Ευρωπαϊκές πρακτικές ‘ρύθμισης’ μη-εξυπηρετούμενων δανείων

Διάφορες πρακτικές για ‘ρυθμίσεις’ προβληματικών δανείων έχουν εφαρμόσει οι χώρες που έχουν πάρει βοήθεια από την ΕΕ και Τρόικα. Συγκεκριμένα, η Κεντρική Τράπεζα Ελλάδος (ΚΤΕ) εξήγγειλε μέτρα τα οποία προβλέπουν καταβολή μικρότερης δόσης, μείωση επιτοκίων, περίοδο χάριτος, αναβολή πληρωμής δόσεων, επιμήκυνση διάρκειας αποπληρωμής, κτλ. Η ΚΤΕ δημιούργησε τις πιο κάτω κατηγορίες αναδιαρθρώσεων:

Α. Μεσοπρόθεσμες ρυθμίσεις: Πληρωμή μόνο τόκων και μειωμένη καταβολή δόσης, συγκεκριμένη περίοδος χάριτος με αναβολή δόσης.

Β. Μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις: Η διάρκειά των ρυθμίσεων υπερβαίνει την πενταετία. Οι τράπεζες θα προσφέρουν μόνιμη μείωση επιτοκίου (ή περιθωρίου) και αλλαγή βάσης επιτοκίου και διάρκειας αποπληρωμής.

Γ. Διαχωρισμός δανείου: Το πρώτο μέρος καλύπτεται με εμπράγματη εξασφάλιση (κυρίως ακίνητα) και ο δανειολήπτης καταβάλλει συγκεκριμένες μηνιαίες δόσεις. Στο δεύτερο μέρος του δανείου (ανεξασφάλιστο ποσό), δεν υπολογίζονται τόκοι για ένα χρονικό διάστημα. Για το ποσό αυτό, ο δανειολήπτης θα επαναξιολογηθεί όταν διορθωθούν τα οικονομικά του.

Δ. Λειτουργική αναδιάρθρωση: Αφορά επιχειρηματικά δάνεια για τα οποία ο επιχειρηματίας, θα κληθεί να προχωρήσει σε μείωση λειτουργικού κόστους. Επίσης, η επιχείρηση θα πρέπει να ανταλλάξει δάνεια με την είσοδο της τράπεζας σε ποσοστό μετοχικού κεφαλαίου (debt-for-equity - όπως έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενο μας άρθρο).

Ε. Οριστική Διευθέτηση: Περιλαμβάνει δραστικές παρεμβάσεις για την οριστική αντιμετώπιση δανείων. Προβλέπει εθελοντική παράδοση ενυπόθηκου ακινήτου με την οποία ο δανειολήπτης μεταβιβάζει το ακίνητο στην τράπεζα και υπογράφει σύμβαση ενοικίου (sale and leaseback).

Στην Ιρλανδία και Ισλανδία έχει ληφθεί υπόψη ένα μέσο κόστος διαβίωσης νοικοκυριών και σύμφωνα με αυτό οι τράπεζες και δανειολήπτες προχωρούν σε συμφωνίες διευθέτησης δανείων. Επίσης, καθιερώθηκε η έννοια του ‘συνεργάσιμου δανειολήπτη’. Με τον ορισμό αυτό, κάθε τράπεζα δεν μπορεί να χαρακτηρίζει με μη-διαφανή κριτήρια συγκεκριμένο δανειολήπτη ως μη συνεργάσιμο. Επίσης, οι τράπεζες προχωρούν σε σημαντικές διαγραφές χρεών, όταν διαπιστώνουν πως ένα δάνειο δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί αφού δεν υπάρχει προοπτική δημιουργίας εισοδήματος.

Στην Πορτογαλία και Ισπανία προβλέπεται η μεταβίβαση του ακινήτου στην τράπεζα και τη διαμονή του δανειολήπτη στην κατοικία ως ενοικιαστή (leasing). Το έσχατο μέτρο είναι η τράπεζα να κατασχέσει το σπίτι, αλλά να αφήσει τον δανειολήπτη να μείνει για 2-3 χρόνια έναντι ενοικίου.

Πρέπει να παραδειγματιστούμε από τις πιο πάνω λύσεις και να αρχίσουμε να συμπεριφερόμαστε ορθολογιστικά, όπως κάνουν και οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ αν θέλουμε πραγματικά να βγούμε από τον φαύλο οικονομικό κύκλο. Η νέα διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας πρέπει να δράσει άμεσα όπως έχουν κάνει και άλλες Κεντρικές Ευρωπαϊκών χωρών που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα.