Ρωσική αγορά: Σώζει αλλά και τρομάζει

Όταν το 2001 ολοκληρώθηκε, ο κυπριακός τουρισμός κατέγραψε την κορυφαία χρονιά στην ιστορία του, εξασφαλίζοντας σχεδόν 2,7 εκ. τουρίστες από το εξωτερικό. Μάλιστα, ο μεγαλύτερος με διαφορά αιμοδότης της κυπριακής, τουριστικής βιομηχανίας, το Ηνωμένο Βασίλειο, έφερε στη χώρα 1,5 εκ. τουρίστες, αριθμός που αντιστοιχεί στο 55,5% του συνολικού αριθμού τουριστών.

Τα σημερινά δεδομένα είναι σαφώς διαφοροποιημένα σε σχέση με την χρονιά-ρεκόρ για τον κυπριακό τουρισμό, όχι ως προς τα νούμερα που εξασφαλίζει η εγχώρια βιομηχανία τουρισμού, αφού με μερική απόκλιση είναι κοντά στο 2001, αλλά ως προς τους τουρίστες που φέρνουν στην Κύπρο συγκεκριμένες αγορές.

Η χαμένη βρετανική αγορά
Από το 2001 κι έπειτα, η βρετανική αγορά στέλνει όλο και λιγότερους τουρίστες στην Κύπρο. Μέχρι τον Αύγουστο του 2014 έφτασαν στη χώρα 613.590 τουρίστες από το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ μέχρι το τέλος του έτους υπολογίζεται να έρθουν συνολικά κάπου 800 με 900 χιλιάδες άτομα. Το αρνητικό έγκειται στο γεγονός πως ο εν λόγω αριθμός έχει πλέον περιοριστεί σε ποσοστό που ξεπερνά το 40%. Φορείς του τουρισμού εδώ και χρόνια τονίζουν την ανάγκη για ειδικές ενέργειες στη Μεγάλη Βρετανία, την ίδια ώρα που άλλοι αναφέρουν πως το στοίχημα με την εν λόγω αγορά έχει πλέον χαθεί και πρέπει πλέον η Κύπρος να στραφεί σε άλλες χώρες, εντός ή εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Ρωσία και ο ρόλος της Biblio Globus
Την ίδια ώρα, την παρτίδα σώζει η ρωσική αγορά, η οποία μέσα σε 13 χρόνια έχει αυξήσει τον αριθμό τουριστών προς την Κύπρο σε ποσοστό της τάξης του 350%. Κατά το 2001 έφτασαν από τη Ρωσία μόλις 116,5 χιλιάδες τουρίστες, ενώ μέχρι τον Αύγουστο του 2014 έφτασαν στην Κύπρο 483.079 Ρώσοι τουρίστες. Υπολογίζεται πως μέχρι την ολοκλήρωση του τρέχοντος έτους θα έρθουν στην Κύπρο πέραν των 700 χιλιάδων τουριστών από τη Ρωσία.

Τα μηνύματα είναι ιδιαίτερα θετικά και απορρέουν από το «άνοιγμα» της Κύπρου στη συγκεκριμένη αγορά αφενός και αφετέρου στις συνθήκες επιχειρηματικότητας που αναπτύχθηκαν στη χώρα μας μέσω του κλάδου των επαγγελματικών υπηρεσιών. Ωστόσο, προβληματισμός ή έστω μικρή ανησυχία απορρέει από τη μεγάλη εξάρτηση που έχει πλέον η Κύπρος στη ρωσική αγορά. Η επισφαλής πολιτική κατάσταση στη Ρωσία, η διελκυστίνδα με τη Δύση που έχει φέρει κυρώσεις και αντί-κυρώσεις σε συνδυασμό με το εύθραυστο ρούβλι είναι σημαντικοί παράγοντες ανησυχίας για τον κυπριακό κόσμο του τουρισμού. Την ίδια στιγμή μεγάλη είναι και η εξάρτηση σε μία ρωσική εταιρεία, την Biblio Globus, η οποία φέρνει στην Κύπρο πέραν των μισών Ρώσων που φτάνουν στη χώρα.

Πάντως, κύκλοι από την ξενοδοχειακή βιομηχανία τονίζουν ότι η εταιρεία αποτελεί εξαιρετικό συνεργάτη για τις κυπριακές επιχειρήσεις, αφού πληρώνει στην ώρα της και βάσει των όσων συμφωνεί, βοηθά ξενοδοχεία να προχωρήσουν σε ανακαινίσεις ενώ έχει κτίσει σημαντικές υποδομές για τη διακίνηση και τη φιλοξενία των τουριστών που φέρνει στην Κύπρο.

Αναζητώντας Γερμανούς και άλλους Ευρωπαίους
Με τους Ρώσους αφενός και του Βρετανούς αφετέρου να καλύπτουν περίπου το μισό τουριστικό ρεύμα προς την Κύπρο, όλες οι άλλες αγορές μοιάζουν μικρές σε σχέση με τις προαναφερθείσες. Παράλληλα, σημαντικές χώρες όπως η Γερμανία αλλά και το σύνολο των σκανδιναβικών κρατών, αποτελούν στόχους που η Κύπρος δεν καταφέρνει να πετύχει.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Γερμανία η οποία φαίνεται να έχει γυρίσει την πλάτη στην Κύπρο, κατά τα τελευταία χρόνια. Συνεχείς είναι οι πτώσεις που καταγράφονται από τη χώρα τα τελευταία 15 χρόνια. Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως το 1999 έφτασαν στην Κύπρο πέραν των 238 χιλιάδων, Γερμανών τουριστών, ενώ μέχρι τον Αύγουστο του 2014 ήρθαν στη χώρα μόλις 46,5 χιλιάδες Γερμανοί. Μέχρι το τέλος του έτους ο αριθμός Γερμανών τουριστών δεν υπολογίζεται να ξεπεράσει τις 100 χιλιάδες.

Προοπτικές και προκλήσεις
Ο ΚΟΤ, οι ξενοδόχοι και ευρύτερα η πολιτεία θα πρέπει να καταστρώσουν συγκεκριμένη στρατηγική, να αποφασίσουν ποιες αγορές θα πρέπει να στοχεύει η Κύπρος και βεβαίως να καταλήξουν στο πλάνο δράσης τους. Κάτι τέτοιο δεν υπάρχει σήμερα, με τον ΚΟΤ αφενός να μην έχει μεγάλους οικονομικούς πόρους αλλά πλέον ούτε τα απαραίτητα εργαλεία έρευνας και σχεδιασμού στρατηγικής. Την ίδια ώρα οι ξενοδόχοι βλέπουν πρώτα απ’ όλα τις δικές τους επιχειρήσεις κι έπειτα την προβολή τους στο εξωτερικό μέσω δράσεων που απαιτούν κονδύλια. Η πολιτεία με τη σειρά και δη η κυβέρνηση υπόσχεται σχεδιασμό και υλοποίηση πολυσχιδούς πλάνου, το οποίο μέχρι στιγμής βρίσκεται επι χάρτου.