Μεγάλοι αριθμοί. Μικρή κατανόηση.

Εβδομάδα με την εβδομάδα τα δισεκατομμύρια που χρειαζόμαστε αυξάνονται. Ξεκινήσαμε πέρυσι το καλοκαίρι με 5-8 δισεκατομμύρια, αυξήθηκαν στα 10 ως το τέλος του χρόνου, έγιναν 17 μετά το πρώτο Eurogroup, 23 μετά το δεύτερο Eurogroup, και πιο πρόσφατα 42 σύμφωνα με τον Πρόεδρο.  Ένας φίλος το έθεσε πολύ εύστοχα - "Έγιναν τα δισεκατομμύρια σαν τα 'τσίπιτος' ".

Τι είναι όμως ένα δισεκατομμύριο; Ένα δισεκατομμύριο είναι 1,000 εκατομμύρια, όπου ένα εκατομμύριο είναι 1,000 χιλιάδες.

Αν υποθέσουμε ότι ο μέσος μισθός στην Κύπρο είναι (ήταν!) €2,000 τον μήνα, τότε ένα άτομο το οποίο θα εργαζόταν για 40 χρόνια με τον ίδιο μισθό θα είσπραττε περίπου ένα εκατομμύριο. Άρα, ένα δισεκατομμύριο αντιστοιχεί με το συνολικό εισόδημα για 40 χρόνια 1,000 ατόμων. Με 42 δισεκατομμύρια, θα μπορούσε να μην δουλέψει κανένας στην πόλη της Πάφου (περίπου 35,000 άτομα πληθυσμός) για τα επόμενα 40 χρόνια και να μείνουν ακόμα λίγα για τους υπόλοιπους.

Ένας άλλος τρόπος να το σκεφτείτε (είναι ο αγαπημένος μου) είναι με πίττες σουβλάκια (ή μιξ αν προτιμάτε). Μία πίττα είναι περίπου €5, άρα ένα εκατομμύριο ευρώ αντιστοιχεί με 200,000 πίττες σουβλάκια. Αν τρώγαμε κάθε μεσημέρι και βράδυ για 40 χρόνια σουβλάκια προς €5 την πίττα, θα χρειαζόμασταν περίπου €150,000. Άρα, με ένα δισεκατομμύριο 6,700 άτομα θα τρώγαμε σουβλάκια κάθε μεσημέρι και βράδυ για 40 χρόνια. Με 42 δισεκατομμύρια θα έτρωγε όλος ο πληθυσμός της επαρχίας Λευκωσίας για 40 χρόνια.

Έχοντας θέσει το πόσο είναι και το τι αντιπροσωπεύει ένα δισεκατομμύριο, ας εξετάσουμε το πως το αντιλαμβάνεται το ανθρώπινο μυαλό. Το μυαλό μας είναι λίγο "τεμπέλης" και δεν του αρέσει να σκέφτεται πολύ, εκτός και αν χρειάζεται να συγκεντρωθεί για κάποιο συγκεκριμένο σκοπό. Άρα, μη μπορώντας να κατανοήσει εύκολα το πόσο μεγάλο είναι ένα δισεκατομμύριο, συγκεντρώνεται στο πόσα είναι τα δισεκατομμύρια. Το 5, 8, 10, 17, ακόμα και το 42, είναι σχετικά μικροί αριθμοί τους οποίους εύκολα αντιλαμβανόμαστε και οι οποίοι μας φαίνονται "προσιτοί" μιας και μπορούμε να τους συσχετίσουμε με πράγματα της καθημερινότητας.

Έχοντας δώσει περισσότερη βαρύτητα στο πόσα είναι τα δισεκατομμύρια παρά στο πόσο είναι το δισεκατομμύριο, νομίζουμε ότι έχουμε κατανοήσει το τι μας έχουν πει αλλά στην πραγματικότητα το μυαλό μας έχει "μειώσει" το πόσο σημαντικό είναι το ζήτημα το οποίο βιώνουμε.

Θεωρούμε ότι οι οικονομολόγοι είναι έξυπνοι και ικανοί επειδή γνωρίζουν μαθηματικά. Οι πλείστοι είναι πολύ καλοί στο να εξηγήσουν το τι έχει συμβεί μετά που αυτό έχει συμβεί, αλλά σπάνια πριν. Πολλοί λένε τώρα ότι γνώριζαν ότι η οικονομική κρίση ερχόταν, αλλά δεν το γνώριζαν πραγματικά. Μετά από μια κρίση εμείς οι ίδιοι λέμε του εαυτού μας ότι καταλαβαίνουμε γιατί συνέβη, για να διατηρήσουμε την ψευδαίσθηση ότι ο κόσμος γύρω μας είναι προβλέψιμος και κατανοητός. Στην πραγματικότητα θα πρέπει να αποδεχθούμε ότι ο κόσμος μας είναι τελείως μη προβλέψιμος για ένα μεγάλο μέρος του χρόνου.

Ο άνθρωπος πρέπει να 'πολεμήσει' το ίδιο του το μυαλό για να μπορέσει να αντιληφθεί καλύτερα τον κόσμο γύρω του. Είναι ένας δύσκολος αγώνας, αλλά και ένας αγώνας που πρέπει να κερδηθεί αν θέλουμε να προχωρήσουμε με τον σωστό τρόπο στην επίλυση των προβλημάτων μας. Το εύρος των προβλημάτων που θα αντιμετωπίσουμε είναι πολύ μεγαλύτερο από ότι οι περισσότεροι μας αντιλαμβανόμαστε ή που μπορούμε να κατανοήσουμε. Όμως, είναι και προβλήματα τα οποία είναι βατά με καλό και σωστό προγραμματισμό, σκληρή δουλειά και όρεξη για το μέλλον.

www.leafresearch.com