Η οικονομική κρίση και ο ρόλος των θεσμών

Σκοπός της παρέμβασης αυτής δεν είναι η τοποθέτηση για οποιοδήποτε θέμα, παρόλο που είναι γεγονός ότι έμμεσα ασχολείται ή αγγίζει θέματα που αφορούν την... “περιρρέουσα ατμόσφαιρα”.  Απλά αυτή γίνεται για να πληροφορήσει για ορισμένα γεγονότα.

Ο τόπος μας βίωσε και βιώνει μία πρωτοφανή οικονομική κρίση.  Οι ρίζες της, μεταξύ πολλών άλλων, βρίσκονται στην κρίση που προκάλεσε διεθνώς η κατάρρευση των Lehman Brothers το 2008.

Μετά από την κατάρρευση, ήταν φανερό ότι αυτό θα οδηγούσε σε ένα τσουνάμι επιπτώσεων στη διεθνή οικονομία και ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι φανερό ότι δεν μπορούσε να παραμείνει απλός θεατής στην κατάσταση ή καλύτερα στην κρίση που ερχόταν κι έτσι διόρισε κάτω από τον Jacques de Larosiere, μία ψηλού επιπέδου ομάδα (High Level Group on Financial Supervision in the EU), για να μελετήσει τους τρόπους με τους οποίους οι εποπτικές Αρχές θα μπορούν να σταματήσουν ή να περιορίσουν την οικονομική κρίση.

Διαβάζοντας κάποιος την έκθεση της ομάδας αυτής, βλέπει μέσα στοιχεία τα οποία εάν λαμβάνονταν υπόψη, θα είχαν αποφασιστική ή τουλάχιστον θετική συνδρομή στην πρόληψη ή περιορισμό σ’ όσα έχουν συμβεί κι εξακολουθούν να συμβαίνουν στην Κύπρο.

Στη συνέχεια παραθέτω ορισμένα αποσπάσματα από την έκθεση τα οποία θα σχολιάσω μετέπειτα.
-    Στην εισαγωγή τονίζεται ότι οι χρηματοοικονομικές αρχές παγκόσμια και ειδικά οι εποπτικές αρχές, πρέπει να κάνουν πολύ περισσότερα για να αποφεύγονται τέτοια γεγονότα.  Αυτό το 2009.

-    Σελίδα 8 – Υπήρξαν ουσιαστικές αποτυχίες στην αξιολόγηση των κινδύνων τόσο από εταιρείες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, όσο και από άλλους επόπτες.

-    Σελίδα 8 – Η κατάσταση χειροτέρευσε περισσότερο από την έλλειψη διαφάνειας στο χρηματοοικονομικό τομέα.

-    Σελίδα 13 – Η όλη διαδικασία βασίζεται στην εμπιστοσύνη, όσον αφορά την τιμιότητα και αξιολόγηση των αναμεμιγμένων ιδρυμάτων.

-    Σελίδα 23 – Μία απόφαση πολιτικής για τον οικονομικό τομέα πρέπει να βασίζεται σε μία ισχυρή εποπτική αρχή που να μπορεί να επιβάλλει αποτρεπτικές ποινές για να αντιμετωπίζει όλων των ειδών τις καταστάσεις.

-    Σελίδα 29 – Το θέμα της εταιρικής διακυβέρνησης και η αποτυχία εφαρμογής της αποτελεί μία από τις πιο βασικές αιτίες της κρίσης.

-    Σελίδα 40 – Διαπιστώνεται ότι οι εθνικές εποπτικές αρχές απέτυχαν να αποδώσουν και να εκτελέσουν τις ευθύνες τους.

Συνοπτικά, από την έκθεση αυτή κάποιος διαπιστώνει τη σημασία της εταιρικής διακυβέρνησης, της διαφάνειας και της αποτελεσματικής εφαρμογής των σχετικών κανονισμών.  Πάνω απ’ όλα διαπιστώνει την ανάγκη για εμπιστοσύνη στους θεσμούς και σε ΑΥΤΟΥΣ που τους εκπροσωπούν.

Μελετώντας την έκθεση αυτή σε λεπτομέρεια, διαπιστώνεται ότι υπάρχουν πολλά μαθήματα τα οποία ακόμα και σήμερα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη από όλους.

Ένα θέμα όμως είναι το πιο βασικό από όλα – η αξιοπιστία των εθνικών εποπτικών Αρχών, στα μάτια του απλού πολίτη.

Είναι με λύπη που κάποιος βλέπει συνεχώς να υπάρχουν σκιές πάνω σε σοβαρά εποπτικά ιδρύματα, οι οποίες δημιουργούν μεγάλες αμφιβολίες στην κοινή γνώμη για τον τρόπο και την αποτελεσματική εξάσκηση του ελέγχου τους.

Σε μία εποχή που ο απλός πολίτης καλείται να κάνει τεράστιες θυσίες, που η μεσαία τάξη βλέπει το βιοτικό της επίπεδο να μειώνεται και που ο εργαζόμενος βλέπει παραδοσιακές του αξίες να κινδυνεύουν, είναι πραγματικά απαράδεκτο οι μισθοί ψηλά αμειβόμενων αξιωματούχων να αυξάνονται μέσα από μονομερείς παρεμβάσεις σε συμβόλαια χωρίς οποιαδήποτε διαφάνεια και χωρίς ποτέ κανένας να δίδει οποιαδήποτε ικανοποιητική εξήγηση, η οποία να ικανοποιεί το περί δικαίου αίσθημα του απλού πολίτη.  Ταυτόχρονα υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι κακοποιούν βάναυσα την αλήθεια λέγοντας Α τη μία μέρα και Ω την άλλη… και νομίζουν ότι έχουν να κάνουν με αμνούς κι ερίφια.

Είναι φανερό ότι οι καθολικές προσπάθειες που γίνονται τυγχάνουν  διάβρωσης από τέτοιους αξιωματούχους που θα παραμείνουν εκεί (άραγε να έχουν διαβάσει το σχετικό ποίημα του Καβάφη…….) και δεν αναφέρομαι στην πολιτική ηγεσία, αλλά σε διορισμένους τεχνοκράτες, οι οποίοι καταστρέφουν την όλη προσπάθεια που το σύνολο του πολιτικού κόσμου και οι απλοί πολίτες κάνουν ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν.