθορισμένη απόφαση. Ωστόσο, θα μπορούσαμε να είχαμε διαπραγματευθεί πριν από τότε, διότι υπήρξε πολλή συζήτηση και πολλή ανησυχία έξω από την έκταση της Κύπρου, ενώ εμείς  απλά αγνοούσαμε το πρόβλημα. Αν είχαμε μια κυβέρνηση που άκουγε τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και έβλεπε τον τρόπο σκέψης  του ΔΝΤ και  του Eurogroup, αντί απλώς να δανείζεται όλο και περισσότερο από τον ELA, θα μπορούσε να πάει στο ΔΝΤ, να τους πει για το πρόβλημα και να προσπαθήσει να διαπραγματευτεί λύση που δεν θα είχε συμπεριλάβει ένα bail in των καταθετών, για παράδειγμα. Αντ ‘ αυτού, η κυβέρνηση τους αγνόησε πλήρως (αφού έλαβαν κάποια απάντηση που δεν τους άρεσε) και τελικά το Eurogroup αποφάσισε ότι θα περίμενε και θα μιλούσε με τον νέο πρόεδρο. Ακόμα και το ΑΚΕΛ γνώριζε ότι ο Αναστασιάδης θα κέρδιζε τις εκλογές.

Εκεί που κατηγορώ το Eurogroup είναι για το γεγονός ότι, μόλις ο νέος πρόεδρος εκλέγηκε, ουσιαστικά του έδωσε ένα μεγάλο χαστούκι, σαν να είχε φερθεί ανάρμοστα όταν στην πραγματικότητα δεν είχε κάνει κάτι τέτοιο. Από τότε είχα συναντήσεις με ανθρώπους του ΔΝΤ και του Eurogroup  και  παραδέχονται ότι το όλο θέμα είχε τύχει άσχημου χειρισμού και ότι το bail in ήταν λάθος. Από την άλλη, εξακολουθώ να ακούω από ανθρώπους που με ρωτούν γιατί η Κύπρος έτυχε διαφορετικής μεταχείρισης από την Ελλάδα, λες και οι δύο χώρες είναι ακριβώς το ίδιο.

Gold: Είναι σωστή η κυβέρνηση όταν επιμένει ότι η μόνη διέξοδος από την κρίση είναι η πιστή εφαρμογή του μνημονίου συμφωνίας με την τρόικα; 

Χ.Π.: Ναι. Οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με την επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου δεν είναι σοβαρή. Το έχουμε διαπραγματευτεί, έχει ήδη συμφωνηθεί και τελείωσε.

Ολόκληρη η συνέντευξη του Χριστόφορου Πισσαρίδη στο τεύχος Ιουλίου του περιοδικού Gold που κυκλοφορεί στα περίπτερα.