Στον δρόμο που χάραξε ο Χριστόφιας

Τον Γενάρη του 2012, όταν ο Δημήτρης Χριστόφιας από την πρωτοχρονιάτικη εκδήλωση του Συνδέσμου Βιοτεχνών του Δήμου Λευκωσίας απηύθυνε έκκληση στον τότε διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Αθανάσιο Ορφανίδη για να μειωθούν τα δανειστικά επιτόκια, δέχθηκε μία σφοδρή επίθεση από όλους ανεξαιρέτως. Ενδεχομένως όχι άδικα.

Το σκεπτικό του τότε όμως, ήταν σωστό. Ήθελε οι μικρομεσαίοι να δανείζονται με χαμηλό κόστος.

Ο σημερινός υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, τότε του είχε επιτεθεί σφοδρά. Το ίδιο και ο πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής Νικόλας Παπαδόπουλος ο οποίος μίλησε για πρωτοφανή άγνοια του Προέδρου σχετικά με τον τρόπο που λειτουργεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου. Για να είμαστε αντικειμενικοί, κατηγόρησε τον τότε Πρόεδρο πως ποσό 3δις ευρώ αντί να πάει στις μικρομεσαίες, χρησιμοποιήθηκε για δανεισμό της κυβέρνησης εκτινάσσοντας τα επιτόκια.

Σήμερα, 20 μήνες μετά, τα δεδομένα είναι πολύ διαφορετικά. Θα ήταν ότι καλύτερο να βλέπαμε τα δανειστικά επιτόκια να μειώνονται κατά πολλές μονάδες βάσης.
Ωστόσο, η ελεύθερη αγορά σταμάτησε να λειτουργεί από τον Μάρτη. Τα επιτόκια όχι απλά δεν ρυθμίζονται με τη μέθοδο της προσφοράς και ζήτησης αλλά στηρίζονται στη μέθοδο της ανάγκης.

Τι θα επιφέρει μία μείωση των δανειστικών επιτοκίων; Θα ανακουφίσει ΑΜΕΣΑ δανειζόμενους που ούτως ή άλλως δεν έχουν να πληρώσουν τη δόση τους; Θα προσελκύσει νέους δανειζόμενους; Μπορεί. Αλλά τι θα δανειστούν; Κουκούτσια; Οι τράπεζες έχουν στεγνώσει πλήρως από ρευστότητα. Αν είχαν και κάποια πιθανότητα να προσελκύσουν καταθέσεις, με τη ρύθμιση που αποφασίστηκε για τα καταθετικά επιτόκια την έχασαν κι αυτή. Ποιος ο σκοπός λοιπόν να μειωθούν τα επιτόκια δανεισμού από τη στιγμή που δανεισμός δεν υπάρχει;

Αν τα έσοδα από τόκους εξανεμιστούν τότε από πού θα εισπράττει η τράπεζα; Μήπως να στραφεί και πάλι σε επενδυτικές λύσεις τύπου ελληνικά ομόλογα;

Ένα καλό παράδειγμα, είναι τα πρόσφατα αποτελέσματα εξαμήνου της Ελληνικής Τράπεζας.

Η Ελληνική έκλεισε το εξάμηνο με ζημιά 46εκ. ευρώ. Το επιτοκιακό περιθώριο της τράπεζας μειώθηκε σε 2.31% από 2.47% τον Δεκέμβριο του 2012. Τα έσοδα από τόκους μειώθηκαν σε 163.3εκ. ευρώ από 178εκ. ευρώ τον Δεκέμβρη ενώ τα καθαρά έσοδα από τόκους περιορίστηκαν στα 46.8εκ. ευρώ σε σύγκριση με 55.2εκ. ευρώ. Υπενθυμίζω πως η τράπεζα παρουσίασε και μία σημαντική αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων της.

Έχει αυτή η τράπεζα, όπως και οι πλείστες άλλες, δυνατότητα μείωσης των επιτοκίων; Κι ακόμα δεν είδατε τα εξαμηνιαία αποτελέσματα της Τράπεζας Κύπρου. Κάντε λίγη υπομονή μέχρι τις 10 του Οκτώβρη. Τα κριτήρια για κεφάλαια έγιναν αυστηρότερα, τα κριτήρια ρευστότητας επίσης, η είσπραξη χρήματος είναι κατά το 1/3 αδύνατη. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις αν μειωθούν και τα επιτόκια;

Επαναλαμβάνω πως θα ήταν ευχής έργο η μείωση των επιτοκίων αλλά μέχρι να καταφέρει το τραπεζικό μας σύστημα να αντλήσει νέα ρευστότητα με χαμηλό κόστος, τότε η όποια ρύθμιση των δανειστικών επιτοκίων θα ήταν καταστροφική.  Την ίδια ώρα θα έστελνε και τα λανθασμένα μηνύματα στις αγορές αφού τέτοια κίνηση κάθε άλλο παρά σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος δείχνει.