Τα καταθετικά μειώνονται – τα δανειοδοτικά αυξάνονται

Σύμφωνα με νέα στοιχεία της ΕΚΤ (Αύγουστο, 2013), παρά το γεγονός ότι τα καταθετικά επιτόκια στην Κύπρο μειώνονται δραστικά (κάτι το οποίο έπρεπε να γίνει εδώ και καιρό), τα δανειοδοτικά επιτόκια των νοικοκυριών και επιχειρήσεων αυξάνονται.  

Τα δεδομένα τα οποία δημοσιευτήκαν από την ΕΚΤ δείχνουν ότι η μεγάλη μείωση της τάξης του 2% στα καταθετικά επιτόκια δεν απόφερε μειώσεις  στο κόστος δανεισμού αφού αυξήθηκε σημαντικά. Δυστυχώς, οι εξαγγελίες των τραπεζών για μειώσεις των δανειοδοτικών επιτοκίων δεν αποδείχτηκαν αληθείς.  

Η ΕΚΤ αναφέρει ότι τα επιτόκια των επιχειρηματικών δανείων αυξήθηκαν στο 6,50% (Ιούλιο, 2013)  σε σχέση με 6,35% τον Ιούνιο 2013. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα επιτόκια αυτά είναι τα ψηλότερα στην Ευρωζώνη, πολύ πιο ψηλά και από την Ελλάδα (5.80%) (στην Ελλάδα τα επιτόκια δανείων για μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις μειωθήκαν ελαφρώς σε 5.80% από 5.84%). Το αξιοσημείωτο είναι ότι τα επιτόκια για δάνεια επιχειρήσεων είναι σχεδόν 3.50% ψηλότερα από αυτά του μέσου όρου της Ευρωζώνης (3.30%) (ΕΚΤ, 2013).

Επίσης, τα επιτόκια στεγαστικών δανείων στην Κύπρο αυξήθηκαν στο 5,60% (Ιούλιο, 2013)  από 5,37% (Ιούνιο, 2013). Στην Ευρωζώνη ο μέσος όρος επιτοκίου στεγαστικών δανείων βρίσκεται συμφώνα με στοιχεία της ΕΚΤ (2013) στο 3,28% - πολύ πιο χαμηλά από τα στεγαστικά των δικών μας νοικοκυριών.

 Η αύξηση των δανειοδοτικών επιτοκίων σημειώνεται την ίδια ώρα που τα καταθετικά επιτόκια συνεχίζουν τη πτωτική τους πορεία (χαμηλότερο επίπεδο από το 2008). Τα επιτόκια για νέες καταθέσεις στην Κύπρο μειώθηκαν στο 2,24% από 2,34% τον Ιούνιο 2013 και 4,50% τον ίδιο μήνα του 2012.

Υπάρχουν κάποιοι πιθανοί λόγοι για τις αυξήσεις των επιτοκίων, αφού νέα δάνεια είναι λιγοστά, άρα οι αυξήσεις πρέπει να προέρχονται από υφιστάμενα δάνεια. Όταν οι τράπεζες ‘ρυθμίζουν’ το δάνειο ενός πελάτη, η ‘ρύθμιση’ αυτή συνοδεύεται συνήθως με ένα τίμημα: την αύξηση του επιτοκίου (‘re-pricing’), η οποία αύξηση πολλές φορές (ακόμα και σήμερα) είναι της τάξης του 2-3% (εξαρτάται φυσικά από το ύψος και την βάση του υφιστάμενου επιτοκίου). Ως αποτέλεσμα, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις οι οποίες ήδη αδυνατούν να αποπληρώσουν τις δόσεις του με τα ήδη ψηλά επιτόκια (βλ. πιο πάνω), τώρα λόγο της ρύθμισης αυτής μπορεί να πληρώνουν φαινομενικά μικρότερη δόση (επιμήκυνση χρόνου αποπληρωμής ή πληρωμή μόνο τόκων για ένα χρονικό διάστημα) αλλά το ολικό ποσό που θα (αν) αποπληρώσουν θα είναι πολύ μεγαλύτερο.

Θεσμικοί φορείς πρέπει να διερωτηθούν πως μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν μπορούν να αποπληρώσουν δάνεια με επιτόκια της τάξης του 7.0-9.5%. Αυτή η πολιτική έπληττε και πλήττει τα Κυπριακά νοικοκυριά και επιχειρήσεις ως αποτέλεσμα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών να αυξάνονται και οι ρυθμίσεις με συνεπακόλουθες αυξήσεις των επιτοκίων να γίνονται ακόμα και σήμερα (ο τραπεζίτης ‘σωστά’ θα αποδώσει την συγκεκριμένη αύξηση στο ‘αυξημένο’ ρίσκο που αναλαμβάνει η τράπεζα να αναδιαρθρώσει συγκεκριμένα δάνεια;).

Νομίζω είναι καιρός να γίνουν ριζικές αλλαγές – ανακοινώσεις των Τραπεζών για μειώσεις επιτοκίων της τάξεως του 0.25%-0.5% δεν είναι αρκετές για να βοηθήσουν τα υπερδανεισμένα νοικοκυριά και επιχειρήσεις να ανασάνουν.

Χρειαζόμαστε άμεση επέμβαση της κυβέρνησης και γρήγορες μεταρρυθμίσεις…