ΕΥ: Όσα πρέπει να ξέρετε για την αναδιάρθρωση δανείων

Μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης στην Κύπρο και τα προβλήματα που αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει ο τραπεζικός τομέας, η αναδιάρθρωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων παραμένει το κύριο θέμα στην ατζέντα των τραπεζών και των επιχειρήσεων. Τόσο η αναδιάρθρωση ενός δανείου, όσο και οι διαδικασίες που απαιτούνται για να επιτευχθεί, αποτελούν θέματα με τα οποία μέχρι πρόσφατα οι κυπριακές επιχειρήσεις δεν ήταν εξοικειωμένες, αφού τέτοια ανάγκη δεν προέκυπτε συχνά. 

Όπως μας εξήγησαν από το τμήμα Χρηματοοικονομικών Συμβουλευτικών Υπηρεσιών (Transaction Advisory Services) της ΕΥ Κύπρου στις αναδιαρθρώσεις, στόχος του πιστωτικού ιδρύματος δεν είναι η εκποίηση των εξασφαλίσεων ή η πτώχευση των επιχειρήσεων αλλά η εξασφάλιση της αποπληρωμής των δανείων με τους όσο το δυνατό ευνοϊκότερους όρους για το ίδιο.
Για την ομαλότερη διεξαγωγή της διαδικασίας αναδιάρθρωσης των δανείων, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, προχώρησε στην έκδοση Κώδικα Συμπεριφοράς ο οποίος αφορά τόσο τα πιστωτικά ιδρύματα όσο και τους δανειολήπτες. Στον Κώδικα Συμπεριφοράς δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη δημιουργίας καλού κλίματος συνεργασίας και στην ύπαρξη συνεχούς επικοινωνίας μεταξύ των εμπλεκομένων.

Τρόποι Αναδιάρθρωσης δανείων
Αναχρηματοδότηση με μειωμένο επιτόκιο και/ή αύξηση διάρκειας δανείου: Σε αυτή την περίπτωση το πιστωτικό ίδρυμα επανεξετάζει τους όρους της δανειακής σύμβασης και σε συμφωνία με τον δανειολήπτη, προχωρά στην μείωση του επιτοκίου και/ή στην επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου στον βαθμό που ο δανειολήπτης θα μπορεί να ανταποκριθεί.
Μείωση επιτοκίου με προσημείωση: Η λύση αυτή αφορά δάνεια υψηλών οφειλών, κατά την οποία το πιστωτικό ίδρυμα ζητεί την επιπρόσθετη προσημείωση περιουσιακού στοιχείου για την εξασφάλιση του δανείου. Σαν αντάλλαγμα η τράπεζα πολλές φορές προσφέρει στον δανειολήπτη χαμηλότερο επιτόκιο ή/και δυνατότητα επιμήκυνσης της περιόδου αποπληρωμής.
Παροχή περιόδου χάριτος: Κατά την διάρκεια της περιόδου χάριτος ο δανειολήπτης δεν καταβάλλει οποιοδήποτε ποσό προς αποπληρωμή του δανείου ή των τόκων αυτού. Ωστόσο, η περίοδος χάριτος μπορεί να είναι έντοκη.
Ευκολίες πληρωμής: Οι ευκολίες πληρωμής συμπεριλαμβάνουν παράληψη δόσεων, δυνατότητα πληρωμής ανά τρίμηνο, αντί μηνιαίως κ.ο.κ.

Διαδικασία Αναδιάρθρωσης δανείων
Όταν διαπιστωθεί, είτε από τον δανειολήπτη είτε από το πιστωτικό ίδρυμα, ότι υπάρχει σημαντικός κίνδυνος ο δανειολήπτης να αντιμετωπίσει οικονομικές δυσκολίες τότε οι εμπλεκόμενοι πρέπει να ενημερωθούν έτσι ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία αναδιάρθρωσης.

Κατά κανόνα ο εκάστοτε δανειολήπτης προχωρά στην πρόσληψη οικονομικών συμβούλων για ανάλυση της οικονομικής θέσης της επιχείρησης και την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών ως προς τις απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις που πρέπει να ακολουθηθούν.
Είναι σύνηθες για την εκάστοτε προβληματική επιχείρηση να ζητεί την παρουσία των συγκεκριμένων συμβούλων κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων με το πιστωτικό ίδρυμα για τους όρους της αναδιάρθρωσης. Κρίνεται απαραίτητη η εκπόνηση και η παρουσίαση από την εταιρία και τους συμβούλους της, ενός σχεδίου αναδιάρθρωσης (λειτουργικής και χρηματοοικονομικής) της πρώτης, όπου και θα αποδεικνύεται/αναλύεται η ικανότητα αποπληρωμής βάσει των λειτουργικών ταμειακών ροών.

Αφότου αξιολογήσει το σχέδιο του δανειολήπτη, το πιστωτικό ίδρυμα προτείνει εναλλακτικές λύσεις αναδιάρθρωσης του δανείου καθώς και τεκμηριωμένη επεξήγηση για τις επιπτώσεις της κάθε λύσης. Σύμφωνα με τον Κώδικα της Κεντρικής Τράπεζας οι προτεινόμενες λύσεις θα πρέπει να παρουσιαστούν σε κατ’ ιδίαν συνάντηση με το δανειολήπτη και ο τελευταίος θα πρέπει εντός 20 εργάσιμων ημερών να ενημερώσει το πιστωτικό ίδρυμα εάν αποδέχεται την προσφορά.
Εάν η προσφορά δεν γίνει αποδεχτή τότε η τράπεζα καλείται εντός 5 εργάσιμων ημερών να κανονίσει εκ νέου συνάντηση ώστε να εξετασθούν άλλες επιλογές αναδιάρθρωσης. Σε περίπτωση διαφωνίας η τράπεζα θα πρέπει να ενημερώσει τον δανειολήπτη για τις νομικές επιπτώσεις που προκύπτουν.

Οικονομικοί Σύμβουλοι:
Πολλές επιχειρήσεις, για να αποφύγουν την επιβάρυνση επιπλέον κόστους, επιλέγουν να εκπροσωπήσουν τους εαυτούς τους κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Συχνά ωστόσο, στερούνται της απαραίτητης τεχνικής γνώσης και πείρας ώστε να στοιχειοθετήσουν τις θέσεις τους και να πετύχουν την σύναψη της καλύτερης δυνατής συμφωνίας.

Για αυτό το λόγο η πρόσληψη οικονομικών συμβούλων είναι καθοριστική στην έγκαιρη και έγκυρη διαπίστωση τυχόν αδυναμιών από πλευράς της επιχείρησης να ανταποκριθεί στις δανειακές της υποχρεώσεις. Επιπρόσθετα με την βοήθεια των οικονομικών συμβούλων ο δανειολήπτης μπορεί να προχωρήσει στην βελτίωση ή δημιουργία ενός νέου επιχειρηματικού μοντέλου που θα οδηγήσει στην ανάκαμψη της επιχείρησης.
Παράλληλα, οι οικονομικοί σύμβουλοι, θα εξετάσουν και θα αναλύσουν τις οικονομικές καταστάσεις και προβλέψεις της επιχείρησης, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα και τις απόψεις τους στην Τράπεζα με στόχο την κατάρτιση μιας συμφέρουσας, για την επιχείρηση, συμφωνίας.