Διαχρονική πορεία στρεβλώσεων έφερε γρήγορα την κρίση

-    Ο μεγάλος κίνδυνος από την κρίση είναι να διαλύσει τον κοινωνικό ιστό και να καταστήσει την κοινωνία και κατ΄επέκταση την οικονομία ουσιαστικά ανίκανες να βγουν από την κρίση.
-     Εάν υπήρχε μια γρηγορότερη κατάληξη στο θέμα των εκποιήσεων και του πλαισίου αφερεγγυότητας που θα καθόριζε τον τρόπο αντιμετώπισης των ΜΕΔ ,μεταξύ άλλων, ίσως να μην φτάναμε στην έκταση του προβλήματος  που έχουμε τώρα.
-     Υπάρχει αιμορραγία νέων παιδιών προς το εξωτερικό και δεν βλέπουμε ότι υπάρχει προοπτική να σταματήσει.
-    Εάν δεν δημιουργήσουμε προοπτικές ανάκαμψης μέσα από στόχευση και διοχέτευση κονδυλίων, η χώρα θα φυτοζωεί για ένα μεγάλο διάστημα

Σε συνέντευξή του στο InBusinessNews, o βουλευτής της ΕΔΕΚ Νίκος Νικολαΐδης αναφέρει τις δικές του εκτιμήσεις για την πορεία της κυπριακής οικονομίας, ενώ δίνει συνταγές εξόδου από την κρίση. Πιστεύει ότι με κλίμα συνεργασίας και συνεννόησης θα υπάρξουν σωστότερες πολιτικές, ενώ παράλληλα ισχυρίζεται ότι τα νομοθετήματα που ψήφισε η Βουλή αποτελούν όπλα για αντιμετώπιση του προβλήματος των κόκκινων δανείων.
 

Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την οικονομία μας;
Εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι για την κυπριακή οικονομία. Μια παρατεταμένη ύφεση θα ακυρώσει ενδεχομένως για πολλές δεκαετίες την προοπτική ανάπτυξης στον τόπο μας και θα δημιουργήσει ένα τρομακτικό όχι μόνο οικονομικό κόστος, αλλά και κοινωνικό κόστος.  Πληρώνουμε ένα τεράστιο κοινωνικό κόστος μέσα από την κρίση. Ο μεγάλος κίνδυνος είναι να διαλύσει τον κοινωνικό ιστό και να καταστήσει την κοινωνία και κατ΄επέκταση την οικονομία ουσιαστικά ανίκανες να βγουν από την κρίση. Δηλαδή, μιλούμε για κίνδυνο να μην μπορέσουμε να εξέλθουμε από την κρίση για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η κυπριακή οικονομία είναι μικρή κι έχει τα δικά της γνωρίσματα και τις δικές της ευελιξίες. Είναι μια οικονομία που παρόλο που ακολουθούσε μια διαχρονική πορεία στρεβλώσεων, εντούτοις  η κατάρρευση ήρθε πολύ γρήγορα. Έτσι, υπάρχει η ελπίδα ότι με τον ίδιο γρήγορο τρόπο που ήρθε η κατάρρευση, να’ ρθει η ανάκαμψη. Αυτή η ελπίδα μπορεί να συντηρείται και εξαιτίας  για παράδειγμα  των νέων δεδομένων που έχουν διαμορφωθεί με τις ενεργειακές πηγές στον τόπο μας. Όμως οι κίνδυνοι να μην μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε για πολλούς λόγους (οικονομικούς, πολιτικούς, γεωστρατηγικούς) αυτά τα αποθέματα εξακολουθούν να είναι τεράστιοι. Θα εξαρτηθεί από εμάς αλλά κι από τις συγκυρίες που θα διαμορφωθούν για το πόσο γρήγορα θα διαμορφώσουμε συνθήκες που θα μας επιτρέψουν να μπούμε σε πορεία ανάκαμψης.

Ακολουθούνται οι σωστές πρακτικές από τις τράπεζες για τον χειρισμό- περιορισμό των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ);
Τα ΜΕΔ παίζουν καθοριστικό ρόλο στη βιωσιμότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος που ακόμα βρίσκεται σε κινδύνους.  Άρα θα πρέπει να υπάρξει μια αντιμετώπιση των ΜΕΔ, που θεωρώ ότι εκ των πραγμάτων δεν έχει γίνει η απαιτούμενη προσπάθεια ούτως ώστε να επιτευχθεί. Υπάρχουν στρεβλώσεις στο χρηματοπιστωτικό τομέα όπως οι υπερχρεώσεις, οι  καταχρηστικές χρεώσεις των τραπεζών, η αδυναμία και μη συμμόρφωση με την οδηγία της ΚΤ για αναδιαρθρώσεις δανείων. Εάν αυτά τα ζητήματα αντιμετωπίζονταν έγκαιρα και σωστά, δηλαδή πριν δύο χρόνια, θα δίνονταν όπλα κι ενδεχομένως να μην φτάναμε στην έκταση του προβλήματος που φτάσαμε σήμερα.  
Όπως και με το θέμα των εκποιήσεων. Είναι ένα ισχυρό όπλο στα χέρια των τραπεζών. Γι΄αυτό είχαμε σοβαρότατες επιφυλάξεις να δοθεί αυτό το όπλο χωρίς να υπάρχουν οι ασφαλιστικές δικλίδες για τις κοινωνικά ευάλωτες ομάδες. Εάν υπήρχε μια γρηγορότερη κατάληξη στο θέμα των εκποιήσεων και του πλαισίου αφερεγγυότητας που θα καθόριζε τον τρόπο αντιμετώπισης των ΜΕΔ μεταξύ άλλων, ίσως να μην φτάναμε στην έκταση του προβλήματος  που έχουμε τώρα και θα πρέπει να κάνουμε υπεράνθρωπες προσπάθειες να το υπερβούμε.

Θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρξουν νομοθετικές ρυθμίσεις που να υποχρεώνουν την τράπεζα να συμμορφώνεται με τις οδηγίες της ΚΤ. Να καθιστούν αυτές οι νομοθεσίες ποινικά αδικήματα τη μη συμμόρφωση, να απαγορεύουν στις τράπεζες μια σειρά καταχρηστικών χρεώσεων.  Όλα αυτά το νομοθετήματα δεν έχουν γίνει. Δεν το έκαναν από μόνες τους οι τράπεζες για να αντιμετωπίσουν το ζήτημα των ΜΕΔ κατά τρόπο δεοντολογικό, σωστό, κατά τρόπο που να μπορεί να αντιμετωπιστεί στην ουσία του το πρόβλημα.

Με ποια μέτρα μπορεί να πειστεί η νέα γενιά να παραμείνει και να στηρίξει το νησί;
Καταρχήν θα πρέπει να πείσουμε τα νέα παιδιά ότι υπάρχει  προοπτική. Η Κύπρος τείνει να χάσει μια γενιά και μάλιστα πτυχιούχων παιδιών και αυτή είναι μια ζημιογόνα πτυχή της κρίσης. Πολλά νέα παιδιά βλέποντας ότι στην Κύπρο δεν υπάρχει προοπτική ανέλιξης, παραμένουν στο εξωτερικό μετά τις σπουδές τους ή φεύγουν από την Κύπρο αναζητώντας κάτι που θεωρούν καλύτερο. Ο μόνος τρόπος να αρχίσει η ανάκαμψη της οικονομίας είναι να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας κυρίως για τα νέα παιδιά. Δεν λύνεται το πρόβλημα μέσω των Σχεδίων του υπουργείου Εργασίας με προσωρινή απασχόληση,  χωρίς να υποτιμούμε τον κοινωνικό ρόλο των Σχεδίων. Αναπτυξιακά δεν προσφέρουν τίποτα. Υπάρχει αιμορραγία νέων παιδιών προς το εξωτερικό και δεν βλέπουμε ότι υπάρχει η προοπτική να σταματήσει.

Πώς βλέπετε το μέλλον της κυπριακής οικονομίας;
Υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν σε όλους τους τομείς. Παρά την κρίση και την καταστροφή που επήλθε μετά το κούρεμα (κατά το οποίο επλήγει όχι μόνο η αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού τομέα, αλλά και η αξιοπιστία μιας χώρας με προοπτικές), το νησί μας εξακολουθεί να έχει στρατηγικά πλεονεκτήματα με καλές υποδομές, με επαγγελματική τεχνογνωσία σε πολλούς κλάδους. Μάλιστα, η αξιοποίηση του φυσικού πλούτου μπορεί να την καταστήσει κέντρο  για αυτές τις δραστηριότητες. Ωστόσο, υπάρχουν επικίνδυνα ζητήματα, όπως το εθνικό που βρίσκεται σε αδιέξοδη πορεία. Εάν συνθέσουμε όλα τα στοιχεία μέσα σε κλίμα εθνικής συνεννόησης, συνένωσης, αξιοποίησης όπλων μέσα από ένα σωστό και σοβαρό σχεδιασμό, τότε θα δημιουργήσουμε τις συνθήκες προς την ανάκαμψη. Κάτι που δυστυχώς δεν είδαμε μέχρι σήμερα.  Αυτή η προχειρότητα θα ανατρέψει μια πορεία προς την ανάκαμψη. Θα πρέπει να υπάρχει συνεργασία εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας, ενώ μέσα σε πλαίσια κοινής στόχευσης και συλλογικής προσπάθειας θα επισπευστούν οι διαδικασίες που θα οδηγήσουν την οικονομία σε ανοδική πορεία.

Πώς μπορεί το κράτος (έχοντας περιορισμένους πόρους) να οδηγήσει την οικονομία σε ανάκαμψη;
Aυτό είναι το μεγάλο ερώτημα. Η οικονομία μας έχει φοβερές αδυναμίες. Έχουμε ανάγκη χρηματοδότησης από την Τρόικα, να χρηματοδοτήσουμε τρέχουσες ανάγκες και ταυτόχρονα έχουμε την ανάγκη να χρηματοδοτήσουμε την ανάπτυξη. Πέρα από την ικανοποίηση των αριθμών, πρέπει να διασφαλίσουμε πώς θα βγούμε από την κρίση. Εάν δεν δημιουργήσουμε προοπτικές ανάκαμψης, μέσα από στόχευση και διοχέτευση κονδυλίων, η χώρα μας θα φυτοζωεί για ένα μεγάλο διάστημα.

Σε ποιους τομείς βλέπετε ότι θα στηρίζεται το μέλλον της κυπριακής οικονομίας τα επόμενα χρόνια;
Από τη μια, υπάρχουν οι παραδοσιακοί τομείς όπως ο τομέας της εμπορικής ναυτιλίας και του τουρισμού, οι οποίοι θα πρέπει να αναβαθμιστούν. Παρ’ ότι πλήγηκε ο χρηματοπιστωτικός τομέας, η Κύπρος διαθέτει δύο πόδια στον τομέα παροχής υπηρεσιών (νομικές και λογιστικές υπηρεσίες). Εάν ενισχυθούν αυτοί οι τομείς θα συνεχίσουν να προσφέρουν στην οικονομία. Από την άλλη, υπάρχουν οι νέοι τομείς που μπορούμε να επενδύσουμε όπως η ενέργεια, οι οικονομικές δραστηριότητες υψηλής τεχνολογίας και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ένας σωστός συνδυασμός των παλιών τομέων (με αναβάθμιση τους) και η προσφυγή σε νέους τομείς νομίζω είναι η καλύτερη συνταγή για έξοδο από την κρίση.