Νοσοκομεία: Η ακτινογραφία των οικονομικών τους

Την ευελιξία που χρειάζονται ώστε να λειτουργήσουν στο ανταγωνιστικό περιβάλλον του ΓεΣΥ επιχειρεί να δώσει ο Υπουργός Υγείας Φίλιππος Πατσαλής στα δημόσια νοσηλευτήρια. Με το νομοσχέδιο που επεξεργάζεται το υπουργείο Υγείας για την αυτονόμηση των κρατικών νοσηλευτηρίων (που θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο 2015), τα πέντε Γενικά Νοσοκομεία που λειτουργούν σήμερα, καθώς και το Μακάρειο Νοσοκομείο, μετεξελίσσονται σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου.

Αυτή η αλλαγή γίνεται με στόχο να χειρίζεται η κάθε οντότητα τον προϋπολογισμό μόνη της με τελικό στόχο τη δημιουργία οικονομικών μονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας με σύγχρονο μοντέλο διοίκησης και ορθολογισμό των δαπανών.  

Υπάρχουν κάποιες αντιδράσεις από τους εμπλεκόμενους φορείς για πρόνοιες του νομοσχεδίου, όπου ο υπουργός Υγείας Φίλιππος Πατσαλής δεσμεύτηκε να τις μελετήσει κι εάν μπορεί να τις εντάξει στο νομοσχέδιο.

Χειρισμός budget
-Οι Οργανισμοί θα έχουν την ευθύνη αυτόνομης εξασφάλισης και διαχείρισης των εσόδων και εξόδων τους και θα υποβάλλουν στο Υπουργικό Συμβούλιο ετήσιους προϋπολογισμούς προς έγκριση για το επόμενο έτος.
-Κατά τα πρώτα τρία έτη από την έναρξη της λειτουργίας των αυτόνομων Οργανισμών, τυχόν ελλείμματα στον προϋπολογισμό των Οργανισμών θα καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ κατά τον τρίτο χρόνο τα οικονομικά των οργανισμών θα επαναξιολογηθούν.
-Ο απολογισμός εσόδων και εξόδων των Οργανισμών ελέγχεται από τον Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας, ο οποίος υποβάλλει τους ελεγμένους λογαριασμούς μαζί με σχετική έκθεση στο Συμβούλιο κάθε Οργανισμού και στον Υπουργό Υγείας.
-Την ευθύνη διενέργειας εσωτερικού ελέγχου σε κάθε Οργανισμό έχει αρμόδια επιτροπή σε συνεργασία με εξωτερικό ελεγκτικό οίκο, τις αρμοδιότητες της οποίας θα καθορίζει το οικείο Διοικητικό Συμβούλιο.

Ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων (ΠΑΣΙΝ) ανησυχεί για την  πρόθεση της Κυβέρνησης για κάλυψη από το κράτος ελλειμμάτων που τυχόν να παρουσιάζουν οι Οργανισμοί για τα πρώτα τρία χρόνια. Ο ΠΑΣΙΝ υποστηρίζει ότι  εμπεριέχει στοιχεία αθέμιτου ανταγωνισμού και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. «Ποια θα είναι τα κίνητρα των διευθύνσεων των "αυτονομημένων" νοσηλευτηρίων να προχωρήσουν σε πραγματική αναδιοργάνωση, να λάβουν δύσκολες αλλά απαραίτητες αποφάσεις ή να περιορίσουν τις δαπάνες και σπατάλες τους όταν γνωρίζουν εκ προοιμίου πως τα ελλείμματά τους θα καλύπτονται από τον φορολογούμενο;», διερωτάται σε ανακοίνωσή του ο Σύνδεσμος.

Διοίκηση με άρωμα Κυβέρνησης
-Οι Οργανισμοί θα διοικούνται από Διοικητικά Συμβούλια με ισχυρή αντιπροσώπευση της Κυβέρνησης. Τα Συμβούλια θα διορίζονται εντός τριών μηνών από την έναρξη της νέας διακυβέρνησης από το Υπουργικό Συμβούλιο για πενταετή θητεία, η οποία θα λήγει μέχρι και τρεις μήνες με το πέρας της διακυβέρνησης με δυνατότητα επαναδιορισμού των μελών του μετά τη λήξη της θητείας τους για ακόμη μια θητεία. Οι σκοποί και οι αρμοδιότητές τους θα καθορίζονται από το νόμο.
-Την ευθύνη της εφαρμογής των αποφάσεων των Διοικητικών Συμβουλίων θα έχουν οι Γενικός Εκτελεστικός Διευθυντής και Αναπληρωτής Γενικός Εκτελεστικός Διευθυντής του κάθε Οργανισμού, οι οποίοι θα διορίζονται από το οικείο Διοικητικό Συμβούλιο μετά από διεθνή προκήρυξη της θέσης στη βάση συγκεκριμένου Σχεδίου Υπηρεσίας με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου πενταετούς διάρκειας.

Ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων σημειώνει σε αυτό το σημείο ότι «η υποτιθέμενη ανεξαρτησία των "αυτονομημένων" νοσηλευτηρίων δεν διασφαλίζεται, αφού η εκάστοτε κυβέρνηση θα διορίζει τα Διοικητικά Συμβούλια, με ισχυρή μάλιστα δική της αντιπροσώπευση και για θητεία που θα συμπίπτει με αυτή της εκάστοτε κυβέρνησης».

Μάλιστα αναφέρει ότι «οι προϋπολογισμοί τους θα υποβάλλονται για έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο. Ο απολογισμός των εσόδων και εξόδων των οργανισμών θα ελέγχεται από τον Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας. Όλα αυτά καταδεικνύουν ότι πρόκειται για εντελώς ταυτισμένους και εξαρτώμενους από την κυβέρνηση οργανισμούς και συνεπώς το κράτος δεν μπορεί να είναι από τη μια πάροχος υπηρεσιών και από την άλλη να έχει την ευθύνη του ελέγχου, της εποπτείας και της ρύθμισης του ΓεΣΥ, περιλαμβανομένου μάλιστα και του προϋπολογισμού».

Αλλαγές στο καθεστώς εργασίας- Συμβόλαια για τους υπαλλήλους
Όσον αφορά στο ήδη υπάρχον προσωπικό, πρόθεση του Υπουργείου Υγείας είναι όπως:
•    Οι ασκούντες καθήκοντα Διευθυντών των νοσηλευτηρίων κατά την εφαρμογή του νόμου Πρώτοι Ιατρικοί Λειτουργοί συνεχίσουν να κατέχουν τη θέση τους μέχρι και τα πρώτα δύο χρόνια λειτουργίας των Οργανισμών.
•    Το υφιστάμενο προσωπικό που είναι δημόσιοι υπάλληλοι με την ίδρυση των Οργανισμών, αν το επιθυμεί, μπορεί να μεταφερθεί σε θέσεις (νέα σχέδια υπηρεσίας) που θα δημιουργηθούν για το σκοπό αυτό με σχετικούς Κανονισμούς που θα εκδώσει το Υπουργικό Συμβούλιο και θα εγκριθούν από τη Βουλή των Αντιπροσώπων.
•    Το υφιστάμενο προσωπικό που εντάσσεται σε άλλες κατηγορίες προσωπικού με την ίδρυση των Οργανισμών, δύναται να μεταφερθεί σε θέσεις (νέα σχέδια υπηρεσίας) που θα δημιουργηθούν για το σκοπό αυτό με σχετικούς Κανονισμούς που θα εκδώσει το Υπουργικό Συμβούλιο και θα εγκριθούν από τη Βουλή των Αντιπροσώπων.
•    Η μονιμότητα και η αντιμισθία των δημοσίων υπαλλήλων δεν θα μεταβληθούν δυσμενώς.
•    Η υπηρεσία των δημοσίων υπαλλήλων που θα μεταφερθούν στους Οργανισμούς αναγνωρίζεται και κατοχυρώνεται για όλους τους σκοπούς, περιλαμβανομένων και των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων.
•    Οι δημόσιοι υπάλληλοι υπόκεινται σε μετακίνηση/τοποθέτηση σε θέση που αποφασίζεται από τον οικείο Οργανισμό και υπάγονται στην εποπτεία του.

Σε σχέση με τον τρόπο λειτουργίας των νοσοκομείων υπό καθεστώς αυτονόμησης:
•    Οι νέοι οργανισμοί θα αναδιοργανωθούν με νέα οργανογράμματα έτσι ώστε να αναβαθμισθούν και να αποκτήσουν δομές που απαιτούνται σε καθεστώς αυτονομίας.
•    Οι νέες θέσεις εργασίας θα πληρούνται με συμβόλαια, οι όροι των οποίων θα καθοριστούν με Κανονισμούς των Οργανισμών. Τις θέσεις αυτές θα μπορεί να διεκδικήσει και το υφιστάμενο προσωπικό.
•    Κάθε οργανική θέση που κατέχει δημόσιος υπάλληλος που υπηρετεί σε νοσοκομείο ή ιατρικό κέντρο και η οποία θα κενούται, θα αντικαθίσταται με ανάλογη θέση με νέο συμβόλαιο, υπό όρους και διαδικασίες που θα καθοριστούν με Κανονισμούς. Σε βάθος χρόνου οι οργανισμοί δεν θα έχουν θέσεις που πληρούνται από δημοσίους υπαλλήλους.