Η ‘μάστιγα’ της κυμαινόμενης επιβάρυνσης (‘Floating Charge’)

Ένας από τους τρόπους εξασφάλισης ενός δανείου προς μια εταιρεία από ένα Τραπεζικό Ίδρυμα στην Κύπρο είναι η επιβάρυνση των στοιχείων ενεργητικού της με ‘κυμαινόμενη επιβάρυνση’ (ή αλλιώς ‘floating charge’). Η κυμαινόμενη επιβάρυνση είναι χρέωση τόσο των πάγιων περιουσιακών στοιχείων  όπως οικόπεδα, κτίρια, μηχανήματα, αλλά και μη-πάγιων στοιχείων όπως εμπορικό αποθεματικό, τα μετρητά, και τα εμπορικά εισπρακτέα.

Η εταιρεία μπορεί να κάνει απρόσκοπτη χρήση του εμπορικού αποθεματικού ενόσω το δάνειο εξυπηρετείται. Με την εγγραφή αυτής της επιβάρυνσης, ο οφειλέτης εκδίδει ‘χρεωστικό’ ομόλογο το οποίο παραδίδει στον πιστωτή. Αυτό το ομόλογο είναι παράλληλα ένα είδος συμφωνίας που περιέχει συγκεκριμένους όρους. Αξίζει να σημειωθεί ότι μια εταιρεία μπορεί να συνεχίσει την ‘αποξένωση’ (πώληση) περιουσιακών στοιχείων της μέχρι αυτά να παγοποιηθούν από την Τράπεζα.

Σε περίπτωση αθέτησης των δανειακών υποχρεώσεων του οφειλέτη, η κυμαινόμενη επιβάρυνση μετατρέπεται σε σταθερή και το δικαίωμα ιδιοκτησίας μπορεί να ‘μεταφερθεί’ στην Τράπεζα. Με αυτή την κίνηση ουσιαστικά ‘κρυσταλλώνει’ (δεσμεύει) τα περιουσιακά στοιχεία για τα οποία ο οφειλέτης έχει δανειστεί έτσι ώστε ο οφειλέτης να μην μπορεί να τα διαθέσει προς πώληση ή να εμποδίσει την Τράπεζα από το να προχωρήσει στην κατάσχεσή τους (υπάρχουν πολλές επιπλοκές που σήμερα οι τράπεζες παράβλεψαν να αντιλιφθούν). Όλα τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία δεν είναι ενυπόθηκα σε άλλο δανειστή μπορούν να περιληφθούν στο ταμείο που εξασφαλίζει το δάνειο χωρίς να υφίσταται η ανάγκη να υπογράφεται κάποια περαιτέρω συμφωνία εξασφάλισης προς όφελος του ιδίου πιστωτή

Στο στάδιο πριν την παγοποίηση των περιουσιακών στοιχείων, η κυμαινόμενη επιβάρυνση συνεχίζει να αυξομειώνεται ανάλογα με το υπόλοιπο του δανείου του συγκεκριμένου πελάτη.

Ο ιδιοκτήτης συμφωνίας κυμαινόμενου επιτοκίου δεν μπορεί να ασκήσει δικαιώματα ιδιοκτησίας επί των περιουσιακών του στοιχείων πριν την ‘παγοποίηση’ της κυμαινόμενης επιβάρυνσης. Οι όροι που μπορούν να οδηγήσουν στην παγοποίηση των περιουσιακών στοιχειών περιγράφονται ρητά στους όρους του δανείου, γι’αυτο καλούνται όλοι οι δανειολήπτες να εξετάζουν πολύ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ τους συγκεκριμένους όρους. Μια κοινή πρακτική ενεργοποίησης της ‘παγοποίησης’ των περιουσιακών στοιχείων που περιλαμβάνεται στη συμφωνία ενός δανείου είναι ότι η παγοποίηση συμβαίνει αυτόματα μόλις ο οφειλέτης αθετήσει τις υποχρεώσεις του προς το δάνειο (και όχι απαραίτητα όταν το δάνειο οδηγηθεί στην υπηρεσία ανάκτησης χρεών). Όταν η κυμαινόμενη επιβάρυνση κρυσταλλοποιηθεί το δάνειο καθίσταται εκτελεστέο και είναι εξασφαλισμένο με ότι περιουσιακά στοιχεία ανήκουν στην εταιρεία εκείνη τη στιγμή.

Παρά το ότι θεωρητικά μετά την παγοποίηση ο οφειλέτης δεν μπορεί να διαχειρίζεται το δεσμευμένο ενεργητικό του, εφόσον ο πιστωτής δεν έχει διορίσει διαχειριστή να το πράττει, στην ουσία η επιβάρυνση παραμένει κυμαινόμενη μέχρι την πραγματική ‘επέμβαση’ του πιστωτή.

Συνοψίζοντας, η κυμαινόμενη επιβάρυνση αφορά τα σημερινά και μελλοντικά περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη και μπορεί να μετατραπεί σε σταθερή επιβάρυνση εάν κάποιος από τους προβλεπόμενους όρους της παγοποίησης επέλθει, καθώς και όταν ο πιστωτής διορίσει Παραλήπτη/ Διαχειριστή.

Είναι απαραίτητο όλοι οι επιχειρηματίες να εξετάζουν πολύ προσεκτικά τους προτεινόμενους δανειακούς όρους και να αποτείνονται στους σύμβουλους τους για τυχόν διευκρινίσεις.

gm@delfipartners.com