Ε. Βασιλειάδου: Ξεκαθαρίζει η ενδιάμεση λύση τέλη Νοεμβρίου

Σε συνέντευξή της στο InBusinessNews, η Πρόεδρος της ΔΕΦΑ Ελένη Βασιλειάδου είπε ότι  μέχρι το τέλος Νοεμβρίου αναμένεται να ξεκαθαρίσει το σκηνικό για την ενδιάμεση λύση προμήθειας φυσικού αερίου (ΦΑ), όταν η ΔΕΦΑ θα έχει μπροστά της τις νέες βελτιωμένες προτάσεις των προσφοροδοτών. Θα εξεταστούν από το ΔΣ της ΔΕΦΑ οι αναθεωρημένες προτάσεις, συμπεριλαμβανομένων και τιμών ΦΑ, και μετά από παράλληλη διαβούλευση με την ΑΗΚ, θα ενημερωθεί το Υπουργείο Ενέργειας  για την προοπτική της ενδιάμεσης. 

- Η προηγούμενη προσπάθεια δεν κατέληξε σε συμφωνία με αποδεκτούς όρους και μείωση του κόστους παραγωγής και έτσι έκλεισε ο διαγωνισμός.

- Εν συγκρίσει με τον προηγούμενο διαγωνισμό, οι παράμετροι μπήκαν σε βάση που είναι πιο βοηθητική για μια θετική κατάληξη. 

- Αυξήθηκαν οι ζητούμενες ποσότητες ΦΑ και η χρονική διάρκεια συμβολαίου – και τα δύο βοηθούν σε απόσβεση των σημαντικών επενδυτικών δαπανών σε συσχετισμό με τις μικρές ανάγκες τις αγοράς. 

-Έχουμε δώσει περιθώριο δύο εβδομάδων ώστε να επανέλθουν οι προσφοροδότες με νέες προτάσεις.

-Βάσει των αναθεωρημένων προτάσεων και της συγκριτικής αξιολόγησης των, το ΔΣ της ΔΕΦΑ θα εξετάσει τα επόμενα βήματα, όπως κατά πόσον θα κληθούν ένας η περισσότεροι προσφοροδότες για περεταίρω διαπραγματεύσεις.  

Eρ. Αυτή τη στιγμή τρέχει ο δεύτερος διαγωνισμός για την προμήθεια ΦΑ στην εγχώρια αγορά. Γιατί απέτυχε η προηγούμενη προσπάθεια και τι έγινε με την προσπάθεια που έγινε τότε με την Noble από το Υπουργείο (2013);

Έχουν γίνει πέραν των δύο προσπαθειών για ενδιάμεση λύση.  Ο στόχος είναι η προμήθεια ΦΑ να επιφέρει μείωση στο κόστος ηλεκτροπαραγωγής μέσα σε αποδεκτά πλαίσια μείωσης κόστους και όρων συμβολαίου προμήθειας.  Σημειώνεται ότι η τιμή ηλεκτρισμού στον καταναλωτή, δεν περιλαμβάνει μόνο το κόστος καυσίμου, αλλά περιβαλλοντολογικά κόστη, λειτουργικά κόστη και την φορολογία μεταξύ άλλων.  Ένα σημαντικό μέρος αφορά το κόστος καυσίμου και η ΔΕΦΑ ασχολείται επί τούτου - να φέρουμε ένα άλλο καύσιμο (το ΦΑ), περιβαλλοντικά προτιμητέο, σε μια προσπάθεια ελάττωσης του κόστους παραγωγής και έμμεσα του κόστους που φτάνει στον καταναλωτή. 

Η προηγούμενη προσπάθεια δεν κατέληξε σε συμφωνία με αποδεκτούς όρους και μείωση του κόστους παραγωγής και έτσι έκλεισε ο διαγωνισμός. Το Υπουργείο Ενέργειας είχε εξετάσει με τη Noble μια άλλη επιλογή που δεν κατέληξε.  Στο τέλος του 2013, η ΔΕΦΑ έλαβε εντολή από το κράτος να ξεκινήσει μια νέα προσπάθεια, με κάλυψη των αναγκαίων υποδομών παράδοσης ΦΑ (δηλαδή προμήθεια, μεταφορά και επεξεργασία - ολοκληρωμένη λύση) με ανοικτή τεχνολογία, μέσω διαγωνισμού.  

Ερ. Ποιες οι βασικές παράμετροι του νέου διαγωνισμού;

Καταρχάς να καλύψουμε με προμήθεια ΦΑ ποσότητες βάση των εκτιμημένων αναγκών για ηλεκτροπαραγωγή με στόχο τη μείωση του κόστους.  Βασική παράμετρος είναι η χρονική διάρκεια προμήθειας 7-10 χρόνων. Το εύρος βασίζεται στην αβεβαιότητα που υπάρχει για τον χρόνο έλευσης του δικού μας ΦΑ δίνοντας έτσι μια ευελιξία ως προς τη διάρκεια συμβολαίου εισαγωγής.  Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι στην προετοιμασία των εγγράφων του διαγωνισμού χρησιμοποιήθηκαν παραδοχές και εκτιμήσεις της ΡΑΕΚ, που είναι η αρμόδια Αρχή για θέματα ρύθμισης της αγοράς.  Φυσικά μία από τις απαιτήσεις είναι μια πιθανή ενδιάμεση λύση να εξασφαλίζει την ασφάλεια, τη συνεχή τροφοδοσία και την ομαλή λειτουργία του συστήματος ηλεκτρισμού, με βάση τις ανάγκες των καταναλωτών.  Σημειώνεται ότι στις βασικές εκτιμήσεις και παραδοχές της ΡΑΕΚ λαμβάνονται υπόψη η διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και οι υποχρεώσεις μας που πηγάζουν από τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και στόχους.  Με βάση τα άνω η ΔΕΦΑ ετοίμασε τα έγγραφα του διαγωνισμού με διαβούλευση με την ΑΗΚ και ανακοίνωσε το διαγωνισμό. 

Ερ. Πληροφορίες θέλουν τέσσερεις εταιρείες να επέδειξαν ενδιαφέρον, ενώ τώρα διαπραγματεύεστε με τρεις προσφοροδότες. Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις;

Καταρχάς να αναφέρω ότι δεν είναι τέσσερεις εταιρείες - έχουμε λάβει τέσσερεις προτάσεις από κοινοπραξίες εταιρειών. Οι διαδικασίες αφορούν δυο κύρια στάδια. Κατά το πρώτο στάδιο, οι τέσσερεις προτάσεις αξιολογήθηκαν με τη μέθοδο της έγκρισης/απόρριψης με βάση κριτήρια οικονομικά, τεχνικά και εμπειρίας των συμμετεχόντων.  Να σημειωθεί ότι πέρασαν και οι τέσσερεις προτάσεις το στάδιο αυτό. 

Στο δεύτερο στάδιο, οι προτάσεις αξιολογήθηκαν με βάση το περιεχόμενο τους, εμπορικό και οικονομικό, στο οποίο συμπεριλαμβανόταν και προσχέδιο βασικών όρων συμβολαίου προμήθειας ΦΑ και η οικονομική τους προσφορα (τιμή, εγγυήσεις και άλλοι όροι). Η ΔΕΦΑ αξιολόγησε συγκριτικά τις προτάσεις μεταξύ τους.  Μετά το πέρας της εμπορικής και οικονομικής αξιολόγησης, με βάση το συνολικό αποτέλεσμα, το ΔΣ ΔΕΦΑ απεφάσισε να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις με ένα αριθμό προσφοροδοτών. 

Ερ. Πώς κινούνται οι διαπραγματεύσεις με την ΑΗΚ;

Παράλληλα με την εξέλιξη του διαγωνισμού, η ΔΕΦΑ είναι σε συνεχείς επαφές με την ΑΗΚ, με την οποία θα πρέπει να συνομολογηθεί εναρμονισμένο και αλληλένδετο συμβόλαιο προμήθειας ΦΑ.  Σε αυτό το στάδιο, έχει ολοκληρωθει ο πρώτος κύκλος διαπραγματεύσεων με την ΑΗΚ. Η ΑΗΚ έχει τις δικές της ανάγκες και υποχρεώσεις και πρέπει η ΔΕΦΑ να βρει την χρυσή τομή με τον τελικό προσφοροδότη.  Όπως ξέρουμε, το σύστημα της Κύπρου έχει ιδιαιτερότητες - μικρή αγορά με μικρές ανάγκες, αποκλεισμένη αγορά χωρίς διασυνδέσεις ενέργειας, υψηλή ανάγκη σε ευελιξία.  Πρέπει να είμαστε προσεχτικοί με τον κάθε όρο.  Ο στόχος μας είναι να πετύχουμε μείωση στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, μέσω μείωσης στο κόστος ηλεκτροπαραγωγής, με ελαχιστοποίηση των ρίσκων. 
Βάσει των διαπραγματεύσεων με τις δύο πλευρές, προσφοροδότες/ΑΗΚ, η  ΔΕΦΑ αναθεώρησε στοιχεία στα έγγραφα κυρίων όρων πιθανού συμβολαίου προμήθειας ΦΑ και τα έστειλε στους προμηθευτές για εξέταση και κατάθεση αναθεωρημένης/βελτιστοποιημένης πρότασης συμπεριλαμβανομένης και τιμής. 

Ερ. Ποια τα χρονοδιαγράμματα;

Έχουμε δώσει περιθώριο δύο εβδομάδων ώστε να επανέλθουν οι προσφοροδότες με νέες προτάσεις. Έχουμε στενά χρονικά περιθώρια, καθώς η ημερομηνία λήξης ισχύος των προτάσεων είναι τα τέλη Νοεμβρίου. Ολοκληρωμένο συμβόλαιο δεν μπορεί να γίνει μέσα σε λίγες μέρες, ούτε με προσφοροδότη αλλά ούτε και με την ΑΗΚ, αλλά πρέπει τουλάχιστον να φτάσουμε στο σημείο όπου να μπορεί να διαφανεί εάν μπορούμε να καταλήξουμε σε θετικό αποτέλεσμα για εισαγωγή ΦΑ σαν ενδιάμεση λύση. Βάσει των αναθεωρημένων προτάσεων και της συγκριτικής αξιολόγησης των, το ΔΣ της ΔΕΦΑ θα εξετάσει τα επόμενα βήματα, όπως κατά πόσον θα κληθούν ένας η περισσότεροι προσφοροδότες για περαιτέρω διαπραγματεύσεις.  

Ερ. Τι ρόλο παίζει ο παράγοντας τιμή σε αυτή τη φάση του διαγωνισμού; 

Η τιμή είναι ο βασικός παράγοντας σε αυτή τη φάση. Οι όροι του συμβολαίου έχουν ακόμη σημεία που χρήζουν περαιτέρω διαπραγματεύσεων και με τους προσφοροδότες αλλά και με την ΑΗΚ για το αντίστοιχο εναρμονισμένο συμβόλαιο, ωστόσο, στο σημείο που είμαστε, η τιμή θα παίξει καθοριστικό ρόλο, εφόσον θα κρίνει κατά πόσον επιφέρει μείωση (και πόση) στο κόστος ηλεκτροπαραγωγής. Αυτό θα το εξετάσει η ΔΕΦΑ και η ΑΗΚ και θα ενημερωθεί το Υπουργείο. 

Ερ. Γιατί πρέπει να αισιοδοξούμε αυτή τη φορά εφόσον παρόμοιες προσπάθειες στο παρελθόν δεν πέτυχαν;

Εν συγκρίσει με τον προηγούμενο διαγωνισμό, οι παράμετροι μπήκαν σε βάση που είναι πιο βοηθητική για μια θετική κατάληξη. Αυξήθηκαν οι ζητούμενες ποσότητες ΦΑ και η χρονική διάρκεια συμβολαίου – και τα δύο βοηθούν σε απόσβεση των σημαντικών επενδυτικών δαπανών σε συσχετισμό με τις μικρές ανάγκες τις αγοράς. Ωστόσο, δεν μπορεί να εγγυηθεί κανείς ότι θα καταλήξει θετικά ο διαγωνισμός. Πολλά εξαρτώνται από τους προσφοροδότες (στόχοι/απαιτήσεις) μέσα στα πλαίσια της διεθνούς αγοράς ΦΑ. 

Ερ. Πώς δρομολογούνται οι εργασίες για την κατασκευή και ανάπτυξη του εγχώριου δικτύου μεταφοράς και διανομής ΦΑ;

Έχει ήδη γίνει μια σειρά μελετών για την ανάπτυξη του εγχώριου δικτύου με τη βοήθεια εξειδικευμένων εξωτερικών συμβούλων.  Ωστόσο, το επόμενο στάδιο προνοεί τον λεπτομερή σχεδιασμό, όπου θα πρέπει να υπάρχει βεβαιότητα για τις εξελίξεις αναφορικά με το χρονοδιάγραμμα της έλευσης ΦΑ και μετά να ξεκινήσει το στάδιο, καθώς το κόστος των μελετών είναι μεγάλο.  Οι αρχικές μελέτες αφορούν τη ραχοκοκαλιά του συστήματος μεταφοράς και διανομής ΦΑ από το σημείο εισαγωγής προς τους ηλεκτροπαραγωγούς σταθμούς.  Η πρώτη φάση ανάπτυξης του δικτύου κοστολογήθηκε στα 60-70 εκ. και η επέκταση του σε μικρότερους καταναλωτές, δεύτερη φάση, θα έχει μεγαλύτερο κόστος. 

Ερ. Είστε υπέρ της δημιουργίας τερματικού;

Γενικά, υπάρχουν διάφοροι τρόποι να αξιοποιηθούν τα κοιτάσματα, ο κάθε τρόπος με τις ιδιαιτερότητες του, και θα ήταν καλό να εξετάζονται διάφορα σενάρια για ενδεχόμενα που μπορεί να προκύψουν.  Σαν τεχνοκράτης, θα σας έλεγα ότι για να στηριχθούν υποδομές αξιοποίησης ΦΑ, μια από τις αναγκαίες παραμέτρους, και όχι η μόνη,  είναι επιβεβαιωμένες ποσότητες ΦΑ που να είναι ικανοποιητικές στο σύνολο τους για κάθε συγκεκριμένο έργο υποδομής.