Τράπεζες: Φτάσαμε στο άλλο άκρο

Σύμφωνα με νέα έρευνα για τους τραπεζικούς κινδύνους, η αύξηση των νέων ρυθμίσεων που έχουν εισαχθεί από την έναρξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και η αρνητική αντιμετώπιση των τραπεζών σε πολιτικό επίπεδο, ενδέχεται να επηρεάσουν τον τραπεζικό κλάδο και να εμποδίσουν την παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη.

Η έρευνα με τίτλο «Banking Banana Skins», που διεξάγεται κάθε δύο χρόνια από το Κέντρο Ερευνών Χρηματοοικονομικής Καινοτομίας σε συνεργασία με την PwC, κατατάσσει τη ρύθμιση και τις πολιτικές παρεμβάσεις στις πρώτες θέσεις της λίστας με τους 28 πιο πιθανούς κινδύνους για τις τράπεζες. Η έρευνα βασίζεται στις απαντήσεις πέραν των 650 τραπεζιτών, ρυθμιστών και στενών παρατηρητών του τραπεζικού κλάδου σε 59 χώρες.

Ο προβληματισμός για τις υπερβολικές ρυθμιστικές απαιτήσεις και τις πολιτικές παρεμβάσεις είναι έντονος. Όπως δήλωσε ένας από τους συμμετέχοντες: «Ανησυχώ ότι έχουμε περάσει στην αντίπερα όχθη, όπου το κόστος της αυξανόμενης ρύθμισης αρχίζει να υπερβαίνει τα οφέλη».

Ωστόσο, η έρευνα διαπιστώνει παράλληλα, για πρώτη φορά σε επτά χρόνια, μείωση της ανησυχίας για τις προοπτικές των τραπεζών, γεγονός που υποδηλώνει ότι το κλίμα μέσα στο οποίο δραστηριοποιούνται αρχίζει επιτέλους να αντιστρέφεται.

Επισημαίνεται ότι οι προβληματισμοί που είχαν εκφραστεί σε προηγούμενες έρευνες αναφορικά με τη διαθεσιμότητα κεφαλαίου, τη ρευστότητα, την ποιότητα της πίστωσης και τα «εξωτικά προϊόντα» στο τραπεζικό σύστημα, αρχίζουν να μετριάζονται. Παρά την ενίσχυση της εμπιστοσύνης όσον αφορά τις μακροοικονομικές προοπτικές, η έρευνα καταγράφει έντονο προβληματισμό για τη σταθερότητα στην Ευρωζώνη καθώς και αυξανόμενη ανησυχία για τις αναδυόμενες αγορές, ιδιαίτερα την Κίνα, όπου το τραπεζικό σύστημα θεωρείται ότι βρίσκεται υπό πίεση. Οι προοπτικές για σταδιακή μείωση των ποσοτικών χαλαρώσεων από τις κεντρικές τράπεζες κρίνονται ζωτικής σημασίας για τις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις.

Ο τεχνολογικός κίνδυνος καταγράφει ραγδαία άνοδο στη σχετική κατάταξη - από τη 18η στην 4η θέση - κυρίως λόγω των αυξανόμενων ανησυχιών για το διαδικτυακό έγκλημα. Πρόκειται για ένα πρόβλημα το οποίο, σύμφωνα με κάποιο συμμετέχοντα στην έρευνα, «χωρίς αμφιβολία θα συνεχίσει να εντείνεται όλο και περισσότερο» επιφέροντας μεγάλο οικονομικό κόστος και πλήττοντας παράλληλα τη φήμη των τραπεζών. Οι σχετικές ανησυχίες επικεντρώνονται και στα συστήματα υποστήριξης, τα οποία θεωρούνται απαρχαιωμένα, ενώ βρίσκονται χαμηλά στις επενδυτικές προτεραιότητες.

Η ανάλυση των απαντήσεων καταδεικνύει τον έντονο προβληματισμό όλων των βασικών ομάδων που εκπροσωπήθηκαν στην έρευνα (τραπεζίτες, παρατηρητές, διευθυντές  διαχείρισης κινδύνου) για την υπερβολική ρύθμιση και τις πολιτικές παρεμβάσεις, καθώς και για την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας. Οι ερωτηθέντες, εκτός των τραπεζιτών, εκφράζουν μεγαλύτερη ανησυχία για τους θεσμικούς κινδύνους, όπως  είναι η ποιότητα της διακυβέρνησης και της διαχείρισης, σε αντίθεση με τους τραπεζίτες οι οποίοι φαίνεται να υποτιμούν τη σημασία των κινδύνων αυτών.

Ο εντονότερος προβληματισμός γύρω από τα ζητήματα ρύθμισης και πολιτικής εκφράζεται στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική.

«Παρά τις κάποιες ενθαρρυντικές ενδείξεις της έρευνας, ο βαθμός ανησυχίας για τις υπερβολικές ρυθμιστικές απαιτήσεις θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Θα ήταν ειρωνικό οι νέοι τραπεζικοί κανόνες να καταπνίξουν τελικά την ανάκαμψη», δήλωσε ο David Lascelles, συντάκτης της έκθεσης.

Ο Στέλιος Κωνσταντίνου, Υπεύθυνος Συνέταιρος για τον τραπεζικό τομέα στην PwC Κύπρου, επεξηγεί: «Ενώ κάποιοι θεωρούν την ενίσχυση της ρύθμισης αναγκαία, η πλειοψηφία πιστεύει ότι είναι πλέον υπερβολική και επιβαρύνει τις τράπεζες με αχρείαστο κόστος,  επιφέροντας έτσι τα αντίθετα αποτελέσματα. Το μεγάλο κόστος της ρύθμισης ενδέχεται να μειώσει τόσο την κερδοφορία όσο  και την καινοτομία, σε μια περίοδο όπου η συμβολή των τραπεζών στην παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη είναι απολύτως αναγκαία.»