Aναβάθμιση της Κύπρου από τους Moody's

Ο διεθνής Οίκος αξιολόγησης Moody`s  αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου στην βαθμίδα B3 από Caa3. Παράλληλα αναθεώρησε την προοπτική της κυπριακής οικονομίας από θετική σε σταθερή, ενώ διατήρησε την βραχυπρόθεσμη αξιολόγηση της Κύπρου (Not-Prime).

Σύμφωνα με το σκεπτικό του Οίκου Moody’s, η αναβάθμιση αντανακλά τη μέχρι στιγμής πρόοδο που σημείωσε η Κυβέρνηση στην αντιμετώπιση των βασικών προκλήσεων της χώρας όσον αφορά την μακροοικονομική σταθερότητα, τη δημοσιονομική εξυγίανση και την σταθερότητα του τραπεζικού τομέα.

Όπως αναφέρεται, η αναβάθμιση αντανακλά, την εξυγίανση της δημοσιονομικής θέσης της Κυβέρνησης, όπως αποτυπώνεται στην εκτίμηση για επιστροφή σε πρωτογενές πλεόνασμα από το 2014, και την αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ  το 2015.

Αντανακλά επίσης τη σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα της Κύπρου μέσα από την ανακεφαλαιοποίηση των προβληματικών τραπεζών, γεγονός που, σε κάποιο βαθμό, μειώνει τον κίνδυνο οι υποχρεώσεις που σχετίζονται με τράπεζες να αποτυπωθούν στον κρατικό προϋπολογισμό.

Σημειώνεται, ωστόσο, ότι η Κύπρος αντιμετωπίζει ακόμα σημαντικές πιστωτικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της λιγότερο ευνοϊκής οικονομικής προοπτικής και του πολύ υψηλού και αυξανόμενου ποσοστού Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) στον τραπεζικό τομέα.

Υπερκαλύφθηκαν οι δημοσιονομικοί στόχοι
Ο  Οίκος Moody’s αναφέρει ότι οι δημοσιονομικοί δείκτες ξεπέρασαν του στόχους που τέθηκαν από την Τρόικα. Το 2013, το πρωτογενές έλλειμμα μειώθηκε σε 2,0% του ΑΕΠ έναντι στόχου του 4,2% στο αρχικό πρόγραμμα. Τα περισσότερα από τα μέτρα που αποσκοπούν στη μόνιμη μείωση του ελλείμματος είχαν συμπεριληφθεί στον προϋπολογισμό του 2013, κάτι που οδήγησε σε σημαντική δημοσιονομική εξυγίανση 7,5% ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2013-14, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ.

Σημειώνεται πως το γεγονός ότι η οικονομική συρρίκνωση το 2013 και το 2014 δεν ήταν τόσο σοβαρή όσο αρχικά αναμενόταν υπό το πρόγραμμα, συνέβαλε επίσης στην ικανότητα της Κυβέρνησης να ξεπεράσει τους δημοσιονομικούς της στόχους.

Κατά την άποψη του Οίκου Moody’s , η οικονομική και δημοσιονομική υπερ-απόδοση αυξάνει την πιθανότητα της κυβέρνησης να επιτύχει τους υπόλοιπους μεσοπρόθεσμους της στόχους για δημοσιονομική εξυγίανση, όπως η επίτευξη ενός πρωτογενούς πλεονάσματος 4% του ΑΕΠ το 2018, και συνεπώς το στόχο να τεθεί το χρέος σε μια πιο βιώσιμη πορεία.

Ο Οίκος Moody`s εκτιμά, επίσης, ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της κυπριακής κυβέρνησης κατά πάσα πιθανότητα θα μειωθεί σε περίπου 3% του ΑΕΠ το 2014, από 4,9% το 2013 και 5,8% το 2012, και ότι το πρωτογενές ισοζύγιο θα βελτιωθεί κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες το 2014, δημιουργώντας περίπου πρωτογενές πλεόνασμα 0,1 % του ΑΕΠ.

Η εκτίμηση αυτή προϋποθέτει μια συρρίκνωση της οικονομίας το 2014 κατά 2,5% σε πραγματικούς όρους και αυστηρή εκτέλεση του προϋπολογισμού μέχρι το 2014, τόσο στις δαπάνες όσο και στα έσοδα. Λαμβάνει επίσης υπόψη τις επιπτώσεις των δημοσιονομικών μέτρων που θεσπίστηκαν το 2013, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης του συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων στο 12,5% από 10%, τον σχεδόν διπλασιασμό της παρακράτησης φόρου επί των τόκων στο 30%, καθώς και τον εξορθολογισμό των δαπανών.

Αναφέρεται επίσης ότι η πρόβλεψη της Κυβέρνησης για τον προϋπολογισμό αποδεικνύεται συνετή, αν συγκρίνει κανείς τα έσοδα του προϋπολογισμού με αυτά που έχουν εισπραχθεί.

Σύμφωνα με το βασικό σενάριο του οίκου, προβλέπεται μια μέτρια και σταδιακή οικονομική ανάκαμψη από το 2015 – 16, με την ανάπτυξη σταδιακά να ανέρχεται περίπου στο 2% μεσοπρόθεσμα. Το δημόσιο χρέος αναμένεται να κορυφωθεί γύρω στο 110% του ΑΕΠ το 2015 , πριν αρχίσει σταδιακά να αποκλιμακώνεται.

Θετικές εξελίξεις στο τραπεζικό τομέα, παραμένουν οι κίνδυνοι
Όσον αφορά τον τραπεζικό τομέα, ο Οίκος σημειώνει την ενίσχυση των μεγαλύτερων τραπεζών, με τους ισολογισμούς τους να έχουν ενισχυθεί μέσω αυξημένων κεφαλαιακών μαξιλαριών, εξωτερική απομόχλευση (μέσω πώλησης δραστηριοτήτων τους στο εξωτερικό και βελτιώσεις στο χρηματοδοτικό τους προφίλ.

Σημειώνεται επίσης ότι οι αρχές έχουν ενδυναμώσει πο ρυθμιστικό και εποπτικό τους πλαίσιο, υλοποιώντας μέτρα που στοχεύουν στην υποβοήθηση των τραπεζών στην αντιμετώπιση του υψηλού ποσοστού ΜΕΔ, συγκεκριμένα με την αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου για τις εκποιήσεις.

Ο Οίκος αναφέρεται στις ενέργειες που έγιναν από την Τράπεζα Κύπρου και γίνονται από την Ελληνική Τράπεζα για την αντιμετώπιση των κεφαλαιακών τους ελλειμμάτων και στην πρόοδο που έχει επιτευχθεί στον Συνεργατισμό.

Αναφερόμενος στους κινδύνους που υπάρχουν ακόμα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ο Οίκος κάνει λόγο για στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και επιχειρήσεις.  Όπως αναφέρεται, ο Οίκος δεν προβλέπει ουσιαστική οικονομική ανάκαμψη πριν από το 2016, και σε περίπτωση που οι πιέσεις αυξηθούν περισσότερο από το αναμενόμενο, η ανάκαμψη θα αναβληθεί, αυξάνοντας περαιτέρω την αβεβαιότητα για τη βιωσιμότητα του χρέους

 Επιπλέον, ο Οίκος σημειώνει ότι αν η αναμενόμενη ανταλλαγή περιουσιακών στοιχείων του ΥΠΟΙΚ με την Κεντρική Τράπεζα έναντι χρέους αξίας €1 δισ (6% του ΑΕΠ) δεν υλοποιηθεί φέτος ή το 2015, το δημόσιο χρέος θα κορυφωθεί γύρω στο 115% του ΑΕΠ.

Γενικότερα ο Οίκος θεωρεί ότι η Κύπρος είναι σε παρόμοια θέση με άλλα κράτη που απέτυχαν να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις και ότι τα βασικά προβλήματα που οδήγησαν σε αυτή την αποτυχία δεν έχουν ακόμα πλήρως επιλυθεί, κάτι που καθιστά την οικονομία ευάλωτη σε νέα αποτυχία για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η σταθερή προοπτική αντανακλά ισορροπία κινδύνων
Ο Οίκος Moody`s εξηγεί ότι η σταθερή προοπτική αντανακλά μια ισορροπία στους κινδύνους. Από τη μια ο Οίκος αναμένει ότι η δέσμευση της Κυβέρνησης στη συνέχιση των προσπαθειών δημοσιονομικής εξυγίανσης θα παραμείνει υψηλή και ότι η πρόοδος που έχει επιτευχθεί τόσο στα δημόσια οικονομικά όσο και στον τραπεζικό τομέα δεν θα αντιστραφεί.

Από την άλλη πλευρά οι αδύναμες οικονομικές προοπτικές και το μεγάλο ποσοστό ΜΕΔ στον τραπεζικό τομέα συνεχίζουν να θέτουν κινδύνους στη βιωσιμότητα τους χρέους.

Προϋποθέσεις αλλαγής της αξιολόγησης
Ο Οίκος αναφέρει ότι θα μπορούσε να προχωρήσει σε αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου αν υπάρξει περαιτέρω πρόοδος στο πρόγραμμα της Τρόικας, όπως για παράδειγμα αν το πρωτογενές πλεόνασμα της χώρας ξεπεράσεις τους στόχους και φτάσει στο 4% πριν από το 2018. Επίσης μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη και αναστροφή της ανοδικής τάσης των ΜΕΔ, θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω αναβάθμιση.

Η οικονομία της Κύπρου θα υποβαθμιζόταν από τον Οίκο αν εξασθενούσε η δέσμευση της Κυβέρνησης στο πρόγραμμά της με την Τρόικα καθώς και για αποκατάσταση της μακροοικονομικής σταθερότητας και, κυρίως, αν η αναμενόμενη ανάπτυξη της οικονομίας αποτύχει να υλοποιηθεί. Υποβάθμιση θα υπήρχε επίσης στην περίπτωση που υπάρξει ανάγκη για περαιτέρω ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα.

ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ