ΟΟΣΑ και Μαύρες Λίστες: Ενός κακού… μύρια έπονται

Ζούμε πλέον για τα καλά στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και η οικονομία έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Οι διασυνοριακές συναλλαγές δεν αποτελούν πλέον την εξαίρεση αλλά τον κανόνα. Η ανάγκη συντονισμού των φορολογικών αρχών ανά το παγκόσμιο και η μεταξύ τους συστηματική επικοινωνία και αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών για φορολογικούς σκοπούς, είναι εκ των ων ουκ άνευ στην προσπάθεια που κάνουν να μαζέψουν τα φορολογικά έσοδα που πιστεύουν ότι τους αναλογούν.

Δεν θα πρέπει λοιπόν να μας ξενίζει το γεγονός ότι θέματα διαφάνειας, ανταλλαγής πληροφοριών, εξάλειψης της φοροδιαφυγής και καταπολέμησης φαινομένων αθέμιτου φορολογικού ανταγωνισμού, μονοπωλούν την ατζέντα των G8 και G20 τα τελευταία χρόνια.  Η συνάντηση των G20 τον Απρίλιο του 2009 στο Λονδίνο, υπήρξε καθοριστική αφού στα πλαίσια της συνάντησης αυτής, ο Οργανισμός Συνεργασίας και Οικονομικής Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) παρουσίασε την καλούμενη «Άσπρη Λίστα», η οποία περιλάμβανε χώρες, οι οποίες είτε είχαν ήδη υιοθετήσει, είτε είχαν δεσμευτεί να εφαρμόσουν τα διεθνώς συμφωνημένα πρότυπα όσον αφορά τη φορολογική διαφάνεια και την ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στις φορολογικές αρχές των διαφόρων κρατών.

Η Κύπρος ήταν ευτυχώς από τις πρώτες χώρες που φιγούραραν στην «άσπρη» λίστα, ενώ έλαμπαν δια της απουσίας τους καταξιωμένα χρηματοοικονομικά κέντρα όπως η Αυστρία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, η Σιγκαπούρη και η Ελβετία.  Έκτοτε, το γεγονός ότι η Κύπρος συμπεριλαμβανόταν στην «άσπρη» λίστα του ΟΟΣΑ, αποτέλεσε μαζί με τον χαμηλό εταιρικό φορολογικό συντελεστή, την προμετωπίδα της Κύπρου στην προσπάθεια προσέλκυσης ξένων επενδύσεων στο νησί.

Η Κύπρος έδειχνε πια να είχε γυρίσει σελίδα και να είχε αφήσει για τα καλά πίσω της αμαρτίες του παρελθόντος.  Αυτά μέχρι και το πρόσφατο παγκόσμιο φόρουμ του ΟΟΣΑ, το οποίο διεξήχθη τον περασμένο μήνα στην Τζακάρτα της Ινδονησίας και το οποίο σκοπό είχε την αξιολόγηση και ακολούθως την καταγραφή προόδου για 100 και πλέον χώρες αναφορικά με θέματα διαφάνειας και ανταλλαγής πληροφοριών.

Η αξιολόγηση έγινε σε δυο φάσεις και κατέταξε την Κύπρο στις τέσσερεις χώρες (από τις 50 που αξιολογήθηκαν στη δεύτερη φάση), οι οποίες δεν πληρούσαν τα διεθνή πρότυπα! (το Λουξεμβούργο, οι Βρετανικές Παρθένες Νήσοι και Σεϋχέλλες οι άλλες τρεις).

Το γεγονός αυτό όπως αναμενόταν δεν πέρασε απαρατήρητο, σε ένα χρονικό σημείο όπου οι οικονομίες των διαφόρων χωρών αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία και η δική μας αδυναμία σύμφωνα με τα πιο επίσημα χείλη (αυτά του ΟΟΣΑ) να εφαρμόσουμε και στην πράξη τα διεθνώς συμφωνημένα πρότυπα, έχει άμεσο οικονομικό αντίκτυπο σε χώρες με τις οποίες παραδοσιακά η Κύπρος είχε και θέλει να συνεχίσει να έχει, στενές πολιτικές και εμπορικές σχέσεις.

Ως άμεσο επακόλουθο, η Ινδία έχει τοποθετήσει την Κύπρο στην «μαύρη» λίστα.  Στη λίστα δηλαδή των χωρών, (notified jurisdictions list) που η Ινδική κυβέρνηση θεωρεί ότι δεν είναι συνεργάσιμες στον τομέα της ανταλλαγής πληροφοριών και στις οποίες επιβάλλει μονομερείς κυρώσεις που καθιστούν τις όποιες εμπορικές δοσοληψίες ή επενδύσεις με εταιρείες προερχόμενες από την χώρα αυτή, οικονομικά ασύμφορες.  Επικαλέστηκε μάλιστα για την πράξη της αυτή, την μη συμμόρφωση της Κύπρου με τα πρότυπα του ΟΟΣΑ.

Σαν να μην έφτανε αυτό, όλο και πυκνώνουν τα δημοσιεύματα που φέρουν την Ρωσική κυβέρνηση να σκέφτεται να συμπεριλάβει την Κύπρο στη δική της «μαύρη» λίστα, ένεκα και πάλι της πολύ χαμηλής αξιολόγησης που έλαβε στο πρόσφατο παγκόσμιο φόρουμ του ΟΟΣΑ.  Αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι η Κύπρος εξήλθε από τη «μαύρη» λίστα της Ρωσίας μόλις στις αρχές του τρέχοντος έτους και η ιδέα και μόνο να συμπεριληφθεί εκ νέου στην μαύρη λίστα προκαλεί ανατριχίλα.

Είναι λοιπόν καιρός να αφήσουμε τους ερασιτεχνισμούς στο περιθώριο και να ενσκήψουμε στη ριζική επίλυση των ζητημάτων διαφάνειας και ανταλλαγής πληροφοριών όπως προκύπτουν μέσα από τις συμφωνίες που έχουν συνομολογηθεί με τους εμπορικούς μας εταίρους αλλά και ως υποχρέωση που αναλήφθηκε με την ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής οδηγίας για αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών στην κυπριακή φορολογική νομοθεσία.  Στα πολύ θετικά καταγράφεται το προσωπικό ενδιαφέρον του ΠτΔ καθώς και η άμεση εμπλοκή του αρμόδιου υπουργείου και του Τ.Ε.Π.  Τα επαγγελματικά σώματα (ΣΕΛΚ, Δικηγορικός Σύλλογος) που έχουν άμεση σχέση και καθημερινή επαφή με τον τομέα των υπηρεσιών καθώς και άλλοι επαγγελματίες του κλάδου δείχνουν να αντιλαμβάνονται πλήρως τη σοβαρότητα της κατάστασης και οφείλουν να απαιτήσουν από τα μέλη τους πλήρη, άμεση και συνεχή συμμόρφωση.  Όσοι δεν συμμορφώνονται θα πρέπει επιτέλους να έχουν και συνέπειες.