Μη συμφέρουσα η προπώληση φυσικού αερίου

Η λέξη προπώληση σημαίνει την πώληση αγαθών ή υπηρεσιών πριν αυτά έχουν παραχθεί και είναι διαθέσιμα προς του καταναλωτές. Ουσιαστικά πρόκειται για αγαθά τα οποία εγγυάται ο πωλητής. Η πρακτική αυτή, έχει συνήθως την πώληση των αγαθών σε χαμηλότερη τιμή από αυτή που θα ισχύσει όταν το προϊόν είναι διαθέσιμο στους καταναλωτές. Αυτό οφείλεται στο ρίσκο που εμπεριέχεται στον αγοραστή καθώς δεν έχει βγει στην αγορά το προϊόν. Η σημασία της, είναι να αποκτήσει ο πωλητής κεφάλαια έτσι ώστε να τα επανεπενδύσει στη  συνέχεια,  ίσως στον ίδιο τομέα.

Ο όρος αυτός μπήκε στην ζωή μας (ως Κύπρος) μετά την ανακάλυψη υδρογονανθράκων, αλλά και ως μια διέξοδος για απεμπλοκή από το μνημόνιο. Δηλαδή την προπώληση αποθεμάτων Φ.Α από το οικόπεδο 12 (ή και άλλων οικοπέδων) της κυπριακής ΑΟΖ για αποφυγή του δανείου. Είναι όμως αυτό εφικτό; Και αν είναι, είναι το σωστό; Πρόκειται για μια πρακτική που δεν συνηθίζεται λόγω των αβεβαιοτήτων  που υπάρχουν στην τιμή του Φυσικού Αερίου. Χαρακτηριστικό είναι πως πολύ λίγες έως ελάχιστες χώρες προπωλούν τα αποθέματα τους πριν αυτά είναι σε παραγωγή. Η Κύπρος όμως οφείλει να εξετάσει αυτή την επιλογή όντας σε περίοδο μνημονίου.

Η προπώληση θα γίνει σε  μια χώρα (ή εταιρεία) που θα προαγοράσει ποσότητες από τα δικά μας οικόπεδα. Πρέπει  όμως να εξετάσουμε τη μορφή του φυσικού αερίου που αυτή θέλει  να αγοράσει. Αν είναι δηλαδή υγροποιημένο, έχει την δυνατότητα να το αποϋγροποιήσει; Σε περίπτωση που αγοραστής είναι η Γερμανία (βλπ. Deutsche Bank) ενδέχεται να μας "αναγκάσει" να το παραδώσουμε στην φυσική του μορφή. Θεωρώντας πως αυτά είναι ζητήματα  τα οποία θα συζητηθούν και θα λυθούν ας πάμε στην ουσία.

Για να προχωρήσουμε σε πώληση ποσοτήτων θα πρέπει να πουλήσουμε αυτές που έχουμε και όχι αυτές που πιστεύουμε  ότι έχουμε ως Κύπρος. Άρα για να προχωρήσουμε σε μια πώληση θα πρέπει να είναι της τάξης των 4 τρισεκατομυρρίων κυβικών ποδών σύμφωνα με την 2η γεώτρηση. Από αυτό τον αριθμό θα πρέπει να αφαιρεθεί το ποσοστό που παίρνουν οι εταιρείες που βρίσκονται στο εν λόγω οικόπεδο, όπως προνοεί το συμβόλαιο.

 

Η προπώληση αυτή θα μας δώσει χρήματα για την μείωση του χρέους και απεμπλοκή από το μνημόνιο ή θα μας δώσει την δυνατότητα για συμμετοχή σε μεγαλύτερο ποσοστό σε ένα τερματικό υγροποίησης; Είναι πραγματικά άστοχο να μιλά κάποιος για απεμπλοκή από το μνημόνιο με χρήματα από την πώληση υδρογονανθράκων. Με μια τέτοια πράξη καταργούμε απευθείας το νορβηγικό μοντέλο που διατυμπανίζουμε πως θα εφαρμόσουμε στην Κύπρο.
Πολλοί συμφωνούν πως μέσα από το μνημόνιο θα διορθωθούν αρκετά στρεβλά που υπάρχουν στην Κύπρο.

Εξάλλου η ιστορία υπάρχει για να μας διδάσκει. Από τη στιγμή που τα έσοδα  από την υπογραφή των συμβολαίων, 150 εκατομμύρια,  πήγαν σε μισθούς και συντάξεις τότε το πιθανότερο σενάριο είναι πως τα χρήματα από ενδεχόμενη προπώληση θα πάνε για μείωση του χρέους και όχι για τις επόμενες γενιές όπως πρέπει να γίνει. Αν εμείς πάρουμε αυτά τα χρήματα και δεν τα επανεπενδύσουμε στον τομέα των υδρογονανθράκων είναι ωσάν να τα ρίχνουμε σε βαρέλι δίχως πάτο. Κάτι τέτοιο επομένως δεν πρέπει να γίνει σε καμία περίπτωση.

Αν όμως παρθεί η απόφαση για επένδυση σε ένα τερματικό τότε τα πράγματα περιπλέκονται. Η προπώληση έχει ως αποτέλεσμα την πώληση σε χαμηλότερη τιμή. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το έχουμε υπόψην μας. Από την άλλη θα μας δώσει κάποια χρήματα για το τερματικό. Αυτό όμως που οφείλουμε να κάνουμε είναι να διαβουλευτούμε με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κυπριακή ΑΟΖ αλλά και στην γύρω περιοχή (βλπ Λίβανος). Αφού βεβαιωθούμε για τα ποσοστά που θέλει η κάθε εταιρεία να έχει στο τερματικό τότε μπορούμε να ψάξουμε για πιθανούς επενδυτές. Αυτούς μπορούμε  να τους δελεάσουμε με την κρίση στις σχέσεις  Ε.Ε-Ρωσίας. Αν μετά από όλες αυτές τις προσπάθειες δεν βρούμε επενδυτές, τότε μόνο μπορούμε να σκεφτούμε την προπώληση.

Συνοψίζοντας, η προπώληση είναι εφικτή για την Κύπρο αλλά το θέμα έγκειται στο γιατί την κάνουμε και τι πλάνο έχουμε (αν έχουμε). Δεν μπορείς να κάνεις προπώληση για να συνεχίσεις τις στρεβλώσεις που υπήρχαν στην Κύπρο. Μπορείς να την κάνεις αφού  έχεις εξαντλήσει όλα τα ενδεχόμενα και με αυτά τα χρήματα θα επενδύσεις ως κράτος σε ένα τερματικό. Ακόμα όμως και σε αυτή την περίπτωση πρέπει  να έχουμε υπόψη ότι οι πιθανότητες δεν είναι με το μέρος μας. Οι πιθανότητες λένε ότι το συμβόλαιο που θα προκύψει από ενδεχόμενη προπώληση θα έχει χαμηλότερη τιμή πώλησης φυσικού αερίου εν συγκρίσει με την πώληση όταν το φυσικό αέριο βρίσκεται σε παραγωγή. Ο ενδεχόμενος αγοραστής το γνωρίζει και γι αυτό θα προσφέρει χαμηλότερη τιμή.