Γιατί κανείς δεν θα πάει φυλακή για την οικονομία

Στην τσέπη μας είναι από αμφίβολο έως αδύνατο να επιφέρει κάποια διαφορά. Το ίδιο ισχύει και για τον επιχειρηματικό κόσμο της Κύπρου. Ωστόσο, η δίψα για απονομή δικαιοσύνης πνίγει τον κόσμο που προσμένει ευλαβικά ότι θα δει κάποιον τραπεζίτη ή αξιωματούχο να μπαίνει στη φυλακή για το «έγκλημα» στην οικονομία μας, όπως ονομάστηκε.

Πιασάρικος τίτλος για πρωτοσέλιδο, όμως στην πραγματικότητα δεν παύει να αποτελεί απλά μια ατάκα, ένα παραμύθι που φροντίζουν να αναμασούν οι πολιτικοί λαϊκίζοντας, για να πλασάρουν τους εαυτούς τους ως μεσσίες του έθνους.
 
 

Δυστυχώς, η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν θα πάει φυλακή για την κατάσταση της οικονομίας. Αυτό δεν το λέω επειδή δεν έχω εμπιστοσύνη στο κυπριακό σύστημα δικαιοσύνης (που δεν έχω) αλλά επειδή από την αρχή αυτής της παγκόσμιας κρίσης το 2008 στις ΗΠΑ κανένας τραπεζίτης δεν πήγε φυλακή για κακοδιαχείριση ή λανθασμένες επενδύσεις, εκτός αν αποδείχθηκε ότι εξαπάτησε ή καταχράστηκε χρήματα.

Από το 2008 έχουν χρεοκοπήσει περισσότεροι από 50 τραπεζικοί κολοσσοί και ασφαλιστικές εταιρείες (οι καταρρεύσεις μικρών τραπεζικών ιδρυμάτων στις ΗΠΑ ξεπερνούν τις 500). Ποιοι από όσους ξεκίνησαν την παγκόσμια κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος βρίσκονται στη φυλακή; Ουδείς!

Ο Richard Fuld έμεινε στην ιστορία ως ο τελευταίος πρόεδρος και CEO της Lehman Brothers προτού χρεοκοπήσει. Κάποτε τον αποκαλούσαν Mr. Wall Street και ο ίδιος δήλωνε ότι ενόσω ζει η εταιρεία δεν πρόκειται να πουληθεί. Τελικά η εταιρεία πτώχευσε και ο ίδιος κατηγορήθηκε ότι αν είχε δεχθεί στήριξη ή συγχώνευση η εξέλιξη αυτή θα είχε αποφευχθεί. Λίγο πριν την πτώχευση κατάθεσε ενώπιον του γενικού εισαγγελέα μαζί με άλλα 12 στελέχη της τράπεζας για μια υποτιθέμενη απάτη με τίτλων που συνδεόταν με την κατάρρευση, ωστόσο τίποτα δεν μπορούσε να αποδειχθεί. Όχι μόνο δεν καταδικάστηκε για κάτι αλλά από το 1993 ως το 2007 έλαβε από την εταιρεία περίπου μισό δις δολάρια! Λίγα χρόνια αργότερα εργαζόταν εκ νέου σε διευθυντική θέση σε μια επενδυτική τράπεζα στη Νέα Υόρκη.  

Πάνω κάτω τα ίδια έγιναν και με τον Frederick Goodwin, τον Ceo της Royal Bank of Scotland από το 2001 ως το 2009. Ο ίδιος ακολουθούσε επιθετική επεκτατική πολιτική από το 2000 ως το 2008 και η τράπεζα κατατάχθηκε στις μεγαλύτερες του πλανήτη με περιουσία πέρα των £1.9 τρις το 2008, λίγο πριν από την κρατικοποίηση της!
Ένα μήνα προτού η RBS ανακοινώσει ζημίες ύψους £24,1 δις (τις μεγαλύτερες στην ιστορία του Ην. Βασιλείου) ο Goodwin παραιτήθηκε! Τον χαρακτήρισαν αλαζόνα και τον χειρότερο τραπεζίτη παγκοσμίως. Έγινε έρευνα εναντίον του, όμως στο τέλος χωρίς να μπορούν να τον κατηγορήσουν για οτιδήποτε πήρε μια σύνταξη ύψους £342,500 το χρόνο και αφορολόγητο εφάπαξ £2.7 εκ.

Πέρα από τα λίγα εξιλαστήρια θύματα που πλήρωσαν κάποιο πρόστιμο ή έκαναν ένα μικρό διάστημα φυλάκισης οι άνθρωποι που κρατούσαν την τύχη των τραπεζών στα χέρια τους και έπαιρναν τις αποφάσεις δεν μπορούσαν να τιμωρηθούν. Γιατί; Επειδή είχαν επιλεγεί για αυτό τον λόγο ακριβώς! Για να λαμβάνουν αποφάσεις, όπως εκείνοι έκριναν φρόνιμο και επωφελές για την τράπεζα και το ταμείο τους.

Άρα  για όσους περιμένουν ότι θα δουν τον Χριστόφια, το Σταυράκη, τον Ορφανίδη, τον Ηλιάδη και όλα τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των τραπεζών πίσω από τα κάγκελα καλύτερα να μην έχουν υψηλές ελπίδες. Αν δεν έχουν διαπράξει ένα ποινικό αδίκημα, το αδίκημα της κακοδιαχείρισης δεν είναι αρκετό για να φυλακιστούν.
Όχι ότι δεν θέλουμε την τιμωρία τους, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα. Αν κάποιος δεν έχει κλέψει δύσκολα θα στηριχθεί υπόθεση εναντίον του για λανθασμένες διοικητικές κινήσεις.

Την ευθύνη φέρουν αυτοί που τον έβαλαν σε αυτή τη θέση. Οι πολίτες που τον ψήφισαν, τα μέλη που τον εξέλεξαν, το διοικητικό συμβούλιο που έκανε τα στραβά μάτια και δεν φρόντισε να εξοστρακίσει τα Golden Boys από νωρίς. Αυτή θα ήταν η τιμωρία τους και όχι η εκ των υστέρων καταδίκη για λάθος αποφάσεις. Αυτή θα ήταν η μόνη τιμωρία αλλά τότε κανείς δεν είχε το θάρρος να μιλήσει ή όλοι βολεύονταν με κάποιον τρόπο.